Notka
Bitka kod Dubice (pol. Bitwa pod Dubicą) to bitwa sił chorwackich pod dowództwem bana i ispána Petara Berislavicia z armią osmańskąj pod dowództwem bośniackiego Sanjak-bega Junuz-aga, która odbyła się 15 sierpnia 1513 r. pod Dubicą nad rzeką Uną, w której strona chorwacka odniosła znaczące zwycięstwo.
Bitwa pod Dubicą i objęcie banatu
Popiersie Petra Berislavića w katedrze w Zagrzebiu.
Po klęsce w [Korbávmezei csata|bitwie pod Krbavą]] w 1493 r. Chorwacja była praktycznie bezbronna, a jej terytorium prawie opuszczone i zdewastowane. Niemniej Chorwaci nadal walczyli z Turkami. W tych bitwach wyróżniało się kilku węgierskich i chorwackich wielmożów, w tym chorwacki ban, biskup Petar Berislavic.
Na początku XVI wieku Petar Berislavić z Trogiru prowadził kościół i karierę polityczną na Węgrzech. Już w 1501 r. był kanonikiem Kalocsy, w 1504 r. sekretarzem Władysława II Jagiellończyka, a od 1512 r. biskupem Veszprém. Berislavić jako dyplomata reprezentował króla w złożonych relacjach papieża, Wenecji i Węgier, pełniąc obowiązki kościelne i państwowe typowo dla renesansu. Był orędownikiem wojny z Republiką Wenecką, ale wkrótce jego działania skupiają się na tureckim niebezpieczeństwie. W 1513 r. został mianowany prefektem chorwackim (prefectus banatus), a w 1514 r. został się chorwackim banem, którego podstawowym zadaniem była obrona zachodniego krańca systemu korwinowskiego, od Jajce i banatu Jajce do fortów królewskich w południowej Chorwacji, w głębi lądu Dalmacji Weneckiej.
Obrona granicy chorwackiego królestwa przed Imperium Osmańskim przekraczała możliwości bana Petara, ponieważ na tak trudne zadanie nie miał wystarczających środków na utrzymanie kompanii kawalerii. Na początku zarządzania banatem Berislavić starł się z Turkami pod Dubicą między Uną i Kupą w sierpniu 1513 roku. Bitwa jest dobrze udokumentowana, a jej przebieg znany; Berislavić najpierw skierował się lewym brzegiem Sawy do Kraljevo Wielkiego, następnie skręcił w Jasenovacu, gdzie przekroczył rzekę Sava, a następnie skierował się na południowy zachód i rozbił obóz za Dubicą, z tymi, nad którymi zatarły się to miejsce z tyłu i na południe, granicząc z równiną płynie rzeka Sunja.
Było to w święto Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny (15 sierpnia) w 1513 r. Turcy sądzili, że z Berislavićiem jest duża armia i zbudowali obwałowania wokół swojego obozu w pobliżu Blinji, ale usłyszawszy, że chrześcijanie są znacznie słabsi, postanowili ich zaatakować. I tak zaczęła się bitwa, która zakończyła się wielkim zwycięstwem Chorwatów. Wielu Turków zginęło na polu bitwy, a wielu uciekło do Sawy i Uny. Mówi się, że 2000-2700 Turków zginęło przy tej okazji, czterech książąt było wśród poległych, a piąty został wzięty do niewoli, a wraz z innymi jeńcami zostanie wysłany jako prezent dla króla Władysława. Pogłoski o zwycięstwie nad Dubicy rozeszły się wszędzie: Chorwaci znów się mobilizowali, a obcy świat miał nadzieję, że mogą powstrzymać gniew Turków. W nadchodzących latach Petar przestał świętować sukces, gdyż musiał skupić się na obronie królestwa. Od samego początku głównym problemem Petara był brak pieniędzy. Poszukiwanie pomocy finansowej stało się ważną sferą działań banatu, głównie dlatego, że król nie mógł wesprzeć go niezbędnymi sumami pieniędzy.
|