Лазар Хребељановић
| Strona | Autorzy | Nota |
| [1] | [2] | Ten artykuł pochodzi z Wikipedii w języku polskim. Treści pochodzące z Wikipedii w języku polskim są oparte na licencji Creative Commons 3.0 – Uznanie Autorstwa – Na tych samych warunkach. Kopiując je lub tłumacząc, należy podać ich autorów i udostępnić na tych samych warunkach. |
NotkaЛазар Хребељановић(pol. Lazar Hrebeljanović, węg. Szent Lázár Hrbeljanovics lub I. Lázár, chor. Lazar Hrebeljanović lub sveti car Lazar, bos. Lazar Hrebeljanović) (* 1329, † 28 czerwca 1389) – książę Serbii, nazywany również carem. ŻyciorysUrodził się w 1329 w okolicach Nowego Brda[1]. Jego życie do roku 1371 jest słabo opisane w źródłach. Najprawdopodobniej wyróżnił się w czasie służby na dworze Stefana Urosza IV Duszana, co pozwoliło mu uzyskać tytuł kneza i poślubić Milicę Vukanić, pochodzącą z młodszej linii królewskiej dynastii Nemaniczów[1]. Po bitwie nad Maricą, w której nie wziął udziału, w sojuszu z bośniackim banem Tvrtkiem Kotromaniciem dokonał podziału ziem żupana Nikoli Altomanovicia, stając się najpotężniejszym z możnowładców serbskich[1]. Uzyskał wsparcie Serbskiego Kościoła Prawosławnego, który uznał go za człowieka zdolnego do odbudowy potęgi Serbii Nemaniczów. Lazar Hrebeljanović był fundatorem wielu monasterów i cerkwi, m.in. Rawanicy[2] i Lazaricy w Kruševacu[3]. W miarę wzrostu swojej potęgi Lazar zaczął używać tytułu króla wszystkich Serbów, mimo, iż nigdy nie kontrolował wszystkich terytoriów przez nich zamieszkiwanych[4]. Dowodził wojskami Serbów i ich sojuszników w bitwie na Kosowym Polu w 1389. W bitwie tej zginął[5]. Okoliczności tego wydarzenia były różnie opisywane przez późniejsze kroniki. W pierwszych relacjach z Kosowego Pola informacja o śmierci Lazara nie występuje w ogóle. Najstarsze informacje o jego śmierci w bitwie podają jedynie, iż „zginął od miecza”. Dopiero w miarę rozwoju literatury hagiograficznej opiewającej postać Lazara pojawiła się wersja, iż został on wzięty do niewoli i ścięty przez Turków[6]. Małżeństwo i dzieci[7]Lazar ożenił się ok. 1353 z Milicą (Милица) z rodziny Vukaniciów, pochodzącej od bocznej gałęzi carskiej i królewskiej dynastii Nemanjiciów, z którą miał siedmioro, potwierdzonych w źródłach, dzieci:
Obecność w kulturze serbskiejMit kosowskiJednym z elementów zakorzenionego w kulturze serbskiej mitu kosowskiego jest obraz przymierza zawartego z Lazarem Hrebeljanoviciem przez Boga. W noc poprzedzającą bitwę na Kosowym Polu, Lazara odwiedził anioł, który przedstawił mu możliwość wyboru pomiędzy wielkim królestwem na ziemi a Królestwem Niebieskim. Władca wybrał Królestwo Niebieskie, które trwać będzie „na wieki wieków”. Spowodowało to jednak upadek jego ziemskiego władania i śmierć w bitwie na Kosowym Polu. W micie kosowskim i wywodzącej się z niego ideologii świętosawskiej wydarzenie to oznacza początek szczególnego przymierza między Serbami a Bogiem[8]. W innych utworach Lazar zmartwychwstaje po 40 latach od swojej śmierci, na pamiątkę Zmartwychwstania Jezusa ЦРКВА СВ. СТЕФАНА ЛАЗАРИЦА СА КРУШЕВАЧКИМ ГРАДОМ. spomenicikulture.mi.sanu.ac.rs. [dostęp 2015-11-02].. Kultura ludowaLazar Hrebeljanović jest bohaterem wielu ludowych pieśni epickich, opisujących jego życie, działalność oraz udział w bitwie na Kosowym Polu (Książęca wieczerza[9], Budowanie Rawanicy[10]) KultKsiążę Lazar został uznany za świętego przez Serbską Cerkiew Prawosławną . Jego wspomnienie wypada w dniu 15/28 czerwca. Według tradycji ciało zabitego Lazara zostało zwrócone wdowie po nim przez serbskich książąt, którzy złożyli Turkom hołd lenny. Milica pochowała je w Prisztinie, zaś w 1401 lub 1402 przeniosła do monasteru Rawanica. Jego ciało zostało umieszczone w ozdobnej race i ubrane w szatę z wyhaftowanymi postaciami lwów, którą miał mieć na sobie w czasie bitwy. W 1690 mnisi z Rawanicy zbiegli z monasteru w czasie Wielkiej Wędrówki Serbów, zabierając ze sobą relikwie; były one przechowywane początkowo w Szentendre, następnie zaś w Sremie. W 1942 relikwiarz został okradziony przez ustaszy, co skłoniło hitlerowskie władze okupacyjne do przeniesienia go do Belgradu. W 1987, dwa lata przed 600. rocznicą bitwy kosowskiej, relikwie były kolejno wystawiane w różnych monasterach Serbii i Bośni, przed ostatecznym przeniesieniem ich do Rawanicy. Według opiekujących się relikwiami zakonników mają one cudotwórczą moc. Jest to jeden z popularniejszych celów pielgrzymkowych w Serbii[11]. Zobacz teżPrzypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.jpg)
