Elisabeth von Habsburg

Z Europa Środkowa
(Przekierowano z Elżbieta Rakuszanka)
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Notka

Elisabeth von Österreich (pol. Elżbieta Rakuszanka, węg. Habsburg Erzsébet (* w Wiedniu pod koniec 1436 lub początek 1437[1], † 30 sierpnia 1505 w Krakowie) – królowa polska i wielka księżna litewska, posiadaczka starostwa w Koninie w latach 1461-1505 i w Pyzdrach w latach 1461-1505[2].

Córka króla niemieckiego i węgierskiego Albrechta II Habsburga i Elżbiety Luksemburskiej, córki cesarza Zygmunta Luksemburskiego. Jej babką była Elżbieta pomorska, wnuczka Kazimierza III Wielkiego. Jej bratem był Władysław Pogrobowiec.

Życiorys

25 lipca 1450 została zaręczona z Fryderykiem, synem księcia saskiego i elektora Rzeszy Niemieckiej Fryderyka II Łagodnego. Ostatecznie małżeństwo nie doszło do skutku[1]. 10 lutego 1454 Elżbieta poślubiła w katedrze krakowskiej polskiego króla Kazimierza IV Jagiellończyka i została koronowana na królową. Małżeństwo pobłogosławił święty Jan Kapistran - założyciel klasztorów obserwanckich w Polsce, zwanych bernardynami. Wywierała znaczny wpływ na jego politykę. Jej pozycja wzrosła w 1457, po śmierci brata Władysława Pogrobowca, gdy stała się spadkobierczynią tronu Czech i Węgier[3]. Jako dziedziczka tych królestw podjęła starania o osadzenie tam Jagiellonów w osobie swego najstarszego syna Władysława.

Zwana jest matką królów, gdyż czterech z jej synów zostało królami, a córki Elżbiety poprzez swoje małżeństwa zostały skoligacone z większością panujących wówczas dynastii europejskich. Została pochowana w katedrze krakowskiej w Kaplicy Świętego Krzyża. W 1973 z inicjatywy arcybiskupa metropolity krakowskiego, kardynała Karola Wojtyły otwarto grób Elżbiety i przeprowadzono badania, które pozwoliły badaczom odtworzyć w przybliżeniu wygląd królowej[4]. Ponowny pogrzeb Elżbiety Rakuszanki odbył się 17 października 1973.

Potomstwo

Fryz heraldyczny na budynku Collegium Maius Uniwersytetu Jagiellońskiego, pierwszy z lewej w górnym rzędzie herb Habsburgów Elżbiety Rakuszanki

Z małżeństwa Elżbiety i Kazimierza pochodziło trzynaścioro dzieci:

Przodkowie

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Albrecht III Habsburg
 
 
 
 
 
 
 
Albrecht IV Habsburg
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Beatrycze Hohenzollern
 
 
 
 
 
 
 
Albrecht II Habsburg
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Albrecht I Bawarski
 
 
 
 
 
 
 
Joanna Zofia Bawarska
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Małgorzata brzeska
 
 
 
 
 
 
 
Elżbieta Rakuszanka
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Karol IV Luksemburski
 
 
 
 
 
 
 
Zygmunt Luksemburski
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Elżbieta pomorska
 
 
 
 
 
 
 
Elżbieta Luksemburska
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Herman II Cylejski
 
 
 
 
 
 
 
Barbara Cylejska
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Anna von Schauenberg
 
 
 
 
 
 

Przypisy

  1. 1,0 1,1 Wdowiszewski 2005 ↓, s. 93.
  2. Antoni Gąsiorowski, Starostowie wielkopolskich miast królewskich w dobie jagiellońskiej, Warszawa-Poznań 1981, s. 72.
  3. Spórna i Wierzbicki 2003 ↓, s. 121.
  4. Spórna i Wierzbicki 2003 ↓, s. 123.

Bibliografia

  • M. Spórna, P. Wierzbicki: Słownik władców Polski i pretendentów do tronu polskiego. Kraków: Zielona Sowa, 2003. ISBN 83-7389-189-7.
  • Z. Wdowiszewski: Genealogia Jagiellonów i Domu Wazów w Polsce. Kraków: Avalon, 2005. ISBN 83-918497-2-4.

Zobacz też

Elisabeth von Österreich
Elżbieta Rakuszanka
Habsburg Erzsébet (węg.)
"{{{alt grafiki}}}"
Achievement (coat of arms) of the House of Habsburg.svg
Herb Habsburgów
Królowa Polski
Okres 10 lutego 1454
7 czerwca 1492
Jako żona Kazimierza IV Jagiellończyka
Koronacja 10 lutego 1454
Poprzedniczka Zofia Holszańska
Następczyni Helena Moskiewska
Dane biograficzne
Dynastia Habsburgowie
Urodziny koniec 1436 lub początek 1437
Miejsce Wiedeń
Śmierć 30 sierpnia 1505
Miejsce Kraków
Miejsce spoczynku Kaplica Świętego Krzyża w katedrze krakowskiej
Ojciec Albrecht II Habsburg
Matka Elżbieta Luksemburska
Rodzeństwo Anna, Władysław
Mąż Kazimierz IV Jagiellończyk
od 10 lutego 1454
do 7 czerwca 1492
Dzieci Władysław II Jagiellończyk
Jadwiga
Kazimierz
Jan I Olbracht
Aleksander Jagiellończyk
Zofia Jagiellonka
Elżbieta
Zygmunt I Stary
Fryderyk
Elżbieta
Anna Jagiellonka
Barbara Jagiellonka
Elżbieta