Битка кај Ниш
| Strona | Autorzy | Nota |
| [1] | [2] | Ten artykuł został przetłumaczony z Wikipedii w języku angielskim. Treści pochodzące z Wikipedii w języku angielskim są oparte na licencji Creative Commons 3.0 – Uznanie Autorstwa – Na tych samych warunkach. Kopiując je lub tłumacząc, należy podać ich autorów i udostępnić na tych samych warunkach. |
NotkaBitwa pod Niszem (tur. Niş Muharebesi, mac. Битка кај Ниш) – w początkach listopada 1443 r. krzyżowcy[1] dowodzeni przez Jana Hunyadiego[2] zdobyli osmańską twierdzę w Niszu (obecnie w Serbii) i pokonali trzy armie Imperium Osmańskiego. Bitwa o Nisz była częścią wyprawy Hunyadiego znanej jako długa kampania. Hunyadi, na czele awangardy, przekroczył Bałkany przez Wrota Trajana, zdobył Nisz, pokonał trzech tureckich paszów, a po zajęciu Sofii połączył się z armią królewską i pokonał sułtana Murada II w Snaim (Kustinitza). Niecierpliwość króla i surowość zimy zmusiły go (w lutym 1444 r.) do powrotu do domu, lecz nie wcześniej niż całkowicie złamał władzę sułtana w Bośni, Hercegowinie, Serbii, Bułgarii i Albanii. TłoW 1440 r. Jan Hunyadi został zaufanym doradcą i najbardziej cenionym żołnierzem króla Polski Władysława III. Hunyadi został nagrodzony dowodzeniem twierdzy Belgrad i dowództwem nad operacjami wojskowymi przeciwko Turkom. Król Władysław docenił zasługi Hunyadiego, przyznając mu majątki we wschodnich Węgrzech. Hunyadi wkrótce pokazał i wykazał się niezwykłą zdolnością do kierowania swoją obroną, mając do dyspozycji ograniczone zasoby. Zwyciężył w Semendrii nad Isak-Bejem w 1441 r. Niedaleko Sybinu w Siedmiogrodzie unicestwił wojska osmańskie i odzyskał dla Węgier zwierzchnictwo nad Wołoszczyzną. W lipcu 1442 r. pod Żelazną Bramą pokonał masową armie osmańską liczącą 80 000 ludzi pod dowództwem Şehabeddina paszy. Zwycięstwa te sprawiły, że Hunyadi stał się wybitnym wrogiem Osmanów i był znany w całym chrześcijaństwie, i był głównym motorem jego rozpoczęcia w 1443 r., wraz z królem Władysławem, wyprawy, która stała się znana jako długa kampania z bitwą o Nisz jako jedną z bitew tej kampanii. Podczas tej kampanii Hunyadiemu towarzyszył legat papieski Giuliano Cesarini[3]. Armia krzyżowców liczyła 25 000 lub więcej żołnierzy i 600 wozów bojowych.[4][5][6] Hunyadi wziął 12 000 kawalerii, aby zlokalizować i pokonać Kasima Paszę[7]. Władysław i Branković zostali w obozie z wagonami wojennymi.[7] BitwaBitwa o Nisz nie była jedną bitwą, ale pięcioma różnymi starciami. Pierwszym starciem była walka z małym garnizonem w Niszu oraz zajęcie, grabież i spalenie miasta[7]. Następnie odbyły się trzy różne starcia przeciwko trzem różnym armiom osmańskim zbliżającym się do Niszu. W końcu doszło do bitwy z resztkami trzech armii osmańskich. Ostatnie starcie odbyły się na równinie między Bolvani i Niszem 3 listopada 1443 r.[8] Siły osmańskie były dowodzone przez Kasima Paszę, bejlerbeja Rumelii, Turakhan-Beja i Isak-Beja.[9] Po klęsce osmańskiej wycofujące się siły Kasima Paszy i Turakhana Beja spaliły wszystkie wioski między Niszem a Sofią.[10] Źródła osmańskie wyjaśniają klęskę osmańską brakiem współpracy między różnymi armiami osmańskimi dowodzonymi przez różnych dowódców[11]. NastępstwaWedług Laonika Chalkokondylesa: „Zmęczeni po tym, jak Hunyadi zmusił Osmanów do wycofania się na Bałkany w 1443 r., starzy panowie spieszyli się ze wszystkich stron, aby odzyskać posiadanie majętności swoich ojców”[12]. Jednym z nich był Gjergj Kastrioti Skënderbej, który opuścił armię osmańską wraz ze swoim siostrzeńcem Hamzą Kastrioti i 300 lojalnymi Albańczykami, a po zdobyciu Krujë rozpoczął dwudziestopięcioletnią walkę z Imperium Osmańskim.[13][14] Murad II podpisał traktat na dziesięć lat i abdykował na rzecz swojego syna Mehmeda II. Gdy w następnym roku pokój został złamany, Murad powrócił na Bałkany i wygrał bitwę pod Warną w listopadzie 1444 r.[15] Referencje
Dalsze czytanie
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.svg){kind=small}
Przypisy
- ↑ Riley-Smith, 275.
