Matija Gereb

Z Europa Środkowa
(Przekierowano z Geréb Mátyás)
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Notka

Zamek Erdődy w Jastrebarsku, Chorwacja.

Matija Gereb de Vingárt[1] (pol. Maciej Gereb, węg. Geréb Mátyás) (* nieznana, † 1489), chorwacki szlachcic, ban Dalmacji, Chorwacji i Slawonii (1483-1489). W ówczesnych chorwackich dokumentach tytuł ten brzmiał: ban rusagov Dalmacije i Hrvat' i slovinskoga.[2]

Jako ban zastąpił Blaža Podmanickiego.

Matija był pochodził z chorwackiego rodu królewskiego, jego bocznej linii.[2] Jego przodkowie wywodzą się od chorwackiej rodziny szlacheckiej Kačić z Omiš, o której od XIII wieku wspomina się na Węgrzech jako o rodzie Kacsics.[3]

Jest znany z tego, że wraz z Maciejem Korwinem w 1463 roku odzyskał Jajce Królestwu Chorwacji, uwalniając je z rąk osmańskich zdobywców. W podziękowaniu za tę walkę, w 1481 r. król podarował jemu i jego bratu Piotrowi miasto Valpovo[2], razem z Podravską Moslaviną, która do niego należała Jako donacja króla został mu przekazany Šarengrad, gdzie znajdował się założony i dobrze utrzymany klasztor.[4].

Później zasłynął w wojnach tureckich w roku 1483, gdy jako chorwacki ban pokonał Turków w bitwie pod Brodem Zrinskim (dzisiejszy Novi Grad w Bośni i Hercegowinie) na przeprawie przez rzekę Unę 29 i 30 października 1483 roku.[2]

[...]

W latach 1489-1489 zbudował zamek w Jastrebarsku[5] lub zamek z bramą miejską[6], dziś znamy jako zamek Erdődy, od nazwiska jego późniejszych właścicieli. Umocnił liczne miasta na wschodzie Chorwacji, które zostały mu przekazane przez króla, gdyż jako doświadczony żołnierz znał znaczenie ufortyfikowanych miast.

W Božjakovinie, która w latach 1471–1489 była własnością chorwackich banów, w tym Matiji[7], zbudował kilka budynków gospodarczych wewnątrz fortecy (castrum Bosyaco). Oprócz inwestycji ekonomicznych pracował także nad infrastrukturą obronną w Božjakovinie, otaczając miasto palisadą forteczną z czterema bastionami, a dla lepszej obrony dodał dwie bramy wjazdowe, nad którymi zbudował wieże obronne[8].

Matija zmarł w 1489 r. Banem po nim został Egervári László.

Matija Gereb
Maciej Gereb
Geréb Mátyás (węg.)
Geréb címer.svg.png
Herb rodziny
Ban Chorwacji, Slawonii i Dalmacji
Okres 1482
1489
Poprzednik Blaž Podmanicki
Następca Egervári László
Dane biograficzne
Ród Geréb de Vingárt
Pochodzenie chorwackie
Państwo Królestwo Węgier
w unii personalnej
z Królestwem Chorwacji
Wyznanie rzymskokatolickie
Urodziny data nieznana
Śmierć 1489
Ojciec Geréb János de Vingárt
Matka Szilágyi Zsófia[9]
Dokonania Udział w zwycięskiej bitwie pod Brodem Zrinskim (1483)

Przypisy

  1. Ilok
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Hr. wikizvor Povijest Hrvatske I. (R. Horvat)/Hrvatska god. 1479.—1490.
  3. Hrvatski biografski leksikon
  4. Ilok
  5. Jastrebarsko - Kulturna baština - Dvorci Dvorac Erdödy, Jastrebarsko
  6. Jastrebarsko - Hrvatska na dlanu
  7. Hrvatski dvorci Božjakovina - povijest
  8. Brckovljani Povijest Božjakovine i okolice, prema Josipu Adamčeku
  9. Marek, Miroslav: Kacsics, Zagyvafõi, Libercsei, Farkas de Harinna, Geréb de Vingárt families, Genealogy.eu, 8 października 2004 [dostęp:2015-10-03]