Bitka kod Jajca

Z Europa Środkowa
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Hungary Arms.svg Wojny węgiersko-tureckie Emblem of Turkey.svg

 ♦  Nikopolis (1396)
XV wiek
 ♦  Radkersburg (1417)  ♦  Knin (1418)  ♦  Golubac (1428)  ♦  Lower Danube War  ♦  Oblężenie Belgradu (1440)  ♦  Smederevo (1441)  ♦  Jałomica (1442)  ♦  Iron Gate (1442)  ♦  Sybin (1442)  ♦  Nisz (1443)  ♦  Bitwa pod Zlaticą (1443)  ♦  Bitwa pod Kunowicą (1444)  ♦  Warna (1444)  ♦  Kosowe Pole (1448)  ♦  Bitwa pod Kruševac (1454)  ♦  Bitwa pod Belgradem (1456)  ♦  Užice (1458)  ♦  Oblężenie Jajce (1463)  ♦  Jajce (1464)  ♦  Zvornik (1464)  ♦  Vaslui (1475)  ♦  Šabac (1476)  ♦  Serbia Expedition (1477)  ♦  Glina (1478)  ♦  Brežaca (1478)  ♦  Bitwa na Chlebowym Polu (1479)  ♦  Travnik (1480)  ♦  Jajce (1480)  ♦  Otranto (1480–81)  ♦  Una (1483)  ♦  Gradiška (1483)  ♦  Kupa (1491)  ♦  Bitwa w wawozie Vrpilam (1491)  ♦  Krbavska bitka (1493)
XVI wiek
 ♦  Bitwa pod Dubicą (1513)  ♦  Novigrad (1515)  ♦  Jajce (I) (1518)  ♦  Plješevica (1520)  ♦  Oblężenie Zimony (1521)  ♦  Oblężenie Szabács (1521)  ♦  Upadek Belgradu (1521)  ♦  Knin (1522)  ♦  Skradin (1522)  ♦  Oblężenie Ostrovicy (1523)  ♦  Jajce (II) (1525)  ♦  Upadek Petrovaradina (1526)  ♦  Bitwa pod Mohaczem (1526)  ♦  Bitwa pod Pusztamarót (1526)  ♦  Kőszeg (1532)  ♦  Eger (1552)  ♦  Szigetvár (1556)  ♦  Szigetvár (1566)  ♦  Calugareni (1595)  ♦  Bitwa pod Giurgiu (1595)

Notka

Bitka kod Jajca (pol. Bitwa pod Jajce), toczyła się w styczniu 1518 r. między siłami osmańskimi Gazi Hüsreva z Ejaletu Bośniackiego oraz siłami węgierskimi i chorwackimi dowodzonymi przez Petara Berislavićia. Bitwa była częścią wojen chorwacko-osmańskich i wojen osmańsko-habsburskich między Imperium Osmańskim a monarchią habsburską.

Preludium

Twierdza Jajce została zbudowana przez Hrvoje Vukčićia w latach 1391-1404; twierdza składała się z cytadeli i ufortyfikowanego grodu, otoczonego murem z dwiema basztami, wieżą bramną i bastionem. Fort zdobyli Osmanowie w 1463 r. podczas ich podboju Królestwa Bośni, ale został odzyskany przez Macieja Korwina 26 grudnia tego samego roku. Węgrzy silnie ufortyfikowali Jajce i przyległe zamki oraz uczynili z miasta siedzibę banatu Jajce, kordonu sanitarnego, którego celem była ochrona terytoriów Chorwacji i Slawonii przed najazdami łupieżczymi osmańskich akinji.

