Bécs ostroma

Z Europa Środkowa
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Bécs ostroma (pol. Oblężenie Wiednia) było decydującym oblężeniem w 1485 roku podczas wojny austriacko-węgierskiej. Było konsekwencją trwającego konfliktu między Fryderykiem III a Maciejem Korwinem. Upadek Wiednia spowodował, że połączył się on z Węgrami od 1485 do 1490 roku. Maciej Korwin przeniósł także swój dwór królewski do nowo okupowanego miasta. Wiedeń stał się na ponad dekadę stolicą Węgier.

Tło

Wiedeń w 1493

W 1483 i 1484 r. Wiedeń był już odcięty od Świętego Cesarstwa Rzymskiego z powodu upadku okalających go twierdz obronnych, w tym Korneuburg, Bruck, Hainburg, a później Kaiserebersdorf. Jednym z najważniejszych starć była bitwa pod Leitzersdorf, która umożliwiła oblężenie w następnym roku.[1] Miasto pustoszył głód, ale cesarzowi Fryderykowi III udało się wysłać Dunajem 16 statków z kilkoma niezbędnymi transportami z zaopatrzeniem. 15 stycznia Maciej wezwał miasto do poddania się, ale kapitan von Wulfestorff odmówił w nadziei, że cesarska pomoc humanitarna przybędzie na czas. Blokada była pełna, gdy Maciej zaatakował Kaiserebersdorf, gdzie stał się celem zamachu, gdy kula armatnia prawie go zabiła. Maciej podejrzewał zdradę, ponieważ celność strzału była zbyt precyzyjna, by mogła pochodzić z działa dalekiego zasięgu. Tylko ktoś, kto znał miejsce pobytu króla, byłby w stanie podejść tak blisko, by go zabić. Oskarżył Jaroslava von Boskowitz i Chernahory, brata jego najemnego kapitana Tobiasa von Boskowitz, o to, że zostali przekupieni przeciwko królowi. Jaroslav został natychmiastowo ścięty bez szans na oczyszczenie swojego imienia.[2] Wydarzenia rozgniewały jego brata Tobiasza do tego stopnia, że po​​wrócił do służby Fryderykowi i został wyznaczony na kierownictwo jego kampanii prób odzyskania utraconych ziem po śmierci Macieja w 1490 roku.

Po zdobyciu Kaiserebersdorf w połowie 1485 roku los Wiednia został przesądzony.

Oblężenie

Maciej stacjonował w młynach Hundsmühle oraz w Gumpendorf na południowym brzegu Wiedenki. [B] Król przywiózł wcześniej siedemnaście dział oblężniczych do Austrii[3], a wraz z nimi rozkazał ciągłe zaporowe ostrzeliwanie miasta. W tym samym czasie nakazał też budowę dwóch wież oblężniczych (z których jedna została później spalona przez opierającą się wiedeńską milicję).[4] Maciej dokonał najazdu na Leopoldstadt 15 maja[2], co spowodowało, że ostateczny atak był nieuchronny. Wiedeńczycy zdawali sobie z tego sprawę i negocjowali poddanie śródmieścia królowi węgierskiemu. Nalegali tylko, by zachować przywileje ich obywateli i zagwarantować im bezpieczny przejazd.

1 czerwca na czele kolumny swoich żołnierzy Maciej wkroczył triumfalnie do serca Wiednia za jego murami miejskimi.[3]

Następstwa

W manifeście salzburskim Fryderyk nakazał państwom austriackim odrzucenie żądania Macieja w sprawie zwołania Reichstagu. Zaproponował też, że wkrótce z przyszłym cesarzem Maksymilianem, że przyjdzie z pomocą. Zgodnie z tradycją, takie jest pochodzenie A.E.I.O.U., które otrzymało tajną wiadomość do wszystkich austriackich prowincji.

Pod koniec kampanii Węgry kontrolowały również całą Górną Austrię, która pozostawała pod jego kontrolą aż do śmierci Macieja w 1490 roku.[3]

Kwestie administracyjne

Maciej pozbawił Wiedeń jego podstawowego prawa, które tak bardzo naruszyło interesy handlowe pobliskich krajów, że utworzyli prekursorkę Grupę Wyszehradzką, aby zabezpieczyć obwodnicę z dala od miasta. Wiedeń korzystał ze zwolnienia podatkowego pod rządami Macieja. Król delegował również członka, Stefana Zápolye do Rady Wiedeńskiej, ale resztę radnych pozostawił na ich stanowiskach. Nagrodził Zápolye miastem Ebenfurth[5] i mianował go kapitanem Wiednia i gubernatorem austriackich prowincji włączonych do Węgier.[6] Biskup Peczu Zygmunt Ernuszt został awansowany na wicegubernatora, a sprawami wojskowymi zajął się Nikolaus Kropatsch. Wybitni kapitanowie otrzymali domy w Wiedniu.[7]

