Ákos nemzetség
| Strona | Autorzy | Nota |
| [1] | [2] | Ten artykuł został przetłumaczony z Wikipedii w języku węgierskim. Treści pochodzące z Wikipedii w języku węgierskim są oparte na licencji Creative Commons 3.0 – Uznanie Autorstwa – Na tych samych warunkach. Kopiując je lub tłumacząc, należy podać ich autorów i udostępnić na tych samych warunkach. |
 Kościół klasztoru rodziny Ákos, później kościół reformowany[1] HistoriaNajstarsza informacja o rodzinie pochodzi z 1136 r., według której z powodu nielojalności wobec króla Béli II zginął także Majnót z klanu Ákos (Thuróczi). W latach 1235-1240 w metrykach pojawiał się mistrz Ákos, XIII-wieczny nadworny urzędnik i historyk z tego rodu. Jego ojcem był niejaki Máté, o którym mowa w dokumencie z 1243 roku. Trzej synowie Máté to mistrz Ákos, ispán Detre i Fülöp. Mistrz Ákos z rodzeństwem od dzieciństwa wychowywali się na dworze młodszego brata króla Béla IV, księcia Kálmána ze Slawonii, tytularnego króla Halicza. Mistrz Ákos był z pewnością proboszczem w Peszcie w latach 1235-1240. Według dokumentu datowanego na 1244 nadal piastował swoje stanowisko, a ponadto był także nadwornym kapelanem króla Béla IV (wg świadectwa z 1244 r. i świadectwa z 1268 r.). Od 1248 do 1251 őrkanonok és kincstárnok i skarbnikiem Székesfehérvár; do 1261 był także kanclerzem królowej. Od 1253-1254 aż do śmierci był prepozytem Budy (Starej Budy) i jednocześnie kanclerzem królowej. Patron klasztoru dominikanów na Wyspie Małgorzaty ( Margitsziget) od lat i Małgorzaty, córki króla Béli, urodzonej w 1242 r. (do nowego klasztoru na Núlósziget przybyła w wieku dwunastu lat, ok. 1254 r.), której pozostał patronem i opiekunem do końca życia Małgorzaty (1270 r.). Obszar działania mistrza Ákos obejmował głównie komitaty Peszt, Fejér, Esztergom-Veszprém i Komárom. Spośród braci Ákosa, ispán Ákos Detre (1243-1275) według jednego z zaświadczeń króla Béli IV dzielnie walczył z Tatarami pod Muhi, a następnie pospieszył do Austrii. W czasie oblężenia Sopronu, który był okupowany przez księcia austriackiego, został ciężko ranny strzałą z kuszy. W 1258 r. na własną rękę zajął dobra wiejskie biskupa Jóba Rozłoznej i odmówił ich zwrotu nawet na polecenie króla. Jego bratu Fülöp podczas najazdu Tatarów Béla IV powierzył ochronę swojego slawońskiego zamku Kelm (?). Wśród członków rodu w latach 1271-1284 wymieniany jest ban Ernye, którego syn István brał udział w bitwach króla László IV pod zamkami Gede i Perestyén. Ernye Ban III. Był także zwolennikiem Andrása. W 1298 roku András złożył wspólną przysięgę ze swoją żoną, królową Agnieszką, że będą bronić sędziego wiejskiego Istvána przed wszystkimi. Wśród członków plemienia jest Ernye, którego syn palatyn István uczestniczył w IV. Król IV. László walczył w zamkach w Gede i Perestyén. Ban Ernye był zwolennikiem Andrása III. W 1298 roku András złożył wspólną przysięgę ze swoją żoną, królową Agnieszką, że będą bronić sędziego Istvána przed wszystkimi. Rówieśnikiem Ernye był Mihály, o którym wspomina się od 1297 roku. Był ispanem komitatu Sáros i panem zamku. W 1312 walczył u boku Karola Roberta w bitwie pod Rozgonami, a w 1323 był lokajem królowej (tárnokmestere). Ostatnim godnym uwagi przedstawicielem klanu Ákos był alispán komitatu Ugocsa János, który żył w 1591 roku i posiadał majątki w komitatach Borsod, Sáros, Ugocsa, Zólyom i Zaránd. Gałęzie i rodziny klanu
E nemzetségből is több ág szakadt ki az idők folyamán: Bebek-Csetneki ágGałąź Bebek–Csetneki ág[2] - podzielona na początku XV wieku:
Cselenfi-ágGałaź Cselenfi na początku XIV wieku była skromny właścicielem. Przodkiem był alispán Cselen, który żył w 1282 r.; jego syn Sándor jest sędzią pańszczyźnianym (jest o nim mowa w 1328 r.) Jego syn János Cselenfi nabył majątki w komitacie Nógrád za panowania króla Károla Roberta: to János zastąpił nieobecnego kamerdynera Konyę Szécsényiego, kiedy Záh Felicián został zamordowany w 1330 roku i uratował życie rodzinie królewskiej. Za to odważne zachowanie pozyskał hojne darowizny od króla ze skonfiskowanych majątków rodziny Záhów, a także otworzyła mu się droga do wysokich godności. W 1340 był już panem zamku Rovistye w komitacie Körös, od 1346 był főispánem Gömör, następnie Csongrád, a w 1354 został főispánem komitatu Nógrád. Od tego Jánosa Cselenfi wywodzą się rodziny Karancs-Sághi, Sághy i Méhy. Nie mamy danych na temat wcześniejszych posiadłości gałęzi; wiemy tylko o jego nabytych majątkach: János otrzymał wioskę Iliny w prezencie od kamerdynera Konyi Szécsényi, którego zastąpił po popełnieniu zamachu w Wyszehradzie. W 1332 r. otrzymał ze skonfiskowanych dóbr Feliciána Záha następujące miejscowości: Karancs-Ságh, Lapújtő, Policsnó, Berzva, Tenkenteleke, Eleztyen, Mátyásteleke Bolyk. W 1335 roku wraz z bratem Jakabem otrzymał pozostałe dobra rodu Záh: Kotroczó (dziś puszta), Ettes, Bénateleke (dawniej leżące obok Kotroczó), Hartyán (dziś Kishartyán), Ság, Ságújfalu, Ludvég, Két Dályó (dziś pustkowie Kisdályó), Berendefölde, Tőrincs, Litke, Helimbafalva (obecnie pustkowie Galamba) i Egyházas Gerege. Jednak w 1343 r. wśród tych dóbr bracia wymienili miejscowość Tőrincs na Jolsvatapolczáért.
Ernye ágGałaź założona przez bana Ernye. W połowie XIII wieku (na pewno w latach 1248-72) jego majątkiem był Erdőkövesd, który odziedziczył jego syn István. Jako jeden z mniejszych panów prowincjonalnych zbudował własną administrację publiczną na posiadanym terenie (mniej więcej w komitacie Borsod). W latach 1281-1314 był sędzią okręgowym, a następnie — wraz z innymi panami prowincjonalnymi — paladynem. W 1318 roku w wyniku niewierności jego synów utracili oni swoje rodowe majątki. Mikcs- także Micsk-ág
Pocsaji ág, Álmosdi ágPrzodek rodziny Csire.
Torockai ágMieli majątek w komitacie Torda.[3] PrzypisyŹródła
Więcej informacji |
| ||||||||||||||||||||
