Buda ostroma (1541)
| Strona | Autorzy | Nota |
| [1] | [2] | Ten artykuł został przetłumaczony z Wikipedii w języku angielskim. Treści pochodzące z Wikipedii w języku angielskim są oparte na licencji Creative Commons 3.0 – Uznanie Autorstwa – Na tych samych warunkach. Kopiując je lub tłumacząc, należy podać ich autorów i udostępnić na tych samych warunkach. |
NotkaBuda ostroma (tur. Buda Kuşatması, pol. Oblężenie Budy) od 4 maja do 21 sierpnia 1541 roku zakończyło się zdobyciem miasta przez Imperium Osmańskie, co doprowadziło do 150 lat osmańskiej kontroli nad Węgrami. Oblężenie, będące częścią Małej Wojny na Węgrzech, było jednym z najważniejszych zwycięstw osmańskich nad monarchią Habsburgów podczas wojen osmańsko-habsburskich (od XVI do XVIII w.) na Węgrzech i na Bałkanach. OblężenieFollowing the Battle of Mohács, the Kingdom of Hungary became divided between the Ottoman Empire encroaching from the East and the Habsburg monarchy which had inherited the title of King of Hungary.
Osmański wasal węgierski Jan I zmarł w 1540 r., a jego syn Jan II, wówczas nieletni, został koronowany na króla za regencji swojej matki Izabeli Jagiellonki i biskupa Jerzego Martinuzziego. Zostało to zaakceptowane przez władcę osmańskiego Sulejmana Wspaniałego pod warunkiem, że Węgrzy będą nadal płacić daninę sułtanowi osmańskiemu. Nowy król nie został jednak zaakceptowany przez Habsburgów. Ferdynand I, arcyksiążę austriacki i Habsburg, wysłał 50-tysięczną armię złożoną z żołnierzy z Austrii, księstw niemieckich, Czech i Węgier Habsburgów, pod dowództwem Wilhelma von Roggendorfa, aby oblegała Budę. Armia oblegała Budę latem 1541 r. Oblężenie było źle prowadzone i kilka ataków zakończyło się niepowodzeniem, powodując bardzo duże straty po stronie Habsburgów. Sulejman Wspaniały objął osobiste dowództwo osmańskiej armii pomocy, w skład której wchodziło 6362 janczarów.[1] 21 sierpnia osmańska armia pomocy dotarła do Budy i stoczyła bitwę z armią Roggendorfa. Armia Habsburgów została pokonana, a 20 000 ludzi zostało wymordowanych lub utopionych w rzece. Roggendorf również został ranny w bitwie i zmarł 2 dni później z powodu odniesionych obrażeń. Następnie Turcy zajęli miasto, które świętowało wyzwolenie, stosując podstęp: Sulejman Wspaniały zaprosił do swojego namiotu małego Jana II Zygmunta Zápolyę wraz z węgierską szlachtą, podczas gdy wojska tureckie zaczęły powoli wnikać do fortu, gdy „turyści” pozornie z zachwytem nad architekturą budynków. Jednak w obliczu nagłej gotowości chwycili za broń i rozbroili strażników, a następnie cały garnizon. Jednocześnie węgierska szlachta poczuła się nieswojo w namiocie sułtana i chciała wyjść. W tym momencie, na krzyk sułtana, „Czarna zupa (kawa) jeszcze przed nami!” (węg. Hátra van még a feketeleves!} żołnierze osmańscy rozbroili posła węgierskiego. Wszystkim pozwolono odejść z jednym wyjątkiem: Bálintem Törökiem, którego Sulejman uważał za potencjalnego potężnego przeciwnika. Został wzięty do niewoli i przeniesiony do Twierdzy Yedikule, gdzie spędził resztę życia. Dworowi królewskiemu, szlachcie i obywatelom Budy pozwolono opuścić miasto bez szwanku. NastępstwaOblężenie Budy było kluczowym zwycięstwem Osmanów nad Ferdynandem i Habsburgami.[2] Zwycięstwo umożliwiło okupację środkowych Węgier przez Turków na około 150 lat, dlatego jego znaczenie jest porównywalne z bitwą pod Mohaczem w 1526 roku.[2] O klęsce swego brata Ferdynanda Karol V dowiedział się po przybyciu do Genui 8 września 1541 r. Spragniony zemsty wyruszył na wyprawę na Algier, która również zakończyła się dotkliwą porażką Habsburgów.[3] Ferdynand próbował odzyskać miasta Buda i Peszt w 1542 roku, ale został odparty przez Turków. Zobacz takżeBibliografia
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
_big.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
_(1526-1540).svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Przypisy
- ↑ Faroqhi, Suraiya N.; Fleet, Kate (2012). The Cambridge History of Turkey. Vol. 2, The Ottoman Empire as a World Power, 1453–1603. Cambridge University Press. ISBN 9781316175545.
- ↑ 2,0 2,1 Garnier, s.200.
- ↑ Garnier, s. 201.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 The Edinburgh Encyclopædia - Volume 5 - s. 47
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Magyarország története 1526–1686, Főszerk.: Pach Zsigmond, Szerk.: R. Várkonyi Ágnes, Akadémiai Kiadó, Budapest, 1985 963-05-0929-6
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Mantran, Robert (2007). Osmanlı İmparatorluğu Tarihi. Alkım Yayıncılık. ISBN 9944148108.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 Az 1541–42-es korszak eseményei Magyarországon. Zarchiwizowano 2 czerwca 2013 r. na Wayback Machine.