Stopki

  • a Geissau[8] pp. 35
  • b Geissau pp. 36–37 (Hundsmühle i Heumühle były średniowiecznymi młynami w Wiedniu obok bagien „Am Gries” na prawym brzegu rzeki Wiedenki)[9]
  • c Geissau pp. 41–42
  • d Geissau pp. 52
Oblężenie Wiednia
{{{nazwa_oryginalna}}}
Węgiersko–austriacka wojna (1477–1488)
ilustracja
Maciej wkracza do Wiednia
Czas 29 stycznia 1485 – 1 czerwca 1485
Miejsce Wiedeń, Dolna Austria, Święte Cesarstwo Rzymskie]
Wynik Kapitulacja miasta, zwycięstwo Węgier
Strony konfliktu
Coa Hungary Country History Mathias Corvinus (1458-1490) big.svg Królestwo Węgier Generic Arms of the Holy Roman Emperor (after 1433).svg Święte Cesarstwo Rzymskie
Dowódcy
Maciej Korwin[d]
Geréb III. Péter de Vingard[d]
Szapolyai Imre[d]
Báthori V. István[10]
Újlaki III. Lőrinc[d]
Hanns von Wulfestorff[4]
Caspar von Lamberg[c]
Bartholomeus von Starhemberg[c]
Andreas Gall[c]
Ladislaus Prager[c]
Alexander Schiffer[c]
Tiburtius von Linzendorf[c]
Leonhard Fruhmann[c]
Johann Karrer[c]
Zaangażowane jednostki
Czarna Armia Armia Cesarska
Siły
10 000 żołnierzy piechoty
18 000 kawalerii[11]
2 000 żołnierzy piechoty
1 000 kawalerii[12]
20 000 cywilów[13]

Wzmocnienia:
200 kawalerzystów
300 fizylierów
60 łuczników[a]
Straty
nieznane nieznane

Przypisy

  1. http://lexikon.katolikus.hu/B/B%C3%A9cs%20ostroma.html
  2. 2,0 2,1 József Bánlaky (1929). "b) Az 1483–1489. évi hadjárat Frigyes császár és egyes birodalmi rendek ellen. Mátyás erőlködései Corvin János trónigényeinek biztosítása érdekében. A király halála." [B. Kampania 1483–1489 przeciwko Fryderykowi i niektórym posiadłościom cesarskim. Walka Macieja o zabezpieczenie tronu dla Jana Korwina. Śmierć króla.]. A magyar nemzet hadtörténelme [Wojskowa historia narodu węgierskiego] (po węgiersku). Budapest, Hungary: Grill Károly Könyvkiadó vállalata. ISBN 963-86118-7-1. [dostęp:2011-06-27].
  3. 3,0 3,1 3,2 Charlotte Mary Yonge; Christabel Rose Coleridge; Arthur Innes (1874). "Sketches from Hungarian History". The Monthly packet. London, United Kingdom: J. and C. Mozley.
  4. 4,0 4,1 István Diós: Magyar Katolikus Lexikon (po węgiersku). lexikon.katolikus.hu. Szent István Társulat, 1993. [dostęp:2011-07-01].
  5. Lajos Gerő (1893). "Szapolyai". Pallas Nagylexikon (po węgiersku). Budapest, Hungary: Pallas Irodalmi és Nyomdai Rt. ISBN 963-85923-2-X. [dostęp:2011-07-01].
  6. Tamás Tarján. "Mátyás király elfoglalja Bécs városát" [Król Macieja okupuje Wiedeń]. Rubicon Journal. Budapest, Hungary: Rubicon-Ház Bt. [dostęp:2011-07-01].
  7. Tamás Fedeles; József Török; Éva Pohánka (2009). "Mátyás szolgálatában" [W służbie Macieja]. Ernuszt Zsigmond pécsi püspök (1473-1505) [biskup Pécs Sigismund Ernust (1473-1505)] (po węgiersku). Szekszárd, Hungary: Schöck Kft. str. 7. ISBN 978-963-06-7663-2.
  8. Anton Ferdinand von Geissau (1805). Geschichte der Belagerung Wiens durch den König Mathias von Hungarn, in den Jahren 1484 bis 1485 [Historia oblężenia Wiednia przez króla Węgier Macieja w latach 1484-1485] (po niemiecku). Wien, Austria: Anton Strauss. [dostęp:2011-07-01].
  9. "Gries, Kies, Ufersand". Aeiou Encyclopedia. [dostęp:2011-07-01].
  10. István Draskóczy (2009). "Középkori magyar történeti kronológia a kombinált vizsga írásbeli részéhez" [Średniowieczna węgierska chronologia połączonego egzaminu pisemnego]. http://tortenelemszak.elte.hu - ELTE BTK Történelem Szakos Portál (po węgiersku). Budapest, Hungary: ELTE BTK - ponte.hu Kft. Zarchiwizowane z oryginału 29 września 2011. [dostęp:2011-07-01].
  11. Andrew Ayton; Leslie Price (1998). "The Military Revolution from a Medieval Perspective". The Medieval Military Revolution: State, Society and Military Change in Medieval and Early Modern Society. London, England: I.B. Tauris. ISBN 1-86064-353-1. [dostęp:2011-07-01].
  12. Ignatius Aurelius Fessler (1822). Die geschichten der Ungern und ihrer landsassen [Historia Węgier i przemiany terytorialne] (po niemiecku). Leipzig, Germany: Johann Friedrich Gleditsch. str. 384. [dostęp:2011-07-01].
  13. Johannes Sachslehner (30 czerwca 2008). "STEP 05 – a jövőbe vezető út" [KROK 05 - droga do przyszłości]. wieninternational.at/ Vienna's weekly European journal (po węgiersku). Vienna, Austria: Compress VerlagsgesmbH & Co KG. Zarchiwizowane z oryginału 1 października 2011. [dostęp:2011-07-01].