Lovászmester

Z Europa Środkowa
(Przekierowano z Koniuszy)
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Lovászmester (agazo; agasonum regalium magister, pol. koniuszy królewski) był nadzorcą stajennych, którzy utrzymywali królewskie stadniny w średniowieczu, godność państwowa.

Centralna stadnina na Węgrzech znajdowała się na wyspie Csepel, ale wokół dworów królewskich były też stadniny. Koni potrzebowała także armia, królewscy posłańcy i zaopatrzeniowcy, a także sam dwór. Na każdej granicy komitatów wzdłuż okrętów wojennych znajdowały się stajnie, aby posłańcy i stocznia mogli jeździć konno. A hadiutak mentén minden megyehatáron voltak lóállások, hogy a hírvivők és az udvar váltott lovakkal közlekedhessenek.

Jego francuski odpowiednik to connétable.[1]

W czasach Arpadów

Nazwisko Okres Władca Uwagi
Bána Mihály 1225; 1231–35 II. András król Bána
Türje II. Dénes 1235–41 IV. Béla król Türje
Vilmos 1241–42 IV. Béla Saint-Omer
Gutkeled I. István 1242–45 IV. Béla Gutkeled
Hahót I. Csák 1245–48 IV. Béla Hahót
Ákos Ernye 1248–51 IV. Béla Ákos
ifj. Majs 1251–56 IV. Béla
I. Lőrinc 1257–60 IV. Béla Kemény fia
Héder Herrand 1260–70 IV. Béla Héder
Ákos Albert ??–1271 IV. Béla Ákos
Monoszló III. Miklós 1272 IV. Béla Monoszló
Csák III. Ugrin 1273–?? IV. Béla Csák
Péc Apor 1280 IV. László Péc
Rátót II. Loránd 1283 IV. László Rátót
Borsa Jakab „Kopasz” 1284-85 IV. László Borsa

W czasach Andegawenów

Nazwisko Okres Władca Uwagi
Fónyi Balázs 1323 – 1326 I. Károly król
Lackfi I. István 1326 – 1343 I. Károly, I. Lajos król Lackfi
Lackfi II. Dénes 1343 – 1359[2] I. Károly, I. Lajos król Lackfi
Lackfi I. Imre 13591367[3] I. Lajos król Lackfi
Lackfi III. István 1368 – 1387 (z przerwami) I. Lajos król Lackfi simontornyai III. István
Lackfi II. István 1387 – 1395 Lackfi csáktornyai II. István
Bebek János 1399 – 1403

W czasach królów obieralnych

Nazwisko Okres Władca Uwagi
Perényi III. Miklós 1420-ig Zsigmond król
Perényi IV. Miklós 1420-28 Zsigmond król
Nassis János 1409–12 Zsigmond król
Hédervári III. Lőrinc 1428–37 Zsigmond król
Kanizsai II. László 1464-67 Maciej król
Szécsi V. Miklós 1469 Maciej król
Ország László brak informacji Maciej król
Ernuszt II. János 1493-1505 Władysław II król
Báthori V. György brak informacji Władysław II król

XVI wiek

Királyi főlovászmesterek

Po 1526 r. – wraz z ustaniem niezależnego węgierskiego dworu królewskiego – funkcja ta straciła na znaczeniu. Jednak tytuł pozostał i był używany do nagradzania tych wyznawców, którzy byli go godni. Jego utrzymanie nie kosztowało dużo, więc zawsze było obsadzone.[4]

Név Lovászmesterség ideje Lovászmestersége alatti uralkodó Megjegyzés
Báthory György, ecsedi 1505. október 10. - 1524. I. Ulászló magyar király Elhunyt
Dubraviczky Márk, dubraviczai 1524-1527 II. Ulászló magyar király Elhunyt
Erdődy Péter, monyorókeréki és monoszlói, gróf 1535. október 21. - 1545 I. Ferdinánd magyar király
Nyáry Ferenc, bedeghi, báró 1545. december 6. - 1553 I. Ferdinánd magyar király Elhunyt
Tahy Ferenc 1553. március 10. - 1573 I. Ferdinánd magyar király, I. Miksa magyar király
Bánffy László, losonczi, báró 1574 - 1584 Elhunyt
Nádasdy Ferenc, nádasdi és fogarasföldi, báró 1587. április 23. - 1604. február 2. Elhunyt
üresedés 1604-1606 I. Rudolf magyar király
Kollonich Szigfrid 1606. december 2. - 1608. I. Rudolf magyar király
Batthyány Ferenc, németújvári, gróf 1608. december 1. - 1607. szeptember 7. előtt Elhunyt
Zrínyi György 1625. szeptember 23. - 1627 Elhunyt
Zrínyi Miklós 1628. április 12. - 1664. november 18. Elhunyt
Zrínyi Ádám 1666. január 16. - 1691. augusztus 19. Elhunyt
Erdődy György, monyorókeréki és monoszlói, gróf 1691. október 31. - 1693. április 7. Utána: tárnokmester
Kéry Ferenc 1693. április 7. - 1700. július 12.

Przypisy

  1. Györffy György: István király és műve. 2. kiadás. Budapest: Gondolat. 1983. ISBN 963--281-221-2.
  2. "Lackfi". W: Korai magyar történeti lexikon (9-14- század). wyd. Akadémiai Kiadó, Budapest. (1994) ISBN 963-05-6722-9.
  3. Bertényi Iván. "A nemesség. Egyházi társadalom.". W: Magyarország az Anjouk korában. wyd. Gondolat, Budapest 1987. ISBN 963-281-776-1.
  4. Fallenbüchl 24-25

Źródła

  • Györffy György: István király és műve, 1977, ISBN 963-281-221-2.
  • Fügedi Erik: Ispánok, bárók, kiskirályok Magvető Könyvkiadó, Budapest, 1986 ISBN 963-14-0582-6.