Tekst źródłowy strony Augsburgi csata

[[Kategoria:0+]]
[[Kategoria:Strony importowane z polskiej Wikipedii]]
{{Uwaga polska|
|strona  = https://pl.wikipedia.org/wiki/Bitwa_nad_rzek%C4%85_Lech_(955)
|autorzy = https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bitwa_nad_rzek%C4%85_Lech_(955)&action=history
|nota    = polski
}}
{|
|
|}
{|
 |-style="vertical-align:top;"
 |
{{Węgierskie najazdy na Europę}}
{|
|
|}
== Notka ==

[[Plik:Bulcs Litho 2.jpg|thumb|180px|left|Madziarski wojewoda Bulcsú]]

'''Augsburgi csata''' (pol. ''Bitwa na Lechowym Polu '' lub ''bitwa nad rzeką Lech'', niem. ''Schlacht auf dem Lechfeld'', słow. ''Bitka pri Lechu'', cz. ''Bitva na Lechu'')– [[bitwa]] stoczona w dniach 10–12 sierpnia 955 roku<ref>Norman Davies: ''Europa''. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2010, s. 350.</ref> nad rzeką [[Lech (rzeka)|Lech]] między [[Augsburg]]iem i [[Landsberg am Lech]], pomiędzy rycerstwem niemieckim pod wodzą [[Władcy Niemiec|króla niemieckiego]] [https://pl.wikipedia.org/wiki/Otton_I_Wielki Ottona I]] (posiłkowanym przez [[Czechy|Czechów]]) a wojskami Węgrów (Madziarów). Jedna z najważniejszych bitew w dziejach [[Europa|Europy]].

== Wprowadzenie ==
Po usadowieniu się na obszarze [[Kotlina Panońska|Kotliny Karpackiej]] w 895 r., Węgrzy w ciągu pierwszej połowy X wieku regularnie najeżdżali [[Europa Zachodnia|Europę Zachodnią]], docierając ze swymi łupieżczymi najazdami na terytorium [[Niemcy|Niemiec]], [[Italia (kraina historyczna)|północnych Włoch]] ([[Lombardia|Lombardii]]), a nawet do [[Hiszpania|Hiszpanii]] i [[Normandia (kraina historyczna)|Normandii]]<ref>Maria Miśkiewicz: ''Wczesnośredniowieczni sąsiedzi Słowian''. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kard. Stefana Wyszyńskiego, 2005, s. 89.</ref>. Ze szczególną intensywnością najeżdżali tereny [[Bawaria|Bawarii]]. Władcy europejscy przez długi czas byli całkowicie bezradni wobec tych powtarzających się napaści. Jedynie w 933 r. w [[bitwa nad Unstrutą|bitwie nad Unstrutą]] udało się [[Henryk I Ptasznik|Henrykowi I]] pokonać Węgrów, ale dopiero bitwa nad rzeką Lech zakończyła pięćdziesięcioletni okres węgierskich inwazji.

== Działania poprzedzające ==
W pierwszych dniach lipca 955 roku armia węgierska przekroczyła [[Aniza|rzekę Anizę]], rozpoczynając kampanię wojenną na terenie [[Bawaria|Bawarii]]<ref name="Barkowski">Robert F. Barkowski: Lechowe Pole 955. Warszawa: Bellona, 2016. ss. 105-106, 118-123, 138, 142-159. {{ISBN|isbn=978-83-11-14231-2}}.</ref>. Posuwając się w kierunku zachodnim, pod koniec lipca Madziarzy pod wodzą [[Bulcsú]], [[Lél]]a i [[Súr]]a sforsowali [[Lech (rzeka)|rzekę Lech]], tym samym rozszerzając zasięg najazdu dodatkowo na [[Szwabia|Szwabię]]. Z początkiem sierpnia plądrujące Bawarię i Szwabię zagony ich jazdy zaczęły gromadzić się pod miastem [[Augsburg]] nad rzeką Lech. Po koncentracji wszystkich sił Węgrzy oblegli Augsburg i w dniach 8–9 sierpnia prowadzili nieustanne szturmy na miasto, którego obroną kierował biskup [[Ulryk z Augsburga|Ulryk]]<ref name="Barkowski" />. Na wieść o zbliżaniu się [[Niemcy (naród)|Niemców]] od zachodu szlakiem z [[Ulm]], Węgrzy odstąpili wieczorem 9 sierpnia od oblężenia i skierowali wszystkie siły przeciw nadchodzącym wojskom [[Otton I Wielki|Ottona I]].

