Tekst źródłowy strony Nándorfehérvár ostroma (1440)

[[Kategoria:0hun]]
[[Kategoria:0p]]
{{Uwaga|
|strona  = https://en.wikipedia.org/wiki/Siege_of_Belgrade_(1440)
|autorzy = https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Siege_of_Belgrade_(1440)&action=history
|nota    = angielski
}}

{|
 |-style="vertical-align:top;"
 |
{{Wojny węgiersko-tureckie}}
{|
|}

== Notka ==

'''Nándorfehérvár ostroma''' (pol. ''Oblężenie Belgradu'', serb. ''Опсада Београда'', tur. ''Belgrad Kuşatması''), ważnego ufortyfikowanego miasta [[Despotat Serbii|serbskiego despotatu i]] kluczowej fortecy węgierskiej linii obronnej po zniewoleniu Serbii przez [[Imperium|Imperium Osmańskiego]] w 1439 r., trwało ponad pięć miesięcy w 1440 r.<ref>Jefferson, John (17 August 2012). ''[https://books.google.com/books?id=FpvqWWpUYSoC&pg=PA240 The Holy Wars of King Wladislas and Sultan Murad: The Ottoman-Christian Conflict from 1438-1444]''. BRILL. str. 236–240. ISBN 90-04-21904-8.</ref>

== Tło == 

Walka o tron Węgier i Slawonii zaowocowała wojną domową i była okazją do interwencji Turków. Sułtan [https://pl.wikipedia.org/wiki/Murad_II Murad II] wykorzystał tę okazję i postanowił zdobyć Belgrad.<ref>Magaš, Branka (2007). ''[https://books.google.com/books?id=OY5pAAAAMAAJ Croatia through history: the making of a European state]''. Saqi. str. 74.</ref>

==Siły==

Armią osmańska dowodzili Murad II i [https://en.wikipedia.org/wiki/Ali_Bey_Evrenoso%C4%9Flu Ali Bej Evrenosoğlu]. Zbudowali mur wokół miasta i użyli go do bombardowania kamieniami.<ref name="Babinger1992">Franz Babinger (1992). ''[https://books.google.com/books?id=PPxC6rO7vvsC&pg=PA18 Mehmed the Conqueror and His Time]''. Princeton University Press. str. 18–. ISBN 0-691-01078-1.</ref> Korzystali także z armat zdobytych przed rokiem w Smederevo.<ref>Parry, Vernon J.; Yapp, Malcolm (1975). ''[https://books.google.com/books?id=ip1tAAAAMAAJ War, technology and society in the Middle East]''. Oxford University Press. str. 185.</ref>

Siła garnizonu w Belgradzie nie jest znana.<ref>Šolajić, Dragutin (1954). ''[https://books.google.com/books?id=Sn0aAAAAIAAJ Ratna prošlost Beograda]''. Beogradske novine. str. 50. "Колика је била јачина београдске посаде није познато"</ref> Zamek w Belgradzie był chroniony przez armaty, które zostały tam umieszczone w okresie rządów [[Despot Serbii|serbskiego despota]] [[Стефан Лазаревић|Stefana Lazarevićia]].<ref>Tasić, Nikola (1995). ''[https://books.google.com/books?id=H5riAAAAMAAJ Istorija Beograda]''. Srpska akademija nauka i umetnosti, Balkanološki institut. str. 67. "Град јс био снабдевен топовима који су били распорсђени још у времс деспота Стефана Лазаревића."</ref> Oprócz chorągwi [[Matko Talovac|Matko Talovaca]] (około 500 ludzi) z Chorwacji garnizon został wzmocniony przez łuczników z Czech i Włoch. Lokalna ludność węgierska pomagała także obrońcom.<ref name="Klaić1901">Klaić, Vjekoslav (1901). ''[https://books.google.com/books?id=sFlBAQAAMAAJ Povjest Hrvata: od najstarijih vremena do svršetka XIX. stoljeća]''. Tisak i naklada knjižare L. Hartmana (Kugli i Deutsch). str. 175.</ref> Siły Talovaca miały znaczną przewagę, ponieważ niektórzy z nich używali karabinów, co było pierwszym użyciem karabinów przeciwko Turkom.<ref>''[https://books.google.com/books?id=KUsiAQAAMAAJ Prosvjeta]''. Društvo hrvatskih književnika. 1908. s. 415. "Tako je dakle Ivan Talovac mogao prvi upotiebiti puške u ratu s Turcima."</ref>