- ↑ Hupchick, Dennis P., The Balkans: From Constantinople to Communism, (Palgrave Macmillan, 2004), str. 117.
- ↑ Houtsma, Martijn Theodoor (1993), First encyclopaedia of Islam: 1913-1936, VIII, Netherlands: E.J. Brill and Luzac and Co., str. 466, ""In the beginning of November 1443, Turakhan Beg commanded one of the Ottoman corps in the battle against John Hunyadi. (Na początku listopada 1443 r. Turakhan Beg dowodził jednym z korpusów osmańskich w bitwie przeciwko Janowi Hunyadi)"
- ↑ Jefferson, John (2012). The Holy Wars of King Wladislas and Sultan Murad: The Ottoman-Christian Conflict from 1438–1444. Leiden: Brill Publishers. str.207-209.
- ↑ Setton, Kenneth; Harry W. Hazard; Norman P. Zacour (1989), A history of the crusades : Volume VI: The impact of the crusades on Europe, Madison, Wis. : The University of Wisconsin Press, str. 270 : "The whole army estimated to consist of 25,000 men, included an important mercenary force hired with funds given by Serbian despot, and in addition, a contingent of 8,000 Serbs and 5,000 Polish soldiers (Szacuje się, że cała armia składa się z 25 000 ludzi, w tym ważnej siły najemnej wynajętej ze środków przekazanych przez serbskiego despotę, a ponadto kontyngentu 8000 Serbów i 5000 polskich żołnierzy)"
- ↑ Babinger, Frank and Ralph Manheim, William C. Hickman, Mehmed the Conqueror and His Time, (Princeton University Press, 1978), str. 25.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 Jefferson, John (2012). The Holy Wars of King Wladislas and Sultan Murad: The Ottoman-Christian Conflict from 1438–1444. Leiden: Brill Publishers. str. 325-326. ISBN 978 90 04 21904 5.
- ↑ Imber, Colin (2006), The Crusade of Varna, 1443-45, Aldershot ; Burlington (Vt.) : Ashgate, cop., str. 270, ISBN 978-0-7546-0144-9, OCLC 470458159, "The Ottoman sources in general emphasize the disagreement and lack of cooperation between frontier Ottoman forces under Turakhan and sipahi army under Kasim (Źródła osmańskie ogólnie podkreślają brak porozumienia i brak współpracy między przygranicznymi siłami osmańskimi pod dowództwem Turakhana i armią spahisów Kasima)"
- ↑ Babinger, Franz (1992), Mehmed the Conqueror and His Time, Princeton University Press, str. 25, ISBN 978-0-691-01078-6, "The combined host met Ottoman forces first on November 3, 1443, between the castle of Bolvan (near Aleksinac) and the city of Niš. Here Kasim Bey, then governor of Rumelia, Ishak Bey and other standard bearers were defeated. (Sprzymierzony gospodarz spotkał się z siłami osmańskimi 3 listopada 1443 r. między zamkiem Bolvan (koło Aleksinaca) a miastem Nisz. Tu pokonano Kasima Beya, ówczesnego bejlerbeja Rumelii, Isaka Beja i innych znaczących dowódców)"
- ↑ Imber, Colin (2006), The Crusade of Varna, 1443-45, Aldershot ; Burlington (Vt.) : Ashgate, cop., str. 16, ISBN 978-0-7546-0144-9, OCLC 470458159, "In the course of their flight Kasim and Turahan burned all villages between Niš and Sofia. (Podczas wyprawy Kasim i Turahan spalili wszystkie wioski między Niszem a Sofią)"
- ↑ Imber, Colin (2006), The Crusade of Varna, 1443-45, Aldershot ; Burlington (Vt.) : Ashgate, cop., str. 270, ISBN 978-0-7546-0144-9, OCLC 470458159, "The Ottoman sources in general emphasize the disagreement and lack of cooperation between frontier Ottoman forces under Turakhan and sipahi army under Kasim" (Źródła osmańskie ogólnie podkreślają brak porozumienia i brak współpracy między przygranicznymi siłami osmańskimi pod Turakhana i armią spahisów Kasima)
- ↑ İnalcık, Halil (1995), From empire to republic : essays on Ottoman and Turkish social history, Istanbul: Isis Press, s. 88, ISBN 978-975-428-080-7, OCLC 34985150, [[dostęp:2012-01-04, "Comme nous le dit Chalcocondy- las après la retraite des Ottomans dans les Balkans en 1443 devant l'Hunyade, les anciens seigneurs se dépêchèrent de tous les côtés à rentrer en possession des domaines de leurs pères....(Jak mówi Chalcocondyles: „Zmęczeni po tym, jak Hunyadi zmusił Osmanów do wycofania się na Bałkany w 1443 r., starzy panowie pospieszyli ze wszystkich stron, aby odzyskać posiadanie ziem ojców".)"
