Ákos I. Mojs

Z Europa Środkowa
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Ákos I. Mojs (także Moys, Majs lub Majos (* nieznana, † po 1299), węgierski baron, mistrz skarbu w 1291 r.

Rodzina

Jego imię pochodzi od łacińskiego wariantu (Moyses) biblijnego imienia Mojżesza[1]. Mojs urodził się w rodzie Ernye klanu Ákos jako syn Alberta Wielkiego, koniuszego królewskiego (1270-1272) i bana Severin (1272).[2] Mojs miał dwóch młodszych braci, Jana i Ákosa. Jego stryj Ernye Ákos był sędzią królewskim, więc Mojs był także kuzynem oligarchy Stefana Ákosa.

Mojs miał co najmniej troje dzieci z nieznaną z imienia i pochodzenia żoną:

Kariera

Po raz pierwszy wspomniano o nim we współczesnych mu aktach w 1278 roku. W 1284 roku był ispánem komitatu Ung.[4] Według nieautentycznego dokumentu z 1289 r.był wojewodą Siedmiogrodu (1287-1288).[5] Chociaż dokument ten jest zdecydowanie fałszerstwem, należy wziąć pod uwagę, że nie ma informacji o drugim wojewodowaniu Rolanda Borsy w okresie od lata 1285 do 1288.[4] Jeśli Mojs I faktycznie sprawował urząd, był on również w tym samym okresie ispánem komitatu Szolnok[4].

Na polecenie Lodomera, arcybiskupa Ostrzyhomia i synodu arcybiskupiego, Árbóc (krewny matki króla Węgier Władysława IV i Mojs zostali aresztowani i uwięzieni przez Piotra Monoszló, biskupa Siedmiogrodu w 1288 r., ponieważ Lodomer błędnie sądził, że planowali udać się do Mongołów jako wysłannicy Władysława IV, którego stosunki z kościołem Katolickim były bardzo napięte. Zostali jednak uwolnieni wkrótce.[2]

Do 1291 r. Mojs I został mianowany przywódcą Seklerów[2]. Wystąpił z tym tytułem (jako pierwszy znany urzędnik od 1228 r., gdy Bogomer Ludány sprawował urząd) 12 marca 1291 r., gdy król Węgier Andrzej III potwierdził darowizny ziemskie swojego poprzednika Władysława na rzecz Seklerów z siedziby Aranyos[1]. Jego następcą został Piotr Bő na stanowisku do czerwca 1294 r.[4] Mojs krótko pełnił także funkcję mistrza skarbu od października do grudnia 1291 r., zastępując zbuntowanego Iwana Kőszegiego.[4] Jednak Mojsa zastąpił Dominik I Rátót jeszcze w tym roku. Był jednym z baronów, powierników króla Węgier Andrzeja III w 1296. r.[2] Służył jako skarbnik królowej Agnieszki (żony króla Andrzeja) od 1298 do 1299.[4]

Przypisy

  1. 1,0 1,1 Kordé, Zoltán (2001). A székely ispáni méltóság kezdeteiről [O pochodzeniu urzędu przywódcy Seklerów]. W: Barbu, Violeta; Tüdős S., Kinga (red.). Historia manet. Volum omagial. Demény Lajos emlékkönyv. Editura Kriterion. str. 203, 205.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Markó, László (2006). A magyar állam főméltóságai Szent Istvántól napjainkig – Életrajzi Lexikon [Wyżsi urzędnicy państwa węgierskiego od Świętego Stefana do współczesnościs – Encyklopedia biograficzna] (II wydanie); Helikon Kiadó Kft., Budapest. str. 415.
  3. Engel: Genealógia (Genus Ákos 3., Erne - gałąź)
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Zsoldos, Attila (2011). Magyarország világi archontológiája, 1000–1301 [Świecka archontologia Węgier, 1000–1301]. História, MTA Történettudományi Intézete. Budapest. str. 40, 64, 69, 209, 218, 239.
  5. Engel, Pál (2001). The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895–1526. I.B. Tauris Publishers. str. 382.

Źródła

  • Engel, Pál (2001). The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895–1526. I.B. Tauris Publishers. ISBN 1-86064-061-3.
  • Kordé, Zoltán (2001). A székely ispáni méltóság kezdeteiről [O pochodzeniu urzędu przywódcy Seklerów]. W: Barbu, Violeta; Tüdős S., Kinga (red.). Historia manet. Volum omagial. Demény Lajos emlékkönyv. Editura Kriterion. str. 199–207. OCLC 895131650.
  • Markó, László (2006). A magyar állam főméltóságai Szent Istvántól napjainkig – Életrajzi Lexikon [Wyżsi urzędnicy państwa węgierskiego od Świętego Stefana do współczesnościs – Encyklopedia biograficzna] (II wydanie); Helikon Kiadó Kft., Budapest. ISBN 963-547-085-1.
  • Zsoldos, Attila (2011). Magyarország világi archontológiája, 1000–1301 [Świecka archontologia Węgier, 1000–1301]. História, MTA Történettudományi Intézete. Budapest. ISBN978-963-9627-38-3.
Ákos I. Mojs (węg.)
Wojewoda Siedmiogrodu
Przywódca Seklerów
Mistrz skarbu ???
Wojewoda Siedmiogrodu
Okres od 1287
do 1288
Poprzednik Borsa Loránd
Następca Borsa Loránd
Przywódca Seklerów
Okres 1287
Poprzednik Ludány II. Szoboszló
Następca Bő Péter
Mistrz skarbu ??
Okres 1291
Poprzednik Kőszegi Iván
Następca Rátót I. Domokos
Dane biograficzne
Klan Ákos
Pochodzenie węgierskie
Państwo Królestwo Węgier
w unii personalnej
z Królestwem Chorwacji
Urodziny data nieznana
Śmierć po 1299
Ojciec Albert
Matka nieznana
Żona nieznana
Dzieci II. Mojs
Ellős
a daughter