Géza magyar királyi herceg (1151–1210)

Z Europa Środkowa
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Géza herceg (pol. książę Gejza, cz. Gejza Uherský) (* 1150, † 1210), węgierski książę, najmłodszy syn króla Węgier Gejzy II; brat królów Stefana III i Beli III. Uczestnik Trzeciej Krucjaty do Ziemi Świętej, stojąc na czele armii 2 000 węgierskich wojowników.

Biografia

Urodził się na początku lat 50. XII. wieku, jako trzeci syn węgierskiego króla Gejzy II i jego żony, księżniczki Eufrozyny z Kijowa.[1] Po śmierci króla Gejzy II nastąpiło kilka konfliktów o sukcesję królewską. Dwaj bracia króla Gejzy II na krótko przejęli koronę, panując jako Władysław II i Stefan IV. Starszy brat księcia został koronowany na Stefana III po pokonaniu stryja w bitwie.

Za panowania Stefana III wojny z Bizancjum. Cesarz Manuel I Komnenos, wielokrotnie rywalizował z Gejzą II, ponieważ był zdeterminowany, aby rozszerzyć swoje wpływy na Węgry. Matka Manuela I była świętą Piroską, córką świętego króla Węgier Władysława I, zawsze bardzo interesowała się sprawami wewnętrznymi Węgier. Manuel I i Stefan III ostatecznie rozwiązali to poprzez porozumienie pokojowe podpisane w 1163 r., w którym młodszy brat króla Węgier Bela miał zostać wysłany do Konstantynopola jako poręczenie. Za swoich rządów Stefan III trzymał na dworze Eufrozyny swojej matki swego najmłodszego brata, księcia Gejzę.

Po śmierci Stefana III w 1172 r. jego najstarszy brat, książę Bela, został odwołany z Konstantynopola, by wstąpić na tron ​​i zapobiec próbie przejęcia tronu przez jego młodszego brata, księcia Gejzę.

Bela w ciągu kilku miesięcy został koronowany na króla Węgier jako Bela III, ale stanął w obliczu sprzeciwu ze strony własnej matki, królowej-wdowy i swego brata, księcia Gejzy, który zaczął spiskować przeciwko niemu, aby uzyskać koronę Węgier. Po kilku nieudanych próbach Bela III aresztował oboje: uwięził swoją matkę, lecz książę Gejza uciekł do Henryka II, księcia Austrii w 1174 lub 1175 r., by szukać ochrony{{odn|Makk|1989|p=109}. Gdy Henryk odmówił ekstradycji Gejzy, Bela wraz z księciem Czech Sobiesławem II przeprowadzili ataki na Austrię. Rok później książę Gejza próbował przekonać czeskiego Sobiesława II, aby pomógł mu spotkać Fryderyka I, Świętego Cesarza Rzymskiego, ale Sobiesław pojmał Gejzę i przekazał go Beli w 1177 r.[2]

Bela po raz kolejny uwięził swojego brata, a także nadal więził matkę, Eufrozyne.[3][2] Książę Gejza siedział w więzieniu między 1177 a 1189 r. W 1189 roku pojawiła się nadzieja uwolnienia w związku z przygotowaniami do trzeciej krucjaty. W tym roku Fryderyk I, Święty Rzymski Cesarz, przybył na Węgry i został przyjęty przez króla Belę III. Dowiedziawszy się o kłopotach księcia Gejzy, cesarz niemiecki poprosił Belę III o pozwolenie uwięzionemu Gejzie na poprowadzenie małej armii węgierskiej na krucjatę jako eskorty.[4][5] Bela III na to zezwolił i 2 000 węgierskich rycerzy udało się do Ziemi Świętej pod przewodnictwem Gejzy i arcybiskupa Ugrina Csáka.

Po trzeciej krucjacie i śmierci niemieckiego cesarza Bela III nakazał Gejzie i jego ludziom wrócić na Węgry, ale książę i jego rycerze postanowili pozostać w Ziemi Świętej. Wiadomo, że Gejza pojął bizantyjską szlachciankę za żonę w latach 1190–1191. Historycy szacują, że Gejza zmarł około 1210 r., ponieważ po raz ostatni wspomniano nich w średniowiecznych kronikach.

Przypisy

Źródła

  • Engel, Pál (2001). The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895–1526. I.B. Tauris Publishers. ISBN 1-86064-061-3.
  • Kristó, Gyula; Makk, Ferenc (1996). Az Árpád-ház uralkodói [Władcy domu Árpáda] (po węgiersku). I.P.C. Könyvek. ISBN 963-7930-97-3.
  • Makk, Ferenc (1989). The Árpáds and the Comneni: Political Relations between Hungary and Byzantium in the 12th century (Tłumacz György Novák). Akadémiai Kiadó. ISBN 963-05-5268-X.
Géza herceg
książę Gejza (pol.)
Gejza Uherský (cz.)
królewicz węgierski
Dynastia Arpadowie
Państwo Królestwo Węgier
Dane biograficzne
Urodziny ok.1151
Śmierć ok.1210
Ojciec Gejza II
Matka Eufrozyna Mścisławówna
Rodzeństwo Stefan III Crown of Saint Stephen.svg
Bela III Crown of Saint Stephen.svg
Helena
Elżbieta
Żona nieznana Bizantyjka
Dzieci synowie, w tym Alexius