Notka
Mojs, znany również jako Moys lub Majos (zm. po 1233) był węgierskim szlachcicem, który pełnił funkcję palatyna Węgier w latach 1228–1231, za panowania Andrzeja II .
Mojs, also Moys or Majos (died after 1233) was a Hungarian noble, who served as Palatine of Hungary between 1228 and 1231, during the reign of Andrew II.
Kariera
Jego ojciec i środowisko rodzinne są nieznane. Mojsowie posiadali majątki ziemskie głównie w powiatach Somogy i Tolna, a także majątki wzdłuż rzeki Drawy . Miał brata Mikołaja, który pełnił funkcję ispána hrabstwa Vas w latach 1208 i 1213 i w dyplomach pojawiał się również jako „Nicholas de Dáró”, był więc przodkiem szlacheckiego rodu Dárói. [1] Mojs I poślubił Venys z rodziny Monoszló, córkę Makarego II Monoszló. Mieli troje dzieci: Aleksandra, Miecza w 1233 r.; Mojżesza II, który piastował wiele ważnych godności od lat pięćdziesiątych XIII wieku, oraz nieznaną córkę, która poślubiła Nanę Bár-Kalána, syna Pousy Bár-Kalána . Ze strony Aleksandra Mojs I był również przodkiem rodzin Gereci i Hábi. [2]
His father and family background is unknown. Mojs owned landholdings mostly in Somogy and Tolna counties in addition to estates along the river Drava. He had a brother Nicholas, who functioned as ispán of Vas County either in 1208 and 1213, and also appeared in diplomas as "Nicholas de Dáró", thus he was ancestor of the Dárói noble family.[3] Mojs I married Venys from the kindred Monoszló, a daughter of Macarius II Monoszló. They had three children: Alexander, the Bearer of the sword in 1233; Mojs II, who had held several important dignities since the 1250s and an unidentified daughter, who married Nana Bár-Kalán, the son of Pousa Bár-Kalán. Through Alexander, Mojs I was also a forefather of the Gereci and Hábi families.[4]
Pierwsze wzmianki o Mojsie pojawiły się w źródłach współczesnych, gdy w 1209 r. pełnił on funkcję ispána w hrabstwie Vas, prawdopodobnie zastępując na tym stanowisku swego brata. [1] Brał udział w V krucjacie pod dowództwem Andrzeja II w latach 1217–1218. [5] Mojs należał do otoczenia księcia Béli, który od dawna sprzeciwiał się „bezużytecznym i zbędnym nadaniom wieczystym” wydawanym przez ojca. Jako członek wewnętrznej opozycji Mojs nie piastował żadnych godności królewskich przez następne dwie dekady po roku 1209. [6] W 1228 roku książę Béla, który zyskał znaczenie dzięki rosnącemu poparciu panów, zdołał przyćmić najwierniejszego powiernika króla Andrzeja, Denisa, syna Ampudu, który stracił wpływy i został zastąpiony przez Mojsa na stanowisku palatynatu. [1] Oprócz tego w latach 1229–1231 rządził hrabstwem Bihar. [1] Ponieważ nie zachował się żaden z jego statutów, nie ma żadnych zapisów o jakichkolwiek wyrokach lub innych działaniach, gdy Mojs piastował tę godność. [7] Około maja 1231 r. Denis odzyskał zaufanie króla i został ponownie mianowany palatynem, zastępując Mojsa, który według nieautentycznego dokumentu, błędnie piastował ten urząd jeszcze w 1232 r. [1]
Mojs was first mentioned by contemporary sources, when he served as ispán of Vas County in 1209, presumably replacing his brother in that position.[3] He participated in the Fifth Crusade under the command of Andrew II between 1217 and 1218.[8] Mojs belonged to the entourage of Duke Béla, who had long opposed his father's "useless and superfluous perpetual grants". Such, as a member of the internal opposition, Mojs did not hold any royal dignities for the upcoming two decades, after 1209.[9] In 1228, Duke Béla, who gained prominence due to the advancing support of the lords, was able to overshadow King Andrew's most faithful confidant Denis, son of Ampud, who lost his influence and replaced by Mojs as Palatine.[10] Beside that he also governed Bihar County between 1229 and 1231.[11] As none of his charters preserved, there is no record of any judgments and other activity, while Mojs held the dignity.[12] Around May 1231, Denis regained the confidence of the King and was appointed Palatine again, succeeding Mojs, who, according to a non-authentic charter, still held the office in 1232, mistakenly.[10]
Był obecny wśród towarzyszy króla w lasach Beregu 20 sierpnia 1233 r., gdzie Andrzej II złożył ślubowanie, że nie będzie zatrudniał Żydów i muzułmanów do zarządzania dochodami królewskimi i zapłaci 10 000 marek jako odszkodowanie za przywłaszczone dochody Kościoła. [5] Fałszywy dyplom wydany w październiku 1244 r. sugeruje, że w tym roku Mojs pełnił funkcję sędziego królewskiego . [1] Można przypuszczać, że Mojs zmarł przed rokiem 1235, kiedy to jego patron Béla IV wstąpił na tron węgierski. [6]
He was present among the King's companion in the forests of Bereg on 20 August 1233, where Andrew II vowed that he would not employ Jews and Muslims to administrate royal revenues, and would pay 10,000 marks as compensation for usurped Church revenues.[8] A false diploma issued in October 1244 suggests that Mojs served as Judge royal in that year.[13] It is presumable that Mojs died before 1235, when his patron Béla IV ascended the Hungarian throne.[9]
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Zsoldos 2011 ↓.
- ↑ Engel: Genealógia (Mojs kinship 1.)
- ↑ 3,0 3,1 Zsoldos 2011 ↓, s. 223
- ↑ Engel: Genealógia (Mojs kinship 1.)
- ↑ 5,0 5,1 Markó 2006 ↓.
- ↑ 6,0 6,1 Zsoldos 2020 ↓.
- ↑ Szőcs 2014 ↓.
- ↑ 8,0 8,1 Markó 2006 ↓, s. 239
- ↑ 9,0 9,1 Zsoldos 2020 ↓, ss. 85–86
- ↑ 10,0 10,1 Zsoldos 2011 ↓, s. 18
- ↑ Zsoldos 2011 ↓, s. 139
- ↑ Szőcs 2014 ↓, s. 65
- ↑ Zsoldos 2011 ↓, s. 30
Źródła
- László A magyar állam főméltóságai Szent Istvántól napjainkig: Életrajzi Lexikon [Great Officers of State in Hungary from King Saint Stephen to Our Days: A Biographical Encyclopedia]'. (hu) wyd. Helikon Kiadó. (2006) ISBN 963-208-970-7.
- Tibor A nádori intézmény korai története, 1000–1342 [An Early History of the Palatinal Institution: 1000–1342]'. (hu) wyd. Magyar Tudományos Akadémia Támogatott Kutatások Irodája. (2014) ISBN 978-963-508-697-9.
- Attila Magyarország világi archontológiája, 1000–1301 [Secular Archontology of Hungary, 1000–1301]'. (hu) wyd. História, MTA Történettudományi Intézete. (2011) ISBN 978-963-9627-38-3.
- Attila "Az Árpád-kor hatalmi elitje [The Power Elite of the Árpádian Era]". W: Az Anjou-kor hatalmi elitje. (hu) wyd. MTA Bölcsészettudományi Kutatóközpont. (2020) ss. 73–92. ISBN 978-963-416-212-4.
|
|