Jajce skutecznie przetrwał ataki osmańskie w 1464, 1491, 1493, 1501, 1502, 1514. i 1515.[1] Zamiast szarżować na twierdzę, Osmanowie ostatecznie zdecydowali się zagłodzić ją i doprowadzić do kapitulacji, odcinając jej dostawy żywności, uniemożliwiając miejscowej ludności uprawę własnej żywności, zdobywając okoliczne miasta i utrzymując otoczenie miasta pod ciągłą presją poprzez posiadanie stałej armii obecność w okolicy. W związku z tym miasto pozostało znaczącą częścią terytorium osmańskiego, a w miarę jak uścisk osmański wokół niego stawał się coraz silniejszy, armie chorwacko-węgierskie musiały dokonać przymusowych przebić do miasta, aby je ponownie zaopatrzyć i utrzymać funkcjonowanie broniącej załogi.[2][3]

Bitwa

Banat Jajce (zaznaczony na mapie kolorem jasnopomarańczowym), miał siedzibę w twierdzy Jajce. Mapa przedstawia obszar taki, jaki miał mniej więcej w roku 1500.

Po bitwie pod Novigradem w 1515 roku Turcy kilkukrotnie bezskutecznie atakowali Jajce, szanując rosnące znaczenie miasta. Aby złagodzić presję osmańską, ban Petar Berislavić w styczniu 1518 roku oblegał sąsiednie forty osmańskie na północ i zachód od miasta, Bočac i Jezero. Siły Berislavicia składały się z 4000 kawalerii, 6000 piechoty (głównie z Chorwacji) i części węgierskiej artylerii, ale nie udało im się zdobyć żadnego z okolicznych fortów utrzymywanych przez Osmanów.[4] Niemniej jednak udało im się rozbić Turków w pobliżu Jajc i ponownie zaopatrzyć je, więc opór trwał nadal.[2][1]

Następstwa

Pod dowództwem bana Petara Keglevicia (1521–1525) i kapitana Mihailo Turka Jajce z powodzeniem odparło trzy kolejne ataki osmańskie (w 1521, 1524 i 1525 r.), ale ostatecznie poddało się w 1527 r., po bitwie pod Mohaczem.[1]

Następstwa

W październiku 1518 roku obrońcom miasta ponownie zabrakło żywności, ale udało im się tymczasowo zaopatrzyć, atakując i plądrując niczego niepodejrzewającą grupę osmańską, która przechodziła w pobliżu Jajc z zaopatrzeniem z Bočaca. Na początku 1519 roku Berislavić i jego siły ponownie przedarli się do Jajc i przywieźli świeże zapasy, przedłużając w ten sposób żywotność załogi o kilka miesięcy. Berislavić zginął w zasadzce osmańskiej w maju 1520 r. w bitwie pod Plješivicą , ale siły chorwackie pod dowództwem nowych dowódców nadal przedzierały się do oblężonych Jajce, na przykład pod dowództwem Krsto Frankapana, który ponownie pomyślnie ponownie zaopatrzył miasto w czerwcu 1525 r. Pod dowództwem bana Petara Keglevićia (1521–1525) i kapitana Mihailo Turka Jajce skutecznie odparł trzy kolejne ataki osmańskie (w latach 1521, 1524 i 1525), ale ostatecznie poddał się w 1527 r., po bitwie pod Mohaczem..[4]

Bibliografia

  • Vojna enciklopedija (1970–76), 10 volumes, Vojno izdavački zavod Beograd, book 3, p. 798-799, article Jajce (po serbochorwacku).
Bitwa o Jajce
Bitka kod Jajca (chor.)
Jajce Muharebesi (tur.)
the Ottoman wars in Europe
Ottoman–Croatian Wars
ilustracja
Jajce fortress in 2011.
Czas styczeń 1518
Miejsce Jajce, Banat Jajce
Bočac i Jezero, Imperium Osmańskie
Wynik zwycięstwo wojsk chorwackich
Strony konfliktu
 Królestwo Chorwacji
 Królestwo Węgier
 Imperium Osmańskie
Dowódcy
{{{link alias}}} Petar Berislavić {{{link alias}}} Gazi Husrev-beg
Siły
4.000 kawalerii, 6.000 piechoty, trochę artylerii węgierskiej[4] 20.000[4]
Straty
ciężkie[4] lekkie
Podboje Turcji Osmańskiej

