Nekcsei Demeter
| Strona | Autorzy | Nota |
| [1] | [2] | Ten artykuł został przetłumaczony z Wikipedii w języku węgierskim. Treści pochodzące z Wikipedii w języku węgierskim są oparte na licencji Creative Commons 3.0 – Uznanie Autorstwa – Na tych samych warunkach. Kopiując je lub tłumacząc, należy podać ich autorów i udostępnić na tych samych warunkach. |
Nekcsei Demeter (pol. Demetriusz Nekcsei), węgierski szlachcic, (* 1315, † 1338) za panowania króla Węgier Karola I.[1] Po jego śmierci król wydzierżawił obie królewskie komnaty mennicze, w sposób niemalże wyjątkowy w średniowieczu. Mistrz skarbu (1316–1338), ispán komitatów Trencsén (1321–1328) i Bács (1321–1329), kasztelan zamku Körösszeg (1327–1328) i sędzia rodu Olás ("iudex Cumanorum de genere Olaas"). PrzodkowiePochodzi z lipotańskiej gałęzi klanu Aba. Chociaż istnieją wzmianki o przodkach Demetera z drugiej połowy XII wieku, to jednak odgrywali oni ważną rolę na dworze królewskim dopiero w XIII wieku. Jego dziadek, Sükösd, syn Demetera, był podstolim króla Andrzeja II, uczestnikiem V wyprawy krzyżowej do Ziemi Świętej i wychowawcą księcia Kolomana, a następnie dworzaninem. Od króla Beli IV i księcia Kalmana otrzymał przyszłe dwa centra majątkowe rodziny Nekcsei: majątek Lipóc w komitacie Sáros i Nekcse (1240) w komitacie Baranya. Ojciec Demetera, Aleksander uciekł z pola bitwy pod Muhi do Dalmacji, będąc w eskorcie Beli IV. Dzięki królowi otrzymał Adorján, zamek Valkó i funkcję naczelnika komitatu Baranya. Król wyjął go i jego poddanych spod jurysdykcji zwykłego sądu kraju i zaoferował mu zwolnienie podatkowe. Aleksander poślubił siostrę wojewody Siedmiogrodu Władysława III Kána. Z tego małżeństwa urodziło się czterech synów, w tym Demeter.[2] ŻyciorysRok urodzenia Demeters nie jest znany. W 1282 r. on i jego bracia zostali wymienieni już jako dorośli. 26 maja 1316 r., Karol Robert opisał go jako blisko piećdziesięcioletniego mistrza skarbu. Demeter pełnił tę funkcję przez dwadzieścia dwa lata, aż do śmierci, począwszy od 1310 r. Otoczenie Kkarola Roberta tworzone było nie dzięki wysokiemu urodzeniu, lecz przez nominacje przełożonych, bądź za wierna służbę. Brat Demetera, Aleksander, również walczył po stronie Karola i otrzymał kilka darowizn w nagrodę za udział w bitwie pod Rozgony. W 1312 r. Karol zezwolił na budowę zamku w ich majątku w Nekcsei i od tego czasu używali nazwiska Nekcsei, chociaż rzadko również nazywano ich Lipóci. Według Dezső Dercsényi możliwe jest, że Nekcsei studiował na włoskim uniwersytecie, a później wykorzystał swoje doświadczenie jako mistrz skarbu. Przypisuje mu się reformę gospodarczą i finansową Karola I, podczas której między innymi wybito złoty forint podobny do wzoru florenckiego. Oprócz swojego funkcjonowania jako mistrz skarbu był ispánem komitatu Trencsén, a następnie komitatów: Bács i Bodrog.[3]. Założył klasztor paulinów, gdzie chciał być pochowany. Uczestniczył w spotkaniach międzynarodowych, na których zawarto ważne traktaty międzynarodowe. Tak więc w 1327 r. w Trnawie odbyły się rozmowy między Karolem I a królem Czech Janem Luksemburskim, gdzie oba kraje miały podwójny system walutowy ze złotem i srebrem oparty na nowym węgierskim złotym forintie i czeskim srebrnym groszu praskim. Był też na zjeździe królewskim w Wyszehradzie w 1335 r., gdy wytyczono nowy system międzynarodowych szlaków handlowych.[3]. Prawdopodobnie wydał Biblię Necsei w warsztacie w Bolonii. Jego brat Aleksander był kasztelanem niegdyś zbuntowanego zamku Borsák, Körösszeg i jednym z dowódców w bitwie pod Rozgonami.[3] Działalność w zakresie polityki gospodarczejDemeter jest związany z reformą finansową i gospodarczą, która stała się znana jako nowa polityka gospodarcza Karola Roberta. Ustanowił on siłę ekonomiczną władców andegaweńskich i umożliwił ich aktywną politykę zagraniczną. Demeter był faktycznym szefem finansów publicznych, głównym kierownikiem polityki finansowej i gospodarczej kraju. Odpowiadał za zarządzanie mennicą, solą, cłem i sprawami górniczymi. Miał kontrolę nad dobrami koronnymi, w swoich rękach kierował także zarządzaniem istniejącymi wówczas zamkowymi folwarkami. Można sobie wyobrazić, że utalentowany młody Demeter zdobywaa doświadczenie we Włoszech, a być może także ukończył szkoły wyższe. Tutaj mógł zdobyć doskonałą wiedzę ekonomiczną. Prawdopodobnie Demeter wymyślił i wdrożył nową politykę gospodarczą Károly Róbert.we Włoszech i mógł ukończyć szkołę średnią. Jednym z kamieni węgielnych reformy gospodarczej zapoczątkowanej w 1323 r. była reforma monetarna. Zniesiono bicie złych pieniędzy, w 1325 r. wprowadzono złotego forinta bitego na wzór florencki, a od 1329 r. wprowadzono do obiegu srebrne gary bite na wzór czeski. Król zdobywał złoto i srebro potrzebne do bicia monet, wprowadzając monopol na drogocenną rudę, a w 1327 roku zainteresował właścicieli ziemskich górnictwem: przysługiwała im jedna trzecia renty kopalnianej należnej królowi. Dzięki tym reformom Węgry stały się wówczas najważniejszym krajem produkującym złoto w Europie, a także posiadały bardzo duże rezerwy srebra. Zgodnie z sugestią Demetera król w dużym stopniu polegał na miastach i wspierał osadnictwo. Podatek od obywatelstwa, wspierany różnymi przywilejami, znacznie zwiększał dochody skarbu państwa. Aby ożywić handel, zniósł prawo prawo Wiednia do zatrzymywania towarów. Efektem prac Demetera była węgiersko-czesko-polska umowa handlowa i celna z 1336 roku. Mennicy dokonali rewizji (wraz z arcybiskupem ostrzyhomskim) dziesięciu mennic i komór górniczych. W okresie swoich mistrzostw był ispánem kilku komitatów, pracował także jako sędzia. Przypisy
Zasoby
Więcej informacji
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