- ↑ Encyclopaedia of the Muslim World, Ed. Taru Bahl, M.H. Syed, (Anmol Publications, 2003), str. 45.
- ↑ Dialogue, Volume 5, Issues 17-20. Dijalog. 1996. str. 78. [dostęp:2012-03-27. "Posle bitke kod Pirota, Skenderbeg zajedno sa sinovcem Hamzom, sinom svog starijeg brata Staniše ... (Po bitwie pod Pirotem Skenderbeg wraz ze swoim synem Hamza, synem jego starszego brata Stanisy)"
- ↑ The Historians' History of the World By Henry Smith Williams – str. 439
- ↑ Riley-Smith, Jonathan, The Crusades: A History, (Continuum International Publishing Group, 1987), str. 275.
- ↑ Skënderbeu: Jeta dhe vepra by Kristo Frashëri, str. 130.
- ↑ Houtsma, Martijn Theodoor (1993), First encyclopaedia of Islam: 1913-1936, VIII, Netherlands: E.J. Brill and Luzac and Co., str. 466, ""In the beginning of November 1443, Turakhan Beg commanded one of the Ottoman corps in the battle against John Hunyadi. / Na początku listopada 1443 r. Turakhan Beg dowodził jednym z korpusów osmańskich w bitwie przeciwko Johnowi Hunyadi."
- ↑ Babinger, Franz (1992), Mehmed the Conqueror and His Time, Princeton University Press, str. 25, ISBN 978-0-691-01078-6, "The combined host met Ottoman forces first on November 3, 1443, between the castle of Bolvan (near Aleksinac) and the city of Niš. Here Kasim Bey, then governor of Rumelia, Ishak Bey and other standard bearers were defeated. / Połączony gospodarz spotkał się z siłami osmańskimi 3 listopada 1443 r. Między zamkiem Bolvan (koło Aleksinaca) a miastem Nisz. Tu pokonano Kasima Beya, ówczesnego gubernatora Rumelii, Ishaka Beya i innych standardowych nosicieli."
- ↑ Sir Hamilton Alexander Rosskeen Gibb; Bernard Lewis; Charles Pellat; Joseph Schacht (1973). The Encyclopaedia of Islam. Brill. str. 139. "... Iskender, feeing from the camp of Kasim, the beglerbey of Rumeli / Iskender, uczucie z obozu Kasim, beylerbeyi z Rumeli..."
- ↑ Setton, Kenneth (1989), A history of the crusades : Volume VI: The impact of the crusades on Europe, Madison, Wis. : The University of Wisconsin Press, str. 270, ISBN 978-0-299-10740-6, OCLC 475548809, "Szacuje się, że cała armia składa się z 25 000 ludzi, w tym ważnej siły najemnej wynajętej ze środków przekazanych przez serbskiego despotę, a ponadto kontyngentu 8000 Serbów i 5000 polskich żołnierzy"
- ↑ Babinger, Frank and Ralph Manheim, William C. Hickman, Mehmed the Conqueror and His Time, (Princeton University Press, 1978), str. 25.
- ↑ Konstantin Mihailović (1975). Memoirs of a Janissary. Opublikowane pod patronatem Wspólnego Komitetu ds. Europy Wschodniej, Amerykańskiej Rady Towarzystw Naukowych, przez Departament Języków i Literatury Słowiańskiej, University of Michigan. str. 214.
- ↑ Jefferson, John (2012). The Holy Wars of King Wladislas and Sultan Murad: The Ottoman-Christian Conflict from 1438–1444. Leiden: Brill Publishers, str.329. ISBN 978 90 04 21904 5.
- ↑ Jefferson, John (2012). The Holy Wars of King Wladislas and Sultan Murad: The Ottoman-Christian Conflict from 1438–1444. Leiden: Brill Publishers, str.329. ISBN 978 90 04 21904 5.