== Bitwa ==
Do spotkania obu armii doszło wczesnym rankiem 10 sierpnia na południowy zachód od Augsburga, na obszarze pomiędzy rzeką Lech i szerokim na 7 km kompleksem leśnym zwanym ''Rauher Forst''<ref name="Barkowski" />. Bitwę zapoczątkowały oddziały madziarskie, zaatakowawszy na zachodnich obrzeżach ''Rauher Forst'' tylną kolumnę Niemców złożoną z taborów i czeskich posiłków. Początkowo Węgrzy odnieśli sukces, rozgramiając kolejno Czechów, dwa oddziały szwabskie i grabiąc tabory. Ostatecznie starcie zakończył zwycięsko dla Niemców kontratak konnicy frankijskiej dowodzonej przez księcia [https://pl.wikipedia.org/wiki/Konrada I Rudego]. Po powrocie Franków oraz resztek oddziałów czeskich i szwabskich na wschodnią stronę lasu i połączeniu z resztą sił, Otton rzucił całe wojsko do ataku na zgromadzoną naprzeciwko armię węgierską. W trakcie bitwy walczące wojska przetoczyły się od lasu do rzeki Lech. Bitwa przeciągnęła się do późnego południa i zakończyła zwycięstwem Niemców<ref name="Barkowski" />.

Przez dwa następne dni, do 12 sierpnia, niedobitki Madziarów usiłowały opuścić Bawarię, lecz zostały ostatecznie rozgromione w wielu pomniejszych utarczkach. Podczas odwrotu zginęły tysiące Węgrów, wielu zaś potopiło się w rzece. Rycerze niemieccy zabili setki jeńców. Padło też kilkuset rycerzy Ottona, spośród dostojników zginął m.in. książę Konrad Czerwony. Dowodzący wojskami węgierskimi [[książę]] [[Lél]] (Lehel) i wojewoda (węg. ''harka'') [[Bulcsú]] wpadli w ręce zwycięzców i zostali publicznie [[powieszenie|powieszeni]].

Zwycięstwo Ottona doprowadziło do całkowitego zaprzestania łupieżczych najazdów węgierskich na obszary Europy Zachodniej.

== Bibliografia ==
* Robert F. Barkowski: Lechowe Pole 955. Warszawa: Bellona, 2016. {{ISBN|isbn=978-83-11-14231-2}}.
* Wojny średniowiecznego świata. Techniki walki. Brian Todd Carey, Joshua B. Allfree, John Cairns (red.). Warszawa: Bellona, 2008, ss. 77–85. {{ISBN|isbn=978-83-11-11158-5}}.
* Krzysztof Kowaleski: ''Otton I na Lechowym Polu 10 sierpnia 955 r''., w cyklu: „Batalie i wodzowie wszech czasów” nr 11 (29 marca 2008), dodatek „Rzeczpospolitej”.
* Andrzej Michałek: Słowianie Zachodni. Początki państwowości. Warszawa: Bellona, 2006, ss. 124–143. {{ISBN|isbn=978-83-11-10560-7}}. OCLC 169873070.

== Przypisy ==
{{izvori}}

|
{{Wojna infobox
 |nazwa        = Augsburgi csata (węg.)<br>Schlacht auf dem Lechfeld (niem.)
|nazwa_oryginalna = <big>Bitwa na Lechowym Polu</big><br>Bitka pri Lechu (słow.)<br>Bitva na Lechu (cz.)
 |epoka        = średniowiecze
 |konflikt     = 
 |grafika      = Lechfeld1457.jpg
 |opis grafiki = Bitwa nad rzeką Lech w ilustracji<br />[[Hektor Mülich|Hektora Mülicha]] (1415-1490), z kroniki [[Norymberga|Norymbergi]] z [[1457]] r. autorstwa [[Sigmund Meisterlin|Sigmunda Meisterlina]] (''Staatsbibliothek Augsburg'')
 |czas         = [[10 sierpnia|10]]–[[12 sierpnia]] [[955]]
 |miejsce      = opodal [[Augsburg]]a w [[Bawaria|Bawarii]]
 |terytorium   = 
 |przyczyna    = łupieżcze wyprawy Węgrów na kraje Europy Zachodniej
 |wynik        = decydujące zwycięstwo Niemców
 |strona1      = [[Państwo wschodniofrankijskie]]
 |strona2      = [[Węgrzy]]
 |dowódca1     = [[Otton I Wielki]]
 |dowódca2     = harka [[Bulcsú]] i książę Lél
 |jednostki1   = 
 |jednostki2   = 
 |siły1        = ok. 10.000 ciężkiej jazdy
 |siły2        = ok. 50.000 lekkiej jazdy
 |straty1      = ok. 3.000
 |straty2      = ok. 35–40.000
 |lokalizacja  = 
 |mapa         = 
 |opis mapy    = 
 |kod mapy     = 
 |współrzędne  = 
 |commons      = 
}}
|}

{{SORTUJ:Bitwa Lech 955}}

[[Kategoria:Bitwy]]
[[Kategoria:Bitwy Madziarów]]
[[Kategoria:Bitwy w historii Węgier]]
[[Kategoria:Bitwy w historii Niemiec]]
[[Kategoria:Bitwy Saksonii]]
[[Kategoria:Bitwy Świętego Cesarstwa Rzymskiego]]