Nádasdy Tamás (nádor)

Z Europa Środkowa
(Przekierowano z Nádasdy Tamás)
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Notka

Nádasdy I. Tamás (pol. Tomasz Nádasdy, chor. Tomo Nadaždi lub Toma Nádasdy, niem. Thomas III. Nádasdy) (* 1498, † 1562), węgierski mąż stanu zwany Wielkim Palatynem. Syn Ferenca I Nádasdy i jego pierwszej żony Orsolyi Therjék de Szenterzsébet. Po śmierci matki jego macochą była Orsolya Véssey de Vésse.

Życiorys

Kształcił się w Grazu, Bolonii i Rzymie.[1]

W 1521 r. towarzyszył kardynałowi Tomaszowi Kajetanowi (którego papież wysłał na Węgry, aby głosił krucjatę przeciwko Turkom) do Budy, jako jego tłumacz. W 1525 r. został członkiem Rady Stanu i został wysłany przez króla Ludwika II na sejm w Spirze z prośbą o pomoc w nadchodzącej wojnie tureckiej. Podczas jego nieobecności doszło do klęski pod Mohaczem, a Tamás wrócił na Węgry dopiero na czas, by odprowadzić królową-wdowę z Komárom do Pozsony. Został wysłany, aby ofiarować koronę węgierską arcyksięciu Ferdynandowi, a podczas jego koronacji (3 listopada 1527) został komendantem Budy.[1] W 1528 r. Z pomocą György Csesznekyego, dowódcy Tata Tamás zajął Győr dla Ferdynanda.potrzebne źródło Po zdobyciu Budy przez Sulejmana Wspaniałego, Tamás przeszedł na stronę króla Jana I. W 1530 roku skutecznie obronił Budę przed wojskami cesarskimi. W 1533 r. zazdrość o dominujący wpływ [Alvise Gritti Lodovico Grittiego] spowodowała, że ​​opuścił Jana dla Ferdynanda, któremu pozostał później wierny.[1] W 1535 roku ożenił się z Kanizsai Orsolya de Kanizsa, ostatnią członkinią i spadkobierczynią potężnej i bogatej rodziny Kanizsai.potrzebne źródło Otrzymał od cesarza ogromne majątki i od 1537 roku stał się nie tylko powiernikiem tajemnic Ferdynanda, ale także wpływowym doradcą. Następnie, jako ban Dalmacji, Chorwacji i Slawonii, dzielnie bronił tej granicznej prowincji przed Turkami[1]

Zrobił wszystko, co w jego mocy, aby promować edukację, a szkoła, którą założył w Újsziget, w której założył także drukarnię, została ciepło pochwalona przez Filipa Melanchtona. W 1540 Tamás został mianowany iudex curie regie; w 1547 r. przewodniczył sejmowi trnawskiemu, a ostatecznie w 1559 r. został wybrany palatynem przez sejm pozsoński. W ostatnich latach życia pomagał bohaterskiemu Miklósowi Zrinyiowi w walce z Turkami.

Przypisy

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Co najmniej jedno z poprzednich zdań zawiera tekst z publikacji umieszczonej w domenie publicznej: Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Nádasdy, Tamás I.". Encyclopædia Britannica. 19 (11th ed.). Cambridge University Press. str. 148.
Nádasdy Tamás (węg.)
Tomo Nadaždi (chor.)
Tamás Nádasdy of Nádasd and Fogarasföld
Skarbnik Królestwa Węgier
Sędzia Królestwa Węgier
Palatyn Królestwa Węgier
Ban Dalmacji, Chorwacji i Slawonii
Palatyn
ilustracja
Baron Tamás Nádasdy
Ferencz Nádasdy
Skarbnik królewski
Okres od 1536
do 1543
Poprzednik Drugeth Ferenc
Następca Báthori András
Ban Dalmacji, Chorwacji i Slawonii
Okres od 1537
do 1539
Poprzednik Erdődi Simon
Następca Petar Keglević
Sędzia królewski
Okres od 1540÷42
do 13 marca 1554
Poprzednik Pestyéni Gergely
Następca Báthori András
Palatyn Królestwa Węgier
Okres od 20 marca 1554
do 2 czerwca 1562
Poprzednik Bánffy János
Następca Illésházy István
Dane biograficzne
Ród Nádasdy
Pochodzenie węgierskie
Państwo Królestwo Węgier
w unii personalnej
z Królestwem Chorwacji
Urodziny 1498
Miejsce Egervár
Śmierć 2 czerwca 1562
Miejsce Egervár
Ojciec I. Ferenc
Matka Terjék Orsolya de Szenterzsébet
Dzieci László
Márton
Ferenc