Thuróczi-krónika
| Strona | Autorzy | Nota |
| [2] | [3] | Ten artykuł pochodzi z Wikipedii w języku polskim. Treści pochodzące z Wikipedii w języku polskim są oparte na licencji Creative Commons 3.0 – Uznanie Autorstwa – Na tych samych warunkach. Kopiując je lub tłumacząc, należy podać ich autorów i udostępnić na tych samych warunkach. |
|
Thuróczi-krónika (pol. Kronika Thurocziego, łac. Chronica Hungarorum, słow. Kronika Jána z Turca) to kronika napisana po łacinie przez Jana Thurocziego. Oryginalny tytuł: Chronica Hungarorum. HistoriaThuróczi opracowywał szereg wcześniejszych prac historycznych, np.: historię Karola III Lőrinca Monaciego i życiorys Ludwika Węgierskiego Jana Kükülleiego. Część opisująca historię po okresie andegaweńskim jest jego własną pracą. Oprócz węgierskich kronik korzystał z dokumentów i prac humanistów, ale szeroko czerpał też z przekazów ustnych, świadectw osobistych (z imienia wymienia palatyna Michałą Országha de Guthi i dzieł epiki ludowej. Pod wpływem Tomasza Drágiego, prawnego przedstawiciel króla (węg. királyi személynök) poszerzył część poświęconą historii Hunów. Jako załącznik umieścił dzieło mistrza Rogera pod tytułem „Carmen miserabile” (Epistola Magistri Rogerii in miserabile carmen super destructione regni Hungarie per Tartaros, facta editum ad Reverendum dominum Johannem Pestheniensis ecclesie episcopum feliciter incipit), którego treść jest obecnie tylko stąd znana. Miał duży wpływ na świadomość scytyjskiego pochodzenia węgierskiej szlachty. 20 marca 1488 ukazało się w Brnie jej drukowane wydanie[1], ilustrowane 66 drzeworytami. Tom składał się ze 168 arkuszy w formacie folio o wymiarach 20 × 29 cm, a na poszczególnych stronach znajdowało się 36 wersów złożonych z dużych liter w dwóch rozmiarach. Miejsca na inicjały zostawiono puste, a drzeworytów nie pokolorowano i w większości egzemplarzy braków tych nie uzupełniono. 3 czerwca tego samego roku Theobald Feger, budziński kupiec zajmujący się książkami, zlecił ponowne wydanie go w Augsburgu. Ilustracje do tego wydania zostały wyryte na nowo, a egzemplarze w większości ręcznie pokolorowane. Wydrukowana na papierze książka składała się ze 160 arkuszy w formacie folio o wymiarach 15 × 20,3 cm z 38 wersami na stronicy i było ozdobiona 55 drzeworytami. Wydawca zadedykował dzieło królowi Maciejowi Korwinowi. Do napisania dedykacji na ozdobnym egzemplarzu, wydrukowanym na pergaminie, użyto złotej farby. Takiej samej farby użyto ilustracji obrazującej jedno ze zdarzeń z legendy o Władysławie Świętym oraz do iluminacji tabeli z herbami. Drzeworyty króla Macieja i królowej Beatrycze ozdobiono kolorowanymi herbami. Dzisiaj jest to pierwszy znany przykład zastosowania złotej farby w drukarstwie. Ciekawostką augsburskiego wydania jest to, że z powodów politycznych ukazał się w dwóch wersjach. W jednej z nich brakuje wśród herbów królewskich, herbu księstwa Austrii, a w tekście natomiast brak informacji o zdobyciu Wiednia i Wiener Neustadt. Wydaje się, że rozpowszechniano ją na terenie Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Po Kronice budzińskiej to drugie dzieło, które ukazało się drukiem i zajmujące się historią Węgier. Zawartość kronikiKronika zawiera ręcznie malowane drzeworyty przedstawiające 41 węgierskich królów i wodzów. Thuróczi opracował historię Węgier rozpoczynając od króla Zygmunta Luksemburskiego do swoich czasów (do 1470 r.). Źródłami kroniki były dokumenty, teksty dawniejszych kronik i przekazy ustne. W ostatnim rozdziale, oprócz sukcesów wojennych króla Macieja, zawarty jest opis zdobycia Wiednia. A oprócz tego:
Wydania
PrzypisyLiteratura
Linki zewnętrzne |
| ||||||||||||||||
