Pittsburská dohoda

Z Europa Środkowa
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Strona Autorzy Nota
[1] [2] Ten artykuł pochodzi z Wikipedii w języku polskim. Treści pochodzące z Wikipedii w języku polskim są oparte na licencji Creative Commons 3.0 – Uznanie Autorstwa – Na tych samych warunkach. Kopiując je lub tłumacząc, należy podać ich autorów i udostępnić na tych samych warunkach.
Strona Autorzy Nota
[3] [4] Ten artykuł został przetłumaczony z Wikipedii w języku angielskim. Treści pochodzące z Wikipedii w języku angielskim są oparte na licencji Creative Commons 3.0 – Uznanie Autorstwa – Na tych samych warunkach. Kopiując je lub tłumacząc, należy podać ich autorów i udostępnić na tych samych warunkach.

Notka

Umowa pittsburska – porozumienie zawarte między delegacjami czeskiej i słowackiej emigracji a Tomaszem Masarykiem w Pittsburgu 31 maja 1918[1]. Mówiła ona o utworzeniu państwa czecho-słowackiego, jednak pod tym warunkiem, że Słowacy otrzymają szeroką autonomię z własnym parlamentem. Żądania Słowaków nie zostały jednak przyjęte. Na Umowę pittsburską powoływał się w okresie międzywojennym zwolennik autonomii państwa słowackiego Andrej Hlinka.

Tablica upamiętniająca porozumienie z Pittsburga

Porozumienie z Pittsburgha było protokołem ustaleń podpisanym 31 maja 1918 r. między członkami czeskich i słowackich społeczności emigrantów w Stanach Zjednoczonych Ameryki. Nazwa pochodzi od miasta Pittsburgh w Pensylwanii, gdzie zawarto porozumienie. Porozumienie przewidywało zamiar współsygnatariuszy stworzenia niezależnej Czechosłowacji.[2] Udało się to 18 października 1918 r., gdy główny autor porozumienia Tomáš Garrigue Masaryk ogłosił niepodległość Czechosłowacji. Masaryk został wybrany pierwszym prezydentem Czechosłowacji w listopadzie 1918 roku.

Tło

Historycznym kontekstem porozumienia z Pittsburga było zbliżający się rozpad Cesarsko-Królewskich Austro-Węgier na kilka miesięcy przed zakończeniem I wojny światowej. Austro-Węgry zostaną pokonane przez aliantów: Wielką Brytanię, Francję i Rosję[3]. W latach 1860-1918 blisko milion osób pochodzenia słowackiego i czeskiego wyemigrowało do Stanów Zjednoczonych i innych narodów. W tym czasie ci imigranci byli oficjalnie rejestrowani jako Austriacy lub Węgrzy (Madziarowie), co nie odzwierciedlało dokładnie ich kultury i pochodzenia etnicznego.[4] Stany Zjednoczone pozwoliły czeskim i słowackim grupom nacjonalistycznym na utworzenie i działanie.[5] 22 października 1915 r. w Bohemian National Hall na Broadwayu w Cleveland w stanie Ohio Słowacka Liga Ameryki i Czech (Czech) podpisały porozumienie z Cleveland. W ten sposób obie grupy zgodziły się współpracować na rzecz zjednoczonego i niezależnego państwa Czechów i Słowaków[6]. Dołączenie do czeskich i słowackich grup ludności pomogło Słowakom oderwać się od węgierskiego państwa Austro-Węgier i stworzyło państwo z wyraźną większością słowiańską, aby pokonać dużą niemieckojęzyczną populację w Czechach.

Spotkanie

W piątek 31 maja 1918 r. w Loyal Order of Moose Building, 628-634 Penn Avenue, Pittsburgh, Allegheny County, Pennsylvania, United zwołano posiedzenie czesko-słowackiej Rady Narodowej pod przewodnictwem Tomáša Garrigue Masaryka. Obecni byli przedstawiciele organizacji braterskich, w tym Słowackiej Ligi Ameryki[7], Czeskiej Federacji Narodowej; Pierwszej Słowackiej Ligi Ewangelickiej i Stowarzyszenia Czeskich Katolików.[8] Stowarzyszenia te reprezentowały imigrantów z Czech, Moraw, Słowacji i czeskiego Śląska.[9] (W czwartek 30 maja 1918 r., w święto Pamięci, wielu czeskich i słowackich mieszkańców Pittsburga przybyło do centrum miasta, aby uczcić przybycie Masaryka).[2]

Podpisany dokument pochodzi z 30 maja 1918 r.[10]

Umowa

Sporządzono umowę, która brzmiała:

1. Popieramy (sankcjonujemy) program polityczny, który dąży do unii Czech i Słowaków w niezależnym państwie obejmującym Ziemie Czeskie (ziemie Korony Czeskiej) i Słowację.
2. Słowacja będzie miała własną administrację, swój sejm i sądy.
3. Język słowacