Bitka kod Zagreba 13. kolovoza 1556.

Z Europa Środkowa
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Emblem of Turkey.svg Wojny turecko-chorwackie Flag of Croatia (Early 16th century–1526) (Border).svg

XVI wiek
 ♦  Plješevica (1520)  ♦  Kőszeg (1532)  ♦  Klis (1536–1537)  ♦  Kampania Katzianera (1537)  ♦  Gorjana (1537)  ♦  Požege (1537)  ♦  Šomljova (1543)  ♦  Konjšćine (1545)  ♦  Đurđevav (1554)  ♦  Rinje (1556)  ♦  Siget I (1556)  ♦  Zagreb (1556)  ♦  Kostajnica (1556)  ♦  Hrastovice (I) (1558)  ♦  Klane (1559)  ♦  Žirovice (1560)  ♦  Hrastovica (II) (1561)  ♦  Slatine (1562)  ♦  Moslavina  ♦  Klana  ♦  Žirovica  ♦  Slatina  ♦  Obreška (1565)  ♦  Krupa (1565)  ♦  Szigetvár (1566)  ♦  Šikloš (1566)  ♦  Budački (1575)  ♦  Zrin  ♦  Gvozdansko (1577–1578)  ♦  Drežnik (1578)  ♦  Slunj I 1584  ♦  Ivanić  ♦  Sisak (1591)  ♦  Bihać (II) (1592)  ♦  Brest (I) (1592)  ♦  Sisak I (1593)  ♦  Sisak II (1593)  ♦  Sisak III (1593)  ♦  Sisak IV (1593)  ♦  Sisak (1594)  ♦  Brest (II) (1596)

XVII wiek
 ♦  Velike Kaniže (1637)  ♦  Slunj II (1649)  ♦  Kostajnice (1651)  ♦  Perušić {1655}  ♦  Novi Zrin (I) (1663)  ♦  Novi Zrin (II) (1663)  ♦  Novi Zrin (III) (1664)  ♦  Winter Campaign (1664)  ♦  Monošter (1664)  ♦  Osijek Campaign (1685)  ♦  Mohacz II (1687)  ♦  Sokolovac 1689  ♦  Slankamen (1691)  ♦  Virovitica (1684)  ♦  Udobina (1689)  ♦  Bihać (II) (1697)  ♦  Zenta (1697)

XVIII Century ♦  Siege of Sinj (1715) (1715). Zobacz także Ottoman–Habsburg wars


Notka

Bitka kod Zagreba (pol. Bitwa o Zagrzeb) – bitwa mająca na celu obronę miasta Zagrzeb przed najeźdźcami osmańskimi, która miała miejsce 13 sierpnia 1556 roku. Toczyła się walka pomiędzy Królestwem Chorwacji a Imperium Osmańskim, którą Chorwaci wygrali.

Tło społeczno-polityczne

Państwo osmańskie gwałtownie rozszerzyło się na regiony chorwackie w XVI wieku. Stuletnia wojna chorwacko-turecka była szczególnie krwawa w XVI wieku. Państwo osmańskie spieszyło się, a działania Chorwacji ograniczyły się do powstrzymywania i spowalniania najeźdźców. Ekspansja osmańska dotarła do Zagrzebia i zagroziła przetrwaniu Królestwa Chorwacji. W lipcu 1556 r. przedarli się przez front nad Uną, czego miarą było zdobycie wówczas Kostajnicy (17 lipca przez zdradę[1]). Spowodowało to upadek wielkiej naturalnej przeszkody i od tego czasu wojska osmańskie nieustannie zagrażają Zagrzebiu.[2]

Na północnym wschodzie Węgier Ali Pasza (gubernator Budy Ali Beg) wraz z Derwiszem Begiem z Pečuha i innymi sandżakowymi dowódcami rozbili obóz 2 maja w pobliżu twierdzy św. Lovre, niecałe dwa kilometry od Siget. Po trzech dniach oblegli Siget.[3] Podczas pierwszego osmańskiego oblężenia Siget w 1556 r. bronił go Marko Horvat Stančić[4]. 19 lipca Nikola IV. Zrinski i węgierski palatyn Toma Nádasdy zajęli Bobovišče (Baboča)[5] wraz z kompaniami austriackimi, styryjskimi, bawarskimi i węgierskimi.[3] Atak Zrinskiego i Nadasdy na Bobovišće (Babócsa) zapobiegł upadkowi Siget pod panowaniem osmańskim.[4] Dowiedziawszy się o oblężeniu Bobovišč (Babocsa), Ali Pasza opuścił swoje wojska, aby kontynuować oblężenie Sigetu i wraz ze swoimi żołnierzami wyruszył na spotkanie palatyna. Ali Pasza został pokonany w bitwie pod Rinją[3] w dniach 22–23 lipca.[1] Po opuszczeniu przez Ahmedbeja Bobovišče napastnicy podpalili fort. 30 lipca Turcy przestali oblegać Siget.[3]

W ten sposób zanikła penetracja od strony węgierskiej w kierunku Zagrzebia i Varaždinu. Jednak z powodu upadku frontu Una skrzydło to pozostało otwarte. Zagrzeb miał dobrą obronę jak na ówczesne okoliczności. Broniło go 100 żołnierzy niemieckich, 100 desperatów bana (haramija) i większa liczba jeźdźców. Jednak w przypadku silniejszego ataku Turków silna załoga obrony nie wystarczyłaby. Z drugiej strony najazdy osmańskie były częste i ciągłe. Nieustannie przedzierali się przez Kupę, pustosząc Turopolje i okolice Zagrzebia. W tamtym czasie Zagrzeb znajdował się dalej na północ od Sawy, z dala od wybrzeża.[2]

Bitwa

Podczas jednego z takich najazdów 13 sierpnia 1556 roku oddział turecki przekroczył Sawę i dotarł do murów Zagrzebia. To był pierwszy raz, kiedy najeźdźcy osmańscy dotarli do Zagrzebia. Siły chorwackie dowodzone przez Petara Erdődyego z wielką siłą zaatakowały napastników. Wywiązała się zacięta walka. Przyszły ban zwyciężył, tracąc przy tym kilkunastu żołnierzy.[2]

Konsekwencje

Zagrzeb bronił się, ale do ostatecznego zwycięstwa było daleko. Wiele chorwackich twierdz nadal znajdowało się pod panowaniem osmańskim, pomimo desperackiego oporu obrońców. Wolne terytorium Chorwacji zostało zredukowane do pozostałości. W latach dziewięćdziesiątych XVI wieku Turcy rozpoczęli nową kampanię na północnym zachodzie, a Sisak był w drodze. Kilka razy próbowali go zdobyć, ale bezskutecznie. Jedna z tych bitew była decydująca. Zwycięstwo w 1593 roku zmieniło bieg wojny, siły chorwackie coraz częściej przechodziły z obrony do działań ofensywnych. Ostateczny pokój w Zagrzebiu przyniósł dopiero upadek tureckiej Petrinje, po czym armia osmańska nigdy więcej nie zbliżyła się do miasta i poważnie mu zagroziła.[2]

Zobacz więcej

Przypisy

  1. 1,0 1,1 Archive.org Vjekoslav Klaić: Povijest Hrvata: od najstarijih vremena do svršetka XIX. stoljeća (oblik u formatu .pdf, pregledniji, 45,7 MB), ss. 155-156.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 V.K.HRT: 13. kolovoza 1556. - Turci pred Zagrebom HRT. 13 sierpnia 2018 r. [dostęp:2020-08-28].
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Martina Ranogajec: Sulejmanov vojni pohod kroz Hrvatsku s posebnim osvrtom na Sigetsku bitku Filozofski fakultet u Osijeku. Osijek, 2014. s. 35.
  4. 4,0 4,1 Zrinski, Nikola IV.. Hrvatska enciklopedija, mrežno izdanje. Leksikografski zavod Miroslav Krleža, 2020. [dostęp: 29 sierpnia 2020-08=29].
  5. Stančić, Marko Horvat. Hrvatska enciklopedija, mrežno izdanje. Leksikografski zavod Miroslav Krleža, 2020. [dostęp: 2020-08-29].
Bitka kod Zagreba
Bitwa pod Zagrzebiem
Stogodišnji hrvatsko-turski rat
Czas 13 sierpnia 1556
Miejsce Zagrzeb, Królestwo Chorwacji obecnie Chorwacja
Wynik zwycięstwo Królestwa Chorwacji
Strony konfliktu
 Królestwo Chorwacji (Habsburg)  Imperium Osmańskie
Dowódcy
{{{link alias}}} Petar Erdődy nieznany
Zaangażowane jednostki
nieznane nieznane
Siły
nieznane nieznane
Straty
nieznane nieznane