Patriarchat Konstantynopolitański

Z Europa Środkowa
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Notka

Emblemat Ekumenicznego Patriarchy Konstantynopola Bartłomieja

Ekumeniczny Patriarchat Konstantynopolitański (gr. Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον Κωνσταντινουπόλεως, Oikoumenikon Patriarcheîon Konstantinoupóleos, tur. Rum Ortodoks Patrikhanesi, Istanbul Ekümenik Patrikhanesi) – starożytny Kościół, którego początki sięgają czasów apostolskich.

Historia

Zgodnie z Tradycją, Kościół został założony przez apostoła Andrzeja, który głosił Ewangelię w Azji Mniejszej, w okolicach Morza Czarnego, Tracji i Achai. Z tego też powodu Patriarchat Ekumeniczny ustanowił dzień pamięci świętego (30 listopada, 13 grudnia) dniem Tronu Patriarszego. Apostolskość tego Kościoła jest również związana z osobą apostoła i ewangelisty Jana Teologa, który nauczał w Azji Mniejszej. Napisaną przez siebie Apokalipsę zaadresował on do „siedmiu kościołów w Azji”: w Efezie, Smyrnie, Pergamonie, Tiatyrze, Sardes, Filadelfii i Laodycei, które od IV wieku znajdują się w jurysdykcji Konstantynopola. W rzeczywistości początki tego Kościoła zbiegają się z ustanowieniem w Konstantynopolu stolicy cesarstwa rzymskiego w 330. W tym też okresie wyłączono Konstantynopol z jurysdykcji metropolii Heraklei i przyznano jego biskupowi honorowe pierwszeństwo zaraz po Rzymie.

W ciągu stuleci Kościół Bizancjum odgrywał i wciąż odgrywa bardzo znaczącą rolę w prawosławnym świecie. Od czasów wielkiej schizmy w 1054, patriarcha ekumeniczny jest honorowym przywódcą prawosławia, noszącym tytuł „primus inter pares”. Jego rolą jest inicjowanie i koordynowanie działań pomiędzy Kościołami lokalnymi, zwoływanie panprawosławnych soborów i spotkań oraz prowadzenie dialogu z przedstawicielami innych wyznań i religii. Od 1991, na czele Kościoła stoi patriarcha Bartłomiej I noszący tytuł Arcybiskupa Konstantynopola Nowego Rzymu i Patriarchy ekumenicznego. Patriarcha Bartłomiej, 270. patriarcha w 2000-letniej historii Kościoła, jest znany ze swej działalności na rzecz pojednania chrześcijan, dialogu międzyreligijnego i ochrony środowiska naturalnego.

Struktura

W jurysdykcji Patriarchatu znajduje się 5 diecezji w europejskiej części Turcji (ok. 30 tys. wiernych), 35 w północnej Grecji, 10 na greckich wyspach a także wiele w Europie, obu Amerykach (ponad 2 mln wiernych), Azji, Australii i Nowej Zelandii. Połączone są one w większe jednostki administracyjne:[1]

W Turcji

  1. Arcybiskupstwo Konstantynopola
  2. Metropolia Chalcedonu
  3. Metropolia Derkosu
  4. Metropolia Wysp Książęcych
  5. Metropolia Imbros i Tenedos

W Grecji

  1. Metropolia wyspy Rodos
  2. Metropolia wysp Kos i Nisiros
  3. Metropolia wyspy Karpatos
  4. Metropolia wysp Leros, Kalimnos i Astipalea
  5. Metropolia wysp Simi i Kasos
  • „Nowe Ziemie” (36 metropolii)

W innych krajach

  1. Estoński Apostolski Kościół Prawosławny
  2. Fiński Kościół Prawosławny
  3. Ukraiński Kościół Prawosławny Kanady
  4. Ukraiński Kościół Prawosławny Stanów Zjednoczonych[2]
  5. Zachodnioeuropejski Egzarchat Parafii Rosyjskich (zlikwidowany 27 listopada 2018 r.)[3]
  6. Arcybiskupstwo Australii
  7. Arcybiskupstwo Szwajcarii
  8. Arcybiskupstwo Tiatyry i Wielkiej Brytanii
  9. Metropolia Austrii i egzarchat Węgier
  10. Metropolia Belgii i egzarchat Niderlandów i Luksemburga
  11. Metropolia Buenos Aires
  12. Metropolia Francji[4]
  13. Metropolia Hiszpanii i Portugalii
  14. Metropolia Hongkongu i południowo-wschodniej Azji
  15. Metropolia Korei
  16. Metropolia Meksyku
  17. Metropolia Niemiec
  18. Metropolia Nowej Zelandii
  19. Metropolia Panamy, Ameryki Środkowej i Karaibów[5]
  20. Metropolia Singapuru i południowej Azji
  21. Metropolia Szwecji i całej Skandynawii
  22. Metropolia Toronto
  23. Metropolia Włoch i Malty
  24. Grecka Prawosławna Archidiecezja Ameryki[6] (8 metropolii)
  25. Albańska Prawosławna Diecezja Ameryki[7]
  26. Amerykańska Karpato-Rusińska Diecezja[8]
  27. Prawosławny Wikariat Palestyńsko-Jordański w Stanach Zjednoczonych[9]
  28. Ukraiński Autokefaliczny Kościół Prawosławny w Diasporze[10]

Patriarcha ekumeniczny sprawuje również pieczę nad takimi ośrodkami monastycznymi jak Atos i Patmos. Natomiast w Chambésy w Szwajcarii, Patriarchat posiada Centrum Prawosławne, ważny ośrodek akademicki, miejsce spotkań prawosławnych z całego świata. Kościół posiada także własne szkoły teologiczne i wydawnictwa m.in. Holy Cross Greek Orthodox School of Theology, czy też słynną Szkołę Teologiczną na Chalki, zamkniętą przez Turków w 1971. Liczbę wiernych Patriarchatu Ekumenicznego szacuje się na 7 mln. Siedziba patriarchy znajduje się na Fanarze w Turcji, jednak jej przyszłość jest wciąż bardzo niepewna w związku z ogromną presją rządu tureckiego na patriarchę, by opuścił kraj.

Patriarchowie Konstantynopola

Information icon4.svg Osobny artykuł: Patriarcha Konstantynopola

Zaangażowanie ekumeniczne

Kościół włączył się w działalność Globalnego Forum Chrześcijańskiego[11].

Przypisy

Linki zewnętrzne

Ekumeniczny Patriarchat Konstantynopolitański
Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον Κωνσταντινουπόλεως
Oikoumenikon Patriarcheîon Konstantinoupóleos
Konstantinopolis Ekümenik Patrikhanesi

""
Sobór św. Jerzego w Stambule
Państwo  Turcja
 Grecja
Siedziba Konstantynopol
Data powołania 330
Wyznanie prawosławne
Kościół Cerkiew prawosławna
Sobór św. Jerzego w Stambule
Patriarcha Bartłomiej I
Dane statystyczne
Liczba wiernych ok. 7 mln
Liczba osób zakonnych ok. 1800