Banat (kraina)
Strona | Autorzy | Nota |
[1] | [2] | Ten artykuł pochodzi z Wikipedii w języku polskim. Treści pochodzące z Wikipedii w języku polskim są oparte na licencji Creative Commons 3.0 – Uznanie Autorstwa – Na tych samych warunkach. Kopiując je lub tłumacząc, należy podać ich autorów i udostępnić na tych samych warunkach. |
NotkaBanat (rum., serb. Banat, czes., słow. Banát, węg. Bánság lub Bánát) – kraina historyczna w południowo-wschodniej Europie, położona w południowej części Wielkiej Niziny Węgierskiej, między Dunajem, Cisą i jej dopływem Maruszą oraz Karpatami Południowymi[1]. Kraina ta leży obecnie na terenie 3 państw: Zachodnią część Banatu zajmują urodzajne tereny rolnicze, a część wschodnią Góry Banackie ze złożami węgla brunatnego, rud żelaza oraz rud miedzi. HistoriaW starożytności Banat wchodził w skład Dacji[potrzebny przypis]. Początkowo pod panowaniem węgierskim (od XII wieku prowincja[1]), w latach 1552–1718 był pod panowaniem tureckim. Od roku 1718 wchodził w skład Austrii (pod panowaniem Habsburgów), która popierała kolonizację niemiecką na tym terenie (tzw. Donauschwaben, Szwabi banaccy). W 1867 Banat znalazł się na terytorium utworzonych Austro-Węgier[2]. Banat był obszarem wielonarodowym, zasiedlonym głównie przez Rumunów, Serbów, Niemców i Węgrów. Formalnie wchodził w skład Węgier[3] Po rozpadzie Austro-Węgier, 31 października 1918 w Timișoarze proklamowano powstanie Republiki Banackiej, na czele której stanął Otto Roth. Jednak już 15 listopada do republiki wkroczyły wojska serbskie. W 1919 Królestwo Serbów, Chorwatów i Słoweńców (przyszła Jugosławia) i Rumunia podzieliły Banat między siebie[potrzebny przypis]. 4 czerwca 1920 w Trianon Banat podzielono ostatecznie między Rumunię, Królestwo SHS oraz Węgry, przy których pozostał tylko niewielki skrawek terytorium (okręg Szegedu). Po II wojnie światowej postanowienia te zostały utrzymane w mocy, jednak wysiedlono z Banatu większość Niemców[3]. W dawnej części jugosłowiańskiej (dziś w granicach Serbii) żyje spora mniejszość węgierska, podobnie jak w Banacie rumuńskim. MiastaNajwiększe miasta w Banacie według danych rumuńskich[4] i serbskich[5]:
Zobacz teżUwagi[↓1] W Banacie leży fragment miasta, większa część, włącznie z historycznym centrum, leży poza Banatem. Linki zewnętrzne
|
|
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 Czesław Witkowski Słownik pojęć historycznych, wyd. 2008, s. 29.
- ↑ Historia świata. Encyklopedia PWN t. 1, wyd. 2008, s. 284.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Jan Palmowski, Słownik najnowszej historii świata 1900-2007, wydanie polskie 2008, tom I, s. 69.
- ↑ http://www.recensamantromania.ro/wp-content/uploads/2014/01/rpl_2011_populatia-pe-categorii-de-localitati.xls
- ↑ http://pod2.stat.gov.rs/ObjavljenePublikacije/Popis2011/Knjiga20.pdf
- ↑ W Banacie leży fragment miasta, większa część, włącznie z historycznym centrum, leży poza Banatem.