== Bitwa ==

Murad II podszedł do Belgradu ze swoimi siłami pod koniec kwietnia 1440 r.<ref>Klaić, Vjekoslav (1901). ''[https://books.google.com/books?id=jxBLAAAAYAAJ Povjest Hrvata: Dio 1. Treće dova: Vladanje kraljeva iz raznih porodica (1301-1526) 1. knj. Anžuvinci i Sigismund do gubitka Dalmacije (1301-1409)]''. Tisak i naklada knjižare L. Hartmana. str. 175.</ref> Talovac nie od razu wiedział o wielkości sił osmańskich i początkowo zamierzał je pokonać na otwartym polu bitwy. Gdy wyszedł z zamku i zdał sobie sprawę, że liczebnie jego wojska są znacznie mniej liczne niż osmańskie, wycofał się do miasta<ref name="Klaić1901"/>. Murad II oblegał miasto i wzmocnił swoje siły wokół niego. Zamówił budowę ruchomych wież i armat o różnych rozmiarach.<ref name="Klaić1901"/>

Według [https://pl.wikipedia.org/wiki/Konstanty_z_Ostrowicy Konstantina Mihailovićia] tytuł beja i odpowiedni majątek został obiecany osmańskiemu żołnierzowi, który machałby flagą osmańską na ścianach Belgradu. Chociaż Evrenosoğlu miał już wtedy tytuł bej, postanowił osobiście poprowadzić atak na mury zamku w Belgradzie, w nadziei na zwiększenie swojej i tak już świetnej reputacji.<ref>Jefferson, John (17 August 2012). ''[https://books.google.com/books?id=FpvqWWpUYSoC&pg=PA240 The Holy Wars of King Wladislas and Sultan Murad: The Ottoman-Christian Conflict from 1438-1444]''. BRILL. str. 240–244. ISBN 90-04-21904-8.</ref>

== Przypisy ==
{{izvori}}

== Źródło ==

* Jefferson, John (17 August 2012). ''[https://books.google.com/books?id=FpvqWWpUYSoC&pg=PA240 The Holy Wars of King Wladislas and Sultan Murad: The Ottoman-Christian Conflict from 1438-1444]''. BRILL. str. 235–246. ISBN 90-04-21904-8.

|
{{Infobox military conflict
| conflict    = Nándorfehérvár ostroma (węg.)<br>Oblężenie Belgradu (pol.)<br>Опсада Београда (serb.)<br>Belgrad Kuşatması (tur.)
|epoka = średniowiecze
| width       =
| partof      = tureckie wojny w Europie<br>i serbsko-tureckie wojny
| image       =
| caption     =
| date        = koniec kwietnia 1440 — październik 1440
| place       = [[Belgrad]], [[Despotat Serbii]]
 |casus = 
| coordinates =
| map_type    =
| map_relief  =
| latitude    =
| longitude   =
| map_size    =
| map_marksize =
| map_caption =
| map_label   =
| territory   =
| result      = Węgierskie zwycięstwo
| status      =
| combatants_header =
| combatant1  = [[Plik:Coa Hungary Country History (15th century).svg|22px]] [[Królestwo Węgier]]<br>[[Plik:Coat_of_arms_of_the_Serbian_Despotate.svg|22px]] [[Despotat Serbii]]
| combatant2  = [[Plik:Fictitious_Ottoman_flag_1.svg|22px]] [[Imperium Osmańskie]]
| combatant3  =
| commander1  = [[Plik:Coa Hungary Country History (15th century).svg|22px]] [[Thuróci János]]
| commander2  = [[Plik:Fictitious_Ottoman_flag_1.svg|22px]] [[Murad II]]<br>[[Plik:Fictitious_Ottoman_flag_1.svg|22px]] [[Ali Bey Evrenosoglu]]
| commander3  =
| units1      =
| units2      =
| units3      =
| strength1   = 3000-5000
| strength2   = 35,000
| strength3   =
| casualties1 = nieznane
| casualties2 = 17,000 (wczesne źródła chrześcijańskie)<ref>T͡Svetkova, Bistra Andreeva (1979). ''[https://books.google.com/books?id=mAYcAAAAMAAJ Pametna bitka na narodite: evropeĭskii͡a︡t i͡u︡goiztok i osmanskoto zavoevanie--krai͡a︡ na XIV i pŭrvata polovina na XV v]'' (po bułgarsku). Kn-vo "Georgi Bakalov". str. 91. "...17 000 жертви в тия тежки сражения за овладяване"</ref>
| casualties3 =
 |lokalizacja  = 
 |mapa         = 
 |opis mapy    = 
| notes       =
| campaignbox =
}}
{{Podboje Turcji Osmańskiej}}
{{Wojny serbsko-tureckie}}
{{Wojny Chorwatów}}
|}

{{SORTUJ:Oblężenie Nándorfehérvár 1440}}

[[Kategoria:Bitwy]]
[[Kategoria:Bitwy w historii Despotatu Serbii]]
[[Kategoria:Oblężenia]]
[[Kategoria:Bitwy Imperium Osmańskiego]]
[[Kategoria:Bitwy w historii Węgier]]
[[Kategoria:Bitwy w historii Serbii]]