Położony w Badenii-Wirtembergii zamek Hohenzollern to rodowe gniazdo Burkharda von Zollern1 (ok.1025-1061) o numerze I. Jego ojcem był graf2 Friedrich z Sülichgau, a matką Irmentrud von Nellenburg3 – córka hrabiego Burkharda. W annałach mnicha Bertholda z Reichenau (1061) wymienia się Buchardusa de Zolorin i Wezila de Zolorin. Z tego źródła wiemy również, że Burkhard został zabity w ramach sporu, jednak nie wiemy jakiego. Nic nie wiemy również o jego żonie, aczkolwiek wiemy, że jego sukcesorem został jedyny syn Friedrich/Fryderyk I. Maute (bd-przed 1125), który był lojalnym poddanym cesarza rzymskiego Henryka V i w którego imieniu był z misją dyplomatyczną we Francji. Towarzyszył także Henrykowi V podczas jego włoskiej wyprawy w 1110 r. oraz ponownie w 1111 r., kiedy to Henryk V zamierzał zdobyć koronę cesarską w Rzymie (w tym czasie uważany był za doradcę cesarza). W nagrodę za lojalność otrzymał tytuł grafa/hrabiego i od tej chwili mógł się już tytułować von Zollern.
Ożenił się z Udilhildą/Udahildą z domu Urach i miał z nią dziewięcioro dzieci: Fryderyka (bd-ok.1143) – jako Friedrich II von Zollern4, Burkharda (bd-1150/55) – jako hrabia Zollern-Hohenberg Burkhard II., Egina (bd), Gotfrieda z Zimmern (bd-1156/60) – jako hrabia von Zollern, Ulricha (bd-1135) – benedyktyna w opactwie Reichenau (prawdopodobnie otrutego z powodu udziału w zabójstwie swego poprzednika), Adalberta/Albert (bd) – zakonnika w Zwiefalten, Kuna? (bd), Luitgarda (bd) i Udilhildę.
Schedę po jego śmierci przejął Fryderyk5 z numerem II. Na zjeździe książąt niemieckich w Moguncji (1125) poparł hrabiego Harzgrau Lotara ze Spullinburga jako kandydata na króla Niemiec (później cesarza rzymskiego jako Lotar III) i popierał aż śmierci w sporze z domem Hohenstaufów. Wykorzystując swoją pozycję znacznie zwiększył swoje posiadłości, zarówno pod względem terytorium, jak i liczby zamków w południowo-zachodnich częściach dzisiejszych Niemiec (rozszerzając je aż do Renu i dolnego Dunaju) oraz dodając terytorium w Alzacji za rzeką Neckar (wszystkie te nabytki miały charakter ziemi alodialnej, utrzymywanej w feudalnej dzierżawie i zostały dodane do tych jawnych dóbr, by utworzyć rodowe terytorium hrabiów Zollern. Historia milczy na temat jego żony, natomiast mówi nam o dwóch synach: Friedrichu/Fryderyku (1139-1200) i Bertoldzie6 (bd).
Głową rodu po jego śmierci został kolejny w rodzie Fryderyk (ur.1139) – jako Friedrich III. von Zollern7. Był stronnikiem rodu Hohenstaufów (od 1171) popierając cesarza Heinricha/Henryka VI w sporze z Henrykiem Lwem (1180) i za zasługi otrzymał od cesarza burgrabiat Norymbergii (po swoim teściu Konradzie II). Od tej chwili tytułował się jako Friedrich I. von Nürnberg-Zollern (uff!). Ożenił się z Sophie/Zofią z Raabs (ok.1184), dziedziczką burgrabiatu norymberskiego8 i dzięki temu mariażowi powiększył swe dobra o posiadłości w Austrii i Frankonii. Z tego małżeństwa miał trójkę dzieci: Konrada9 (ok.1186-1261) – burgrabiego Norymbergi jako Conrad/Konrad I, Fryderyka10 (ok.1188-1255) – jako Friedricha/Fryderyka IV von Zollern i Elżbietę (bd-1255) – żonę landgrafa Gerharda III von Leuchtenberg.
Od Konrada wywodzi się linia frankońska rodu, którą Fryderyk nazwał Hohenzollern w odróżnieniu od linii von Zollern – szwabskiej, a której założycielem został Friedrich/Fryderyk IV von Zollern.
