Luxemburgi Margit magyar királyné

Z Europa Środkowa
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Notka

Poprzedniczka
Piast Erzsébet
Królowa Węgier Hungary Arms.svg
1347 – 1349
Następczyni
Kotromanić Erzsébet
Królowa Chorwacji
1347 – 1349
Królowa Slawonii Coa Slavonia Country History.svg
1347 – 1349


Luxemburgi Margit (cz. Markéta Lucemburská, niem. Margarethe von Luxemburg, chor. Margareta Luksemburška, wł. Margherita di Boemia, pol. Małgorzata Luksemburska; * 24 maja 1335, – † 7 września 1349, Visegrád), różni się od swojej siostry o tym samym imieniu, ale urodzonej po jej śmierci, księżniczki Małgorzaty Luksemburskiej (1373–1410), określa się ją także przymiotnikiem "Starsza"; czeska i niemiecka księżniczka królewska, niemiecko-rzymska księżniczka cesarska, królowa węgierska. Jest starszą przyrodnią siostrą królowej Anny Luksemburskiej i króla Węgier Zsigmonda, choć królowa Małgorzata nie dożyła narodzin swojej siostry i młodszego brata oraz pierwszej żony Ludwika I (Wielkiego).

Jej życie

Urodziła się w Pradze 24 maja 1335 roku jako pierworodna córka morawskiego wicehrabiego Karola Luksemburskiego (król czeski Karol I od 1346 r.) i jego pierwszej żony Blanki de Valois. Trzyletnia Margit została zaręczona z węgierskim i polskim następcą tronu Lajosem, starszym od niej o dziewięć lat, i zgodnie z traktatem zawartym pomiędzy morawskim arcyhrabią Károlym, synem czeskiego króla Jana, a Węgrem króla Károlya I 1 marca 1338 r., co zapewniło Polsce dziedzictwo. W tym samym roku została sprowadzona do Wyszehradu, aby przygotować ją do roli królowej i nauczyć się języka węgierskiego.[1]


Róbert Károly już przy zawieraniu umów małżeńskich uważał za ważne, aby młode panny młode z zagranicy przyjeżdżały na węgierski dwór wcześniej, aby mogły tu nauczyć się języka węgierskiego. To samo przydarzyło się na przykład Karolowi Morawskiemu, późniejszemu cesarzowi Karolowi IV. Również córka cesarza Karola o imieniu Margit, która od dzieciństwa uczyła się węgierskiego na dworze wyszehradzkim. Ale ciekawym przykładem jest protest króla Ludwika. Papież Klemens VI, który chciał mianować włoskiego księdza biskupem Veszprému. Lajos odrzucił wolę papieża, twierdząc, że mianowana osoba nie zna języka węgierskiego, zatem nie nadaje się na biskupa węgierskiego. Dowodzi to, że przyjęcie języka węgierskiego było właśnie inicjatywą domu Andegaweńskiego pochodzenia francuskiego, a głównie Ludwika.”

Umowa małżeńska została podpisana po śmierci króla węgierskiego Károla I (16 lipca 1342) w obecności Karola Luksemburskiego 3 sierpnia 1342 w Visegrádzie[2] i po śmierci króla czeskiego Jana (26 sierpnia 1346) 26 września 1346 w obu przypadkach odnowiony.

Już wtedy Małgorzata aktywnie uczestniczyła w życiu dworu, gdyż Ludwik I zwrócił się wraz z Małgorzatą w 1345 r. do papieża Klemensa VI z prośbą, aby „nadał augustianom mnichowi Istvánowi Szigetiemu, który studiował w Paryżu i wykładał już w kolegium zakonu w Tuluzie, tytuł i stopień magistra, gdyż nie było ani jednego mistrza teologii na Węgrzech od długiego czasu, którzy ją posiadają, a jej funkcjonowanie byłoby bardzo potrzebne.”[3]

Ostatecznie małżeństwo mogło zostać zawarte po ukończeniu przez Małgorzatę 12 lat (24 maja 1347), gdyż dziewczęta mogły wychodzić za mąż po osiągnięciu tego wieku w średniowieczu, do tego czasu mogły umawiać się jedynie ze swoimi przyszłymi małżonkami.[4] W ten sposób małżeństwo miało miejsce w maju 1347 lub później, zanim Lajos wyjechał na kampanię neapolitańską w listopadzie 1347.[5] Olivér Vigándi, właściciel Vigántpetend, został lokajem królowej (węg. királyné tárnokmestere). Małgorzata mogła jednak być królową węgierską przez krótki czas, gdyż 7 września 1349 roku w wieku 14 lat padła ofiarą wielkiej zarazy europejskiej z lat 1348/49, podobnie jak przyszły syn jej zamordowanego szwagra, książę András z Kalabrii, następca tronu węgierskiego i neapolitańskiego rok wcześniej Martell Károly, 10 maja lub 19 czerwca 1348 r. Jej małżeństwo z Lajosem I pozostało bezdzietne.

