Déli-Kárpátok

Z Europa Środkowa
(Przekierowano z Karpaty Południowe)
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Notka

Déli-Kárpátok (pol. Karpaty Południowe) są częścią Karpat położoną na terenie Rumunii, rozciągają się od przełęczy Tömösi-szoros (Predeal) na wschodzie, po przełom Vaskapu-szoros (Żelaznej Bramy) na zachodzie. Najwyższym szczytem jest Moldoveanu w Fogarasi-havasok (Górach Fogaraskich) (2543 m n.p.m.); Karpaty Południowe nie są więc najwyższą częścią Karpat, ale za to najbardziej wyniosłą, posiadającą największą wysokość względną.

Morfologia

Zbudowane są głównie ze skał krystalicznych i metamorficznych, na zachodzie częściowo przykrytych seriami wapiennymi. Góry zostały sfałdowane w kredzie. W paleogenie nastąpiło zrównanie wypiętrzonych mas skalnych, a następnie w paleogenie i neogenie podnoszenie razem z całym blokiem karpackim. Plejstocen przyniósł zlodowacenie najwyższych partii górskich, co nadało im charakter wysokogórskich. Najsilniej zlodowacone było pasmo Gór Fogaraskich, dobrze wykształcone formy rzeźby polodowcowej znajdują się też w masywach Parâng, Masyw Retezat (Retezat), Godján-hegység (Godeanu) Munții Lotrului (Lotru) i Góry Țarcu (Ţarcu).

Góry Bucegi

Podział

W Karpatach Południowych wyróżnia się główne pasmo – Właściwe Karpaty Południowe, złożone z kilku grup górskich (Fogaraskiej, Parângu, Godeanu-Retezat i Poiana Ruscă) rozdzielonych głębokimi przełomami i przełęczami, skrajną zachodnią grupę Gór Banackich oraz luźno związany z głównym pasmem pas Subkarpat Południowych (Getyckich).

Geografia rumuńska zalicza Góry Banackie i Poiana Ruscă nie do Karpat Południowych, lecz do Gór Zachodniorumuńskich (oba te regiony są jednak rozumiane inaczej, niż w geografii polskiej).

Cztery główne grupy górskie Déli-Kárpátok (Karpat Południowych)

Bibliografia

  1. Krystyna Jawecka (red.) Mapa przeglądowa Europy. Rumunia. Skala 1:1 000 000, PPWK Warszawa–Wrocław 1983/84
  2. Jerzy Kondracki Fizycznogeograficzna regionalizacja Czech, Słowacji, Węgier i Rumunii w układzie dziesiętnym, „Przegląd Geograficzny”, tom LXVIII, z. 3–4, 1996, ss. 457–466
  3. Jerzy Kondracki Karpaty, wydanie drugie poprawione, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1989, ISBN 83-02-04067-3.
  4. Andrzej Maryański Rumunia, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1973

Linki zewnętrzne

Déli-Kárpátok
Karpaty Południowe
ilustracja
Megaregion Region Karpacki
Prowincja Karpaty Południowe
Zajmowane
jednostki
administracyjne
Rumunia
okręg Braszów
okręg Prahova
okręg Dîmboviţa
okręg Argeş
okręg Sybin
okręg Vâlcea
okręg Alba
okręg Hunedoara
okręg Timiş
okręg Gorj
okręg Caraş-Severin
okręg Mehedinţi
Dawne
komitaty
{{{hely}}}
Wysokość {{{tengerszint feletti magasság}}} m n.p.m.
Powierzchnia {{{terület}}} km²