Linia frankońska stała się „czarnym” bohaterem historii Polski, więc jedynie na niej skupimy swoją uwagę.
Jak już napisałem jej protoplastą jest Konrad (ur.ok.1186), który pod numer I był burgrabią Norymbergi (jako wnuk Konrada II, tylko że z innego rodu… a więc numeracja od początku), nosząc przy tym numer III jako Conrad III. von Zollern! Uff! Wspierał Dom Hohenstaufów w walce pomiędzy gwelfami i gibelinami o koronę królewską. Cesarz Fryderyk II chcąc uczynić Norymbergę swoim zapleczem – bazą politycznych działań nadał miastu szereg przywilejów ekonomicznych (1219), zaś Konrad przejął militarną ochronę miasta jako burgrabia, dzięki czemu obywatele byli w stanie osiągnąć wysoki poziom autonomii jako mieszczanie. Konrad wspierał także cesarza podczas wygnania, a jego śmierć (1250) była ciężkim ciosem dla Hohenzollernów, gdyż brakowało im od tej chwili większego wsparcia przeciwko niemieckiej szlachcie.
Konrad był (wraz z hrabiami Henneberg i Andechs) administratorem księstwa austriackiego (1237-1239 ). Dobra rodowe powiększył o Rangau z Ansbach, znaczną część doliny Pegnitz i uzyskał kontrolę nad najważniejszymi szlakami handlowymi do Norymbergi.
Z nieznaną z imienia żoną (być może była to Adelheid/Adelajdą von Frontenhausen – córką Fryderyka II, hrabiego Leiningen i Saarbrücken) miał czwórkę dzieci: Fryderyka11 (ok.1220-1297) – burgrabiego Norymbergi, Konrada (ok1220-1314) – jako Conrada/Konrada II. von Nürnberg (zwanego Fromme/Pobożnym), Adelajdę (bd-1304) – żonę palatyna bawarskiego hrabiego Rapoto III z Ortenburga, Zofię (bd-1276) – żonę Marquarda I. von Arnsberg-Heydeck oraz Justynę? (bd) – żonę księcia opawskiego Mikołaja I (pozamałżeńskiego syna króla czeskiego Przemysła Ottokara II – Przemyślidy).
Następcą Konrada został Fryderyk (ur.ok.1220). Posiadał on dobra wokół zamku Cadolzburg (na zachód od Norymbergi. Od hrabiów Andechs otrzymał region Bayreuth (tzw. dziedzictwo Meran/Meranische Erbschaft) co doprowadziło do kłótni (1248) z szlacheckimi domami, które również miały roszczenia do tych ziem. Po śmierci Konrada I został burgrabią Norymbergi (1261) – jako Friedrich III. von Nürnberg i próbował wyeliminować wpływy Franków, co spowodowało to gwałtowny sprzeciw biskupów Würzburga i Bambergu. Podczas wyboru króla Rzymian (1273) zdecydowanie poparł swego przyjaciela Rudolfa Habsburga. W nagrodę król potwierdził jego pozycję burgrabiego i nadał mu rangę księcia-elektora (w ten sposób Fryderykowi powierzono dwór królewski Frankonii). Brał udział w wojnie przeciwko wyjętemu spod prawa Otokarowi II w Czechach, a także przyłączył się do walki w bitwie o Dürnkrut i Jedenspeigen (1278). Miał terytorialny spór z Czechami o Egerland (cz: Chebsko). Powiększył stan posiadania Hohenzollernów o Wunsiedel, Erlangen i Arzberg oraz dolno-austriacki Seefeld-Kadolz.
Fryderyk był żonaty dwukrotnie: z pierwszą żoną (1246-1272) Elżbietą/Elisabeth von Meranien – córką Ottona VII. (księcia Meranu, palatyna burgundzkiego, margrabiego Istrii), miał: Jana i Zygmunta – zamordowanych w Norymberdze w 1262, Marię (bd-1298) – żonę Ludwiga V. von Oettingena, Adelajdę (bd-ok.1306) – żonę Heinricha II. von Castell, Elżbietę (bd-ok.1288) – żonę Gottfrieda I. von Hohenlohe. Z drugą żoną (1275-1297) – córką saksońskiego księcia Albrechta I miał: Jana (ok.1279-1300), Annę (bd-1357) – żonę księcia Emicha von Nassau i Fryderyka (ok.1287-1332).
