Bitka kod Sente
| Strona | Autorzy | Nota |
| [1] | [2] | Ten artykuł pochodzi z Wikipedii w języku polskiem. Treści pochodzące z Wikipedii w języku polskiem są oparte na licencji Creative Commons 3.0 – Uznanie Autorstwa – Na tych samych warunkach. Kopiując je lub tłumacząc, należy podać ich autorów i udostępnić na tych samych warunkach. |
Bitwa pod Zentą – starcie zbrojne, które miało miejsce 11 września 1697 r. Była to największa bitwa w trakcie V wojny austriacko tureckiej (1683–1699). Książę Eugeniusz Sabaudzki (ok. 34 tys. piechoty, 16 tys. kawalerii i 60 dział) otrzymawszy 10 września pod Petrovaradinem wiadomość, że armia turecka (do 60 tys. ludzi) przeprawia się na wsch. brzeg Cisy z zamiarem wkroczenia do Segedynu, a następnie ruszenia na Siedmiogród, ruszył pod Zentę. 11 września sułtan Mustafa II z większą częścią jazdy i cięższymi działami był już na wschodnim brzegu Cisy. Na zachodnim brzegu w umocnionym obozie, znajdowała się pod wodzą wielkiego wezyra większość piechoty i artylerii oraz kilka tysięcy jazdy. Pod osłoną ognia potężnej baterii, ustawionej w centrum, Austriacy rozwinęli się, osaczając półkolem oparte o rzekę pozycje tureckie. Zza umocnień wyszła do walki jazda turecka, ale została zepchnięta do obozu. W czasie walki Austriacy wykryli mieliznę w pobliżu prawego skrzydła tureckiego i obsadzili ją artylerią i piechotą. Część tej piechoty uderzyła na tyły prawego skrzydła tureckiego – związanego już szturmem z frontu, a pozostała zamknęła Turkom drogę do mostu, ostrzeliwanego już wcześniej przez artylerię obu skrzydeł austriackich. Również, w innych punktach nacierająca piechota austriacka, wsparta jazdą, odniosła powodzenie; osaczyła Turków i rozpoczęła ich rzeź. Na ten widok wojsko tureckie na wschodnim brzegu Cisy uciekło. Według danych austriackich Turcy stracili 30 tys. ludzi i 80 dział, natomiast Austriacy stracili 2 000 ludzi. Zwycięstwo pod Zentą było pierwszym militarnym sukcesem księcia Eugeniusza. Stało się też przypieczętowaniem zwycięstwa Świętej Ligi w wojnie i przyczyniło się do zawarcia pokoju w Karłowicach w 1699 r. Bitwa pod Zentą miała także wymiar religijny. Zwycięstwo przypisano cudownemu obrazowi Matki Boskiej z cerkwi greckokatolickiej w Pócs (dziś Máriapócs) na Węgrzech, który na życzenie cesarza został przeniesiony do katedry w Wiedniu, gdzie jest do dziś otoczony czcią jako (niem.) Maria Pötsch (także Maria Pócs). |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
_(Border).svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Przypisy
- ↑ do 60.000; Mała Encyklopedia Wojskowa
- ↑ ok. 40.000; Mała Encyklopedia Wojskowa
- ↑ 30.000 i 80 dział; Mała Encyklopedia Wojskowa
- ↑ 2.000; Mała Encyklopedia Wojskowa
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Parker 1996 ↓, s. 538.
- ↑ 6,0 6,1 Chandler 1990 ↓, s. 150.
- ↑ 7,0 7,1 Faroqhi ↓, s. 97.
- ↑ Jak donosi Caroline Finkel, historyk turecki, Mehmed Aga nie ufał Grand Vizier i oskarżył go o wyolbrzymianie wielkości armii w celu wprowadzenia sułtana w błąd, Aga twierdził, że w poprzednich dwóch latach liczba ta była bliższa 50 000.
- ↑ Finkel 2012 ↓, ss. 906–908.
- ↑ Zginęło 28 oficerów i 401 żołnierzy; Rannych zostało 133 oficerów i 1.435 żołnierzy
- ↑ Austro-Hungarian Monarchy. Kriegsarchiv 1878 ↓, s. 156.
- ↑ Clodfelter 2008 ↓, s. 59.
- ↑ Grant 2017 ↓, s. 388.
- ↑ Według Erhan Afyoncu, rektora uniwersytetu wojskowego w Stambule zginęło 7–8.000 Osmanów, jednak przeważająca większość źródeł podaje znacznie większą liczbę.
Bibliografia
- Austro-Hungarian Monarchy. Kriegsarchiv (1878). Feldzüge des Prinzen Eugen von Savoyen: Nach den Feld-Acten und anderen authentischen Quellen hrsg. von der Abtheilung für Kriegsgeschichte des k. k. Kriegs-Archiv.. v. 5 wyd. Verlag des k. k. Generalstabes.
- Chandler D.G. (1990). The Art of Warfare in the Age of Marlborough. wyd. Spellmount. ISBN 978-0-946771-42-4.
- Clodfelter M. (2008). Warfare and Armed Conflicts: A Statistical Encyclopedia of Casualty and Other Figures, 1494–2007. wyd. McFarland. ISBN 978-0-7864-3319-3.
- Faroqhi S. The Cambridge History of Turkey: The Later Ottoman Empire, 1603–1839.. v. 3 wyd. Cambridge University Press.
- Finkel C. (2012). Osman's Dream: The Story of the Ottoman Empire 1300–1923. wyd. John Murray Press. ISBN 978-1-84854-785-8.
- Grant R.G. (2017). 1001 Battles That Changed the Course of History. wyd. Book Sales. ISBN 978-0-7858-3553-0.
- Parker R.C.G. (1996). Readers Comp to Military History Pa. wyd. Houghton Mifflin Harcourt. ISBN 978-0-547-56146-2.
- Popović D.J. (1990). Serbs in Vojvodina: From the Peace of Karlovac in 1699 to the Council of Timisoara in 1790. (po serbsku) wyd. Matica srpska. ISBN 978-8636301753.[dostęp: 2020-08-16].
- Robinson T. (2018). Battles that Changed History: Epic Conflicts Explored and Explained. wyd. Dorling Kindersley Limited. ISBN 978-0-241-37359-0.
- Samardžić (1993). The Serbs in European Civilization. wyd. Nova. ISBN 978-86-7583-015-3.
- Sandler S. (2002). Ground Warfare: An International Encyclopedia.. v. 1 wyd. ABC-CLIO. ISBN 978-1-57607-344-5.
- Szántai (2017). 33 Castles, Battles, Legends: Hungarian-Ottoman War Series 1. wyd. Independently Published. ISBN 978-1-9733-7892-1.
- Tucker S. (2010). A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East.. v. 2 wyd. ABC-CLIO. ISBN 978-1-85109-667-1.
- Wheatcroft A. (2009). The Enemy at the Gate: Habsburgs, Ottomans and the Battle for Europe. wyd. Random House. ISBN 978-1-4090-8682-6.