 ♦  Didymotyka  ♦  Bitwa pod Adrianopolem (1365)  ♦  Marica  ♦  Dubravnica  ♦  Bileća  ♦  Plocznik  ♦  Kosowe Pole (1389)  ♦  Rowina  ♦  Tyrnowo (1393)  ♦  Bitwa pod Nikopolis (1396)  ♦  Ankara  ♦  Powstanie w Bułgarii (1403)  ♦  Gallipoli  ♦  Siedmiogród (1438)  ♦  Jałomica (1442)  ♦  Zlatica (1443)  ♦  Warna (1444)  ♦  Kosowe Pole (1448)  ♦  Albulena (1457)  ♦  Serbia (1458)  ♦  Konstantynopol  ♦  Belgrad  ♦  Târgovişte (1462)  ♦  Kruja (1466)  ♦  Başkent  ♦  Vaslui (1475)  ♦  Valea Albă (1476)  ♦  Chlebowe Pole  ♦  Krbavsko Polje  ♦  Sapienza  ♦  Czałdyran  ♦  Mardż Dabik  ♦  Ar-Rajdanijja  ♦  Rodos ♦  Oblężenie Ostrovicy (1523)  ♦  Mohacz  ♦  Wiedeń (1529)

Flag of Croatia (Early 16th century–1526) (Border).svg Wojny chorwacko-tureckie Emblem of Turkey.svg

Glina  ♦  Bitwa nad Uną (1483)  ♦  Bitwa w wąwozie Vrpile (1491)  ♦  Bitwa na Krbavskim Polu (1493)  ♦  Zlatica (1443)  ♦  Bitwa pod Dubicą (1513)  ♦  Novigrad  ♦  Bitwa o Jajce (1518)  ♦  Plješevica (1520)  ♦  Oblężenie Knina (1522)  ♦  Oblężenie Klisa (1522)  ♦  Oblężenie Ostrovicy (1523)  ♦  Bitwa pod Mohaczem (1526)

Flag of Croatia (Early 16th century–1526) (Border).svg Wojny Chorwatów

Oblężenie Zary (1202)  ♦  IV wyprawa krzyżowa  ♦  V wyprawa krzyżowa  ♦  Bitwa na równinie Mohi (1241)  ♦  Bitwa pod Bliską (1322)  ♦  Oblężenie Zary (1345–46)  ♦  Bitwa pod Samoborem (1441)  ♦  Bitwa pod Zlaticą (1443)  ♦  Bitwa pod Warną (1444)  ♦  Bitwa nad Uną (1483)  ♦  Bitwa w wąwozie Vrpile (1491)  ♦  Bitwa na Krbavskim Polu (1493)  ♦  Bitwa pod Dubicą (1513)  ♦  Bitwa o Jajce (1518)  ♦  Oblężenie Knina (1522)  ♦  Oblężenie Ostrovicy (1523)  ♦  Bitwa pod Mohaczem (1526)  ♦  Węgierska kampania (1527–38)

Przypisy

  1. 1,0 1,1 1,2 Gažević, Nikola (1974). Vojna enciklopedija (tom 3). Beograd: Vojnoizdavački zavod. str. 798-799.
  2. 2,0 2,1 Šišić, Ferdo (2004). Povijest Hrvata; pregled povijesti hrvatskog naroda od 600. - 1526 (po chorwacku). Split: Marijan tisak. s. 249. ISBN 953-214-197-9.
  3. Klaić, Nada (1972). Izvori za hrvatsku povijest do 1526. godine (po chorwacku). Zagreb: Školska knjiga. s. 373.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Gažević, Nikola (1974). Vojna enciklopedija (tom 3). Beograd: Vojnoizdavački zavod. s. 799.