Esztergom ostroma (1241)

Strona	Autorzy	Nota
[1]	[2]	Ten artykuł został przetłumaczony z Wikipedii w języku angielskim. Treści pochodzące z Wikipedii w języku angielskim są oparte na licencji Creative Commons 3.0 – Uznanie Autorstwa – Na tych samych warunkach. Kopiując je lub tłumacząc, należy podać ich autorów i udostępnić na tych samych warunkach.

Notka Esztergom ostroma (pol. OblęĹĽenie Ostrzyhomia) miało miejsce zimą 1241 r. Po cięĹĽko wywalczonym, ale zdecydowanym zwycięstwie MongołĂłw w bitwie pod Mohi, Batu-chan splądrował ziemie KrĂłlestwa Węgier, ze szczegĂłlnym uwzględnieniem miękkich celĂłw, takich jak małe wioski i miasteczka. Jednym wyjątkiem był Ostrzyhom, stolica i największe, najbogatsze miasto w KrĂłlestwie Węgier. Było to ostatnie miasto, ktĂłre zostało splądrowane i zniszczone przez Batu-chana, zanim wysłał grupę rozpoznawczą przeciwko Ĺšwiętemu Cesarstwu Rzymskiemu, a następnie wycofał wszystkie siły mongolskie z Europy Ĺšrodkowej z powrotem do Rosji. Większość informacji o oblęĹĽeniu i jego następstwach pochodzi z kroniki Rogera z Torre Maggiore, włoskiego (apulijskiego) arcybiskupa Splitu. Tło Pierwsza inwazja MongołĂłw Po mongolskim podboju paĹ„stw Rusi Kijowskiej Kumanie uciekli ze swoich dawnych ziem i zaapelowali do krĂłla Węgier Beli IV o schronienie, na ktĂłre wyraził zgodę pod warunkiem, ĹĽe zapewnią mu słuĹĽbę wojskową. Batu-chan natychmiast zagroził krĂłlowi, ĹĽe albo zrobi obławę na wszystkich KumanĂłw albo zostanie unicestwiony. KrĂłl Bela IV odmĂłwił, w wyniku czego jego krĂłlestwo zostało zaatakowane. Bela nie był w stanie zapewnić wsparcia wojskowego innych paĹ„stw europejskich, z wyjątkiem Moraw, Czech i księstw polskich, z ktĂłrymi Mongołowie rozprawiali się osobno. KrĂłlestwo Beli było Ĺşle przygotowane na inwazję MongołĂłw. W tym czasie Węgry były jednym z najbiedniejszych i najsłabiej zaludnionych obszarĂłw Europy. Populację oszacowano na nieco ponad 2 miliony w połowie XIII wieku, pomimo jej duĹĽej powierzchni, z największym miastem Ostrzyhomiem, mającym zaledwie 12 000 mieszkaĹ„cĂłw. Armia Beli składała się przede wszystkim z lekkiej kawalerii z lekką piechotą i tylko garstką kusznikĂłw, rycerzy konnych i cięĹĽkiej piechoty, w przeciwieĹ„stwie do krajĂłw połoĹĽonych na zachĂłd, gdzie takie oddziały były niemal wszechobecne. Koncentracja na lekkiej kawalerii sprawiła, ĹĽe ​​armia Beli wydawała się zachodnim obserwatorom „orientalna”. Co najwaĹĽniejsze, na Węgrzech brakowało prawie kamiennych fortyfikacji z mniej niĹĽ tuzinem kamiennych zamkĂłw; nawet szlachta polegała głĂłwnie na drewnianych i ziemnych fortach. Mongołowie odnosili wielkie sukcesy w początkowej fazie. Po splądrowaniu Budy odnieśli zwycięstwo nad Belą w bitwie pod Mohi, podczas ktĂłrej zniszczyli większość węgierskiej armii w ciągu jednego dnia. Następnie zaczęli niszczyć większość nieufortyfikowanych miejsc na Węgrzech, ze szczegĂłlnym uwzględnieniem rĂłwnin, gdzie zniszczono 50–80% osad. Mongołowie rĂłwnieĹĽ szukali krĂłla Beli. Na początku 1242 r. przekroczyli zamarznięty Dunaj, mając nadzieję na splądrowanie najbogatszych terytoriĂłw krĂłlestwa Węgier. Bitwa Batu-chan postanowił zaatakować Ostrzyhom w styczniu 1242 r. Jego wojska zmiaĹĽdĹĽyły mury miasta katapultami i miotaczami kamieni. Z łatwością zburzyli mury i drewniane wieĹĽe i kazali więĹşniom wypełnić fosę ziemią. Rogerius twierdzi, ĹĽe gdy Węgrzy i cudzoziemcy w mieście zdali sobie sprawę, ĹĽe miasto upadnie, podpalili swoje domy wraz z ogromną ilością barwionych tkanin i wszelkich innych cennych towarĂłw. Zabili takĹĽe zwierzęta i zakopali ich złoto i srebro lub wysłali je do cytadeli, jedynej w pełni kamiennej fortyfikacji w mieście. Wielu obywateli uciekło rĂłwnieĹĽ do cytadeli. Podczas gdy reszta miasta została splądrowana, cytadela utrzymała się, wraz z garnizonem dowodzonym przez aragoĹ„skiego rycerza Simona (takĹĽe „Simeone”), ispána pochodzenia hiszpaĹ„skiego. Batu rozkazał swoim inĹĽynierom roztrzaskać mury cytadeli, mając nadzieję, ĹĽe dostaną się do kosztowności w środku, ale katapulty nie zadały wystarczających wyłomĂłw, zmuszając go do prĂłby szturmu na cytadelę. Mongołowie raz po raz byli odpierani, a Rogerius zauwaĹĽył skuteczność kusznikĂłw garnizonu w zadawaniu olbrzymich strat siłom mongolskim (dokładny termin Rogerius, „balistarii”, był uĹĽywany w większości wspĂłłczesnych ĹşrĂłdeł w odniesieniu do kusznikĂłw; pomimo niektĂłrych zamieszanie, on i inni wspĂłłcześni kronikarze zwykle nazywali machiny oblęĹĽnicze, takie jak balisty, „machina”). Po cięĹĽkich stratach Batu pogodził się z poraĹĽką i przerwał oblęĹĽenie. Następstwa Mongołowie nigdy nie pozostali wystarczająco długo, aby przeprowadzić skuteczne oblęĹĽenie ktĂłrejkolwiek z węgierskich fortyfikacji, w przeciwieĹ„stwie do wojen z dynastią Jin i Samarkandą, ktĂłre trwały ponad 3 do 12 miesięcy oblęĹĽenia. Batu był rozwścieczony wynikiem oblęĹĽenia. Wszelkie cenne łupy, ktĂłre mĂłgł zagarnąć pomimo cięĹĽkich strat, zostały albo zniszczone, albo wysłane do cytadeli, w ktĂłrej znajdowało się całe bogactwo miasta w „wysokim zamku gĂłrnym”. W swoim gniewie Batu wymordował zakładnikĂłw, ktĂłrych pojmał w czasie plądrowania samego miasta, w tym 300 szlachcianek i wszystkich cywilĂłw, ktĂłrych mĂłgł znaleĹşć. Rogerius twierdzi, ĹĽe tylko 15 cywilĂłw przeĹĽyło niewolę, choć wspĂłłcześni historycy uwaĹĽają to za wątpliwe, sądząc, ĹĽe o wiele więcej powinno być w cytadeli. PrĂłby atakowania innych węgierskich kamiennych fortyfikacji przez inne siły mongolskie przyniosły podobnie słabe wyniki, mimo ĹĽe udało im się splądrować resztę kraju przed swoim wycofaniem. SzĂ©kesfehĂ©rvár i opactwo Pannonhalma, podobnie jak twierdza Klis, gdzie obroĹ„cy rzucali głazy w dĂłł wzgĂłrza na MongołĂłw, ktĂłrzy czołgali się w kierunku cytadeli po tym, jak mongolskie miotacze kamieni nie zdołały uczynić wyłomĂłw w murach. OblęĹĽenie Esztergom okazało się być niezwykle waĹĽnym wydarzeniem dla krĂłla Beli IV, ktĂłry zinterpretował to zdarzenie jako wyraĹşne dowĂłd na przydatność kamiennych fortyfikacji, kusznikĂłw oraz obronną, spaloną strategię ziemską w obliczu najazdĂłw mongolskich. Podczas pozostałej części swoich rządĂłw znacząco zreformował doktrynę wojskową swojego kraju, a jego następca zastosował te lekcje w praktyce, gdy Mongołowie powrĂłcili w 1285 r. Mongołowie skupili się na bramach Wiednia i dotarli najdalej do Wiener Neustadt i Korneuburg, by potem wycofać się z regionu. Tradycyjnym wyjaśnieniem tego jest to, ĹĽe otrzymali wiadomość o śmierci Chan, co zatrzymało najazd mongolski, by wszyscy mongolscy przywĂłdcy w Europie mogli powrĂłcić do Mongolii i uczestniczyć w kurultaju, ktĂłry wybierze nowego chana. Wyjaśnienie to zostało jednak zakwestionowane, poniewaĹĽ kurultaj odbyło się dopiero rok później, a nowego chana wybrano dopiero w 1246 r. Ponadto Batu-chan, ktĂłry przewodził inwazji europejskiej, odmĂłwił powrotu do Mongolii. Nowszym wyjaśnieniem jest to, ĹĽe ze względu na istnienie wielu kamiennych fortyfikacji oraz chęć ludności do ucieczki, a nie zniewolenia, Mongołowie mogli jedynie zniszczyć Węgry, a nie podbić je. Bela nigdy się nie poddała ani nie zgodził się oddać hołdu. Siły Batu poniosły straty zbyt cięĹĽkie, by je utrzymać. Więc Mongołowie po prostu się wycofali. Niemniej jednak wyrządzili znaczne szkody krĂłlestwu Węgier, a od 300 000 do 500 000 osĂłb zginęło podczas inwazji lub w wyniku głodu (15–25% populacji). Źródła Sugar, Peter F.; Hanák, PĂ©ter; Frank, Tibor. A History of Hungary. Pow, Lindsey Stephen. Deep Ditches and Well-built Walls. Alexander, Bevin. How wars are won:the 13 rules of war from ancient greece to the war on terror P/117. Three River Press. ISBN 1-4000-4948-2. Howorth, Henry H. The Mongols Proper and the Kalmuks. Cosimo Classics. s. 150. ISBN 978-1-60520-133-7. McLynn, Frank. Genghis Khan: His conquest, his Empire, his legacy. Da Capo Press. ISBN 978-0-306-82396-1. Craughwell, Thomas J. The Rise and Fall of the Second Largest Empire in History: How Genghis Khan almost conquered the world. Fair Winds. ISBN 9781616738518.

OblęĹĽenie Ostrzyhomia Esztergom ostroma (1241) (węg.) {{{nazwa_oryginalna}}} Mongolska inwazja na Europę Mongolska inwazja na rĂłwninach Węgier Mongołowie oblegają Ostrzyhom Mongolska inwazja na rĂłwninach Węgier Mongołowie oblegają Ostrzyhom Czas January 1242 Miejsce Ostrzyhom, KrĂłlestwo Węgier Wynik Zwycięstwo MongołĂłw Mongołowie niszczą większość miast, ale są odpychani od cytadel i nie zdobywają znaczących łupĂłw Strony konfliktu KrĂłlestwo Węgier Imperium MongołĂłw Dowódcy Hrabia Simon Batu Chan Zaangażowane jednostki kusznicy kilkuset rycerzy spieszona cięĹĽka kawaleria spieszeni konni łucznicys katapulty Siły nieznane nieznane 30 katapult Straty 300 zabitych rycerzy prawie cała populacja jest anihilowana nieznane Mongolskie inwazje na Węgry Pierwsza inwazja (1241–42)  ♦  Brassó  ♦  Nagyszeben  ♦  Mohi  ♦  Pest  ♦  Ostrzyhom  ♦  Zagreb Druga inwazja (1285–86)