András calabriai herceg

Z Europa Środkowa
(Przekierowano z Andrzej Andegaweński)
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

András calabriai herceg (pol. Andrzej Andegaweński, wł. Andrea d'Ungheria) (ur. 30 listopada 1327, zm. 18/19 września 1345) – książę Kalabrii.

Pochodził z rodu Andegawenów (gałąź Kapetyngów) – dynastii rządzącej Węgrami od 1308 do 1382. Był czwartym synem króla Węgier Karola Roberta, matką była Elżbieta Łokietkówna, córka króla Polski Władysława I Łokietka i siostra Kazimierza III Wielkiego.

Życiorys

W roku 1334 został zaręczony ze swoją kuzynką Joanną, córką nieżyjącego już wtedy Karola, księcia Kalabrii. Małżeństwo zaaranżował dziad Joanny, król Neapolu, Robert I Mądry. Chciał tym samym zapobiec objęciu tronu przez wrogich mu krewnych, jak też zadowolić ewentualne roszczenia węgierskich Andegawenów do władzy nad półwyspem, do której zgodnie z zasadą primogenitury mieli większe prawa. Po ślubie w roku 1342 uczynił Andrzeja księciem Kalabrii, który to tytuł zwyczajowo należał się następcy tronu, a także oficjalnie ogłosił młodą parę dziedzicami korony.

Jednakże w chwili śmierci króla okazało się, że Andrzej nie cieszy się poparciem wśród ludu i możnych Neapolu; także Joanna nie miała zamiaru dzielić się władzą. Dzięki poparciu papieża Klemensa VI Joanna została koronowana jako jedyny władca. Andrzej zaczął obawiać się o własne życie, w listach do matki pisał, że zamierza uciec z Neapolu. Elżbieta udała się do Italii, wyekspediowała też poselstwo do Awinionu, do Klemensa VI, próbując bogatymi darami nakłonić go do wymuszenia koronacji Andrzeja (królestwo Neapolu było uważane za papieskie lenno). Osiągnęła swój cel i papież 19 stycznia 1344 roku wyraził zgodę na koronację księcia Kalabrii. Sądząc, że udało jej się zapewnić synowi bezpieczeństwo, powróciła na Węgry.

Spisek i śmierć

Kilku możnych postanowiło za wszelką cenę nie dopuścić do ewentualnej koronacji Andrzeja, w tym celu zawiązali spisek mający na celu zgładzenie księcia. Mimo podejrzeń, nigdy nie udowodniono udziału w nim królowej Joanny. Do zamachu doszło w czasie polowania w Awersie, Andrzej został zaatakowany w nocy z 18 na 19 września roku 1345, po krótkiej walce uduszonego sznurem księcia wyrzucono przez okno.

Dla wielu udział w spisku Joanny był oczywisty, wśród nich znajdował się brat zamordowanego Ludwik Wielki, król Węgier. Najechał on królestwo Neapolu w roku 1348, udało mu się zająć jego stolicę, po czym rozpoczął represje skierowane przeciwko członkom spisku; wśród skazanych na śmierć znajdował się między innymi Karol z Durazzo. Ludwik musiał jednak opuścić Neapol, do którego powróciła Joanna; następna wyprawa z roku 1350 przyniosła jedynie uznanie dziedzictwa węgierskiej linii Andegawenów w wypadku bezpotomnej śmierci Joanny.

Joanna po śmierci Andrzeja jeszcze trzykrotnie wyszła za mąż.

Potomstwo Andrzeja i Joanny

Bibliografia

  • Dąbrowski Jan, Andegawenowie węgierscy, w: Ostatnie lata Ludwika Wielkiego. 1370-1382, Kraków 2009.
  • Kontler László, The Angevin monarchy, w: A History of Hungary, New York 1999.
  • Sroka Stanisław, Królowa jako pielgrzym, w: Elżbieta Łokietkówna, Bydgoszcz 1999.
András (węg.)
Andrzej Andegaweński (pol.)
Andrea d'Ungheria (wł.)


ilustracja
książę Kalabrii
Okres od 19 stycznia 1344
do 18 września 1345
Dane biograficzne
Dynastia Kapetyngowie
Gałąź Andegawenowie
Linia węgiersko-polska
Pochodzenie węgiersko-bośniackie
Państwo Królestwo Węgier
Urodziny 30 listopada 1327
Śmierć 18/19 września 1345
Miejsce Neapol
Ojciec Károly Róbert
Matka Elżbieta Łokietkówna
Rodzeństwo Károly
László
I. Lajos Crown of Saint Stephen.svg (Ludwik I)
András
István
Żona Giovanna
od 1334
do 18/19 września 1345
Dzieci Carlo Martello
Caterina
Francesca

{{SORTUJ:Andegawenowie, Andras herceg]]