Miejsce jej pochówku jest niepewne, jej szczątki prawdopodobnie pochowano w bazylice Székesfehérvár.[6]

Wdowiec po niej 20 czerwca 1353 poślubił Erzsébetet Kotromanić, córkę bośniackiego bana Stjepana II.

Pochodzenie

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
16. VI. Luxemburgi Henrik
 
 
 
 
 
 
 
8. Luxemburgi Henrik
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
17. Béatrice d’Avesnes
 
 
 
 
 
 
 
4. Luxemburgi János
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
18. Jean de Brabant
 
 
 
 
 
 
 
9. Marguerite de Brabant
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
19. Marguerite de Dampierre
 
 
 
 
 
 
 
2. Luxemburgi Károly
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
20. II. Ottokár cseh király
 
 
 
 
 
 
 
10. II. Vencel cseh király
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
21. Magyarországi Kunigunda
 
 
 
 
 
 
 
5. Csehországi Erzsébet
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
22. I. Rudolf német király
 
 
 
 
 
 
 
11. Ausztriai Juta
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
23. Gertrud von Hohenberg
 
 
 
 
 
 
 
1. Luxemburgi Margit
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
24. IX. Lajos francia király
 
 
 
 
 
 
 
12. III. Fülöp francia király
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
25. Marguerite de Provence
 
 
 
 
 
 
 
6. Charles de Valois
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
26. I. Jakab aragóniai király
 
 
 
 
 
 
 
13. Aragóniai Izabella
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
27. Magyarországi Jolán
 
 
 
 
 
 
 
3. Blanche de Valois
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
28. III. Guy de Châtillon
 
 
 
 
 
 
 
14. IV. Guy de Châtillon
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
29. Mathilde de Brabant
 
 
 
 
 
 
 
7. Mahaut de Châtillon
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
30. II. Jean de Bretagne
 
 
 
 
 
 
 
15. Marie de Bretagne
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
31. Angliai Beatrix
 
 
 
 
 
 

Przypisy

  1. Zobacz Dümmerth (1982: s. 195).
  2. Zobacz Solymosi (1981: s. 206).
  3. Zobacz Dümmerth (1982: s. 253).
  4. Natomiast chłopcy mogli zawierać małżeństwa dopiero po ukończeniu 14. roku życia.
  5. Według Wertnera do faktycznego małżeństwa nigdy nie doszło, gdyż według niego prawdziwą narzeczoną Ludwika I była Mária, siostra królowej Neapolu Joanny I, ale Maria była już częściowo zamężna siłą w 1343 r. przez księcia Durazzo Karola I, który według niektórych opinii został stracony właśnie z tego powodu przez Ludwik I w roku 1348, kiedy wkroczył on do Królestwa Neapolu. Wertner natomiast jedynie przyjmuje tę tezę, ale nie przedstawia na nią żadnych dowodów. Jednocześnie nierzadko w tej epoce zdarzało się, że ktoś był zaręczony z kilkoma osobami jednocześnie, z czego kandydat najkorzystniejszy politycznie w danej sytuacji kończył się ślubem. Zobacz Wertner (1888: s. 69).
  6. „Rozsądnie jest przypuszczać, że został pochowany w Székesfehérvár, miejscu pochówku dynastii.” Zobacz Engel (1987: s. 624).

Źródła

Więcej informacji

Luxemburgi Margit
Luxemburgi Margit (Starsza)
czeska księżniczka królewska
Czas panowania
1347 - 7 września 1349
Luxemburgi Margit
Poprzednio Piast Erzsébet
Później Kotromanić Erzsébet
Ród Luksemburgowie
Miejsce urodzenia Prága
Miejsce śmierci Visegrád
Miejsce spoczynku Királyi bazilika, Székesfehérvár
Ojciec IV. Károly német-római császár, I. Károly néven król Czech (1316–1378)
Matka Valois Blanka francuska królewska księżniczka (1316–1348)
Mąż I. (Nagy) Lajos węgierski i chorwacki król (1326–1382)
Dzieci brak