Po śmierci Fryderyka III przywództwo rodu przeszło w ręce kolejnego Fryderyka (ur.1287), tym razem z numerem IV używającego tytułu Friedrich IV. von Nürnbeeg12. Burgrabią Norymbergi został po śmierci starszego brata Jana I (zm.1300). Wraz z królem niemieckim Albrechtem I Habsburgiem dowodzili armią cesarską w przegranej bitwie pod Lucką (1307) przeciwko margrabiom Wettinów: Fryderykowi I Dzielnemu I z Miśni i Dietrichowi/Dytrykowi IV z Łużyc. Walczył również, tym razem z powodzeniem, u boku króla Ludwika Bawarskiego w bitwie pod Mühldorfem (1322), pokonując Fryderyka III Pięknego (Habsburga). Powiększając swój stan posiadania kupił miasto Ansbach (1331), zalążek późniejszego Księstwa Hohenzollernów w Ansbach.
Fryderyk ożenił się (1307-1348) z Margaretą/Małgorzatą von Kärnten. Oto ich dzieci: Helena (1307-1378) – żona hrabiego Otto VIII. (VII.) von Weimar-Orlamünde i hrabiego Heinricha VIII. (IX.) von Schwarzburg, Jan (1328-1357), Konrad (bd-1334), Fryderyk (przed 1325-1368) – biskupa Ratyzbony (1340-1365), Anna (bd-po 1340) – żona Ulricha I. von Leuchtenberg, Małgorzata (1330-1382) – żona Adolfa I. księcia Nassau-Wiesbaden-Idstein, Agnieszka (1336-1364) – żona Bertholda V von Neuffen, księcia Marstetten i Graisbach oraz Albrechta II. von Werdenberg i Heiligenberg, Albrechta zwanego Pięknym (ok.1319-1361), Berthold (1320-1365) – biskupa Eichstätt (1354-1365) i kanclerz cesarza Karola I oraz Katarzyna (ok.1323-1373) – żonę hrabiego Eberharda I. von Wertheim.
Jego następcą został jego syn Jan (ur.1328) – burgrabia Norymbergi (1332-1357) jako Johann II13. von Nürnberg o przydomku Conquæstor /Nabywca. Za jego rządów doszło w Norymberdze do pogromu ludności żydowskiej, którą oskarżano o wybuch zarazy. Przydomek zdobył dzięki zwiększeniu własności frankońskiego domu Hohenzollernów, poprzez m.in. nabycie Kulmbach Plassenburg (1340) – dziedzictwa hrabiów Andechs-Meran (dzięki porozumieniu co do sukcesji, która weszła w życie po wymarciu głównej linii poprzednich właścicieli – hrabiów Orlamünde).
Ożenił się z Elżbietą von Henneberg (zm. 1377) – córką Bertolda VII, hrabiego Henneberg-Schleusingen. Oboje byli rodzicami: Margarety (bd-1377) – żony księcia Bawarii Stephana/Stefana II. księciem Bawarii, Elżbiety (bd-ok.1383) – żony Ulricha hrabiego Schaunberg, Anny (bd-1383) – opatki w Birkenfeld i Himmelkron, Adelajdy (bd) – zakonnicy w Birkenfeld (1361-1370) i Fryderyka (przed 1333-1398).
Sukcesorem Jana został kolejny Fryderyk, tym razem z numerem V – także burgrabia Norymbergi (1357-1397) jako Friedrich V. von Nürnberg14. W nagrodę za wierną służbę cesarzowi Karolowi IV został pierwszym burgrabią królewskiej rangi (1363). Jego żoną była (1356-1375) wettyńska księżniczka Eisabeth/Elżbieta von Meißen – córka Friedricha/Fryderyka II. landgrafa von Thüringen i markgrafa von Meißen/Miśni.
Oboje byli rodzicami: Elżbiety (1358-1409) – żony króla Niemiec Ruprechta z Palatynatu, Beatrycze (1355/62-1414) – żony księcia Albrechta III. von Österreich, Margarety/Małgorzaty (1367-1406) – żony landgrafa Hermanna II. von Hessen, Anny (1364/75-po 1392), Katarzyny (bd-1409) – ksieni klarysek w Hof, Agnes/Agnieszki (1366-1432) – zakonnicy w Hof (1376-1386) i również żony (!) barona Friedricha von Daber, Jana (1369-1420) – burgrabiego Norymbergi (1397-1420) – jako Johann III. von Nürnberg15, Friedricha/Fryderyka (1371-1440) i Weroniki (bd) – żony księcia wołogoskiego Barnima VI.
Po jego śmierci synowie podzielili swoje dziedzictwo: Jan (ur.1369), został pierwszym margrabią Brandenburgii-Kulmbach, jego brat Fryderyk również burgrabis Norymbergi (1397-1427) – jako Friedrich VI. von Nürnberg16, pierwszym margrabią Brandenburgii-Ansbach (1398–1440).
W tym momencie porzucamy następców Jana i całość uwagi kierujemy na Fryderyka I (ur.1371), któremu Zygmunt Luksemburski – w zamian za poparcie w staraniach o koronę niemiecką, nadał w lenno Brandenburgię (1415), z tytułem księcia-elektora (potwierdzenie elektoratu w 1417) – jako Friedrich I. von Brandenburg17. Na mocy sojusz zaczepno-odpornego podpisanego w Krakowie przez Fryderyka z królem Polski Władysławem III (1421) obie strony miały chronić się wzajemnie na ewentualność agresji ze strony zakonu krzyżackiego.
Żoną Fryderyka była Elisabeth/Elżbieta von Bayern-Landshut (1401-1440) – córka księcia Friedricha/Fryderyka von Bayern-Landshut, zaś dziećmi: Elżbieta (1403-1449) – żona księcia legnicko-brzeskiego Ludwika II brzeskiego i księcia Wacława I cieszyńskiego, Jan Alchemik (1405-1465) – margrabia Kulmbach-Bayreuth, Cecylia (ok.1405-1449) – żona księcia Wilhelma I. von Braunschweig-Lüneburg, Małgorzata (ok.1410-1465), Margareta/Magdalena (ok.1412-1454) – żona księcia Albrechta V. zu Mecklenburg, księcia Ludwiga VIII. von Bayern-Ingolstadt oraz hrabiego Martina von Waldenfels, Fryderyk (1413-1471) – elektor brandenburski, Albert III Achilles (1414-1486) – elektor brandenburski, Zofia (1416-1417), Dorota (1420-1491) – żona księcia Heinricha/Henryka IV. von Mecklenburg zwanego Grubym oraz Fryderyk Młodszy (Tłusty) (ok.1424-1463) – margrabia brandenburski, Pan Starej Marchii.
Ciąg dalszy o Hohenzollernach „brandenburskich”.
https://de.wikipedia.org/wiki/Burkhard_I._(Zollern)
https://de.wikipedia.org/wiki/Hohenzollern
https://de.wikipedia.org/wiki/Schw%C3%A4bische_Hohenzollern
1https://de.wikipedia.org/wiki/Burkhard_I._(Zollern)
2http://www.manfred-hiebl.de/genealogie-mittelalter/hohenzollern_burggrafen_von_nuernberg/burkhard_1_von_zollern_+_1061.html
3https://en.wikipedia.org/wiki/Burkhard_I,_Count_of_Zollern
4https://en.wikipedia.org/wiki/Frederick_II_of_Zollern
5https://de.wikipedia.org/wiki/Friedrich_II._(Zollern)
6https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B8%D0%B4%D1%80%D0%B8%D1%85_II_%D1%84%D0%BE%D0%BD_%D0%A6%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%BD
7https://de.wikipedia.org/wiki/Friedrich_I._(N%C3%BCrnberg)
8https://en.wikipedia.org/wiki/Burgraviate_of_Nuremberg
9https://en.wikipedia.org/wiki/Conrad_I,_Burgrave_of_Nuremberg
10https://de.wikipedia.org/wiki/Friedrich_IV._(Zollern)
11https://de.wikipedia.org/wiki/Friedrich_III._(N%C3%BCrnberg)
12https://de.wikipedia.org/wiki/Friedrich_IV._(N%C3%BCrnberg)
13https://de.wikipedia.org/wiki/Johann_II._(N%C3%BCrnberg)
14https://de.wikipedia.org/wiki/Friedrich_V._(N%C3%BCrnberg)
15https://de.wikipedia.org/wiki/Johann_III._(N%C3%BCrnberg)
16https://de.wikipedia.org/wiki/Friedrich_I._(Brandenburg)
17https://pl.wikipedia.org/wiki/Fryderyk_I_(elektor_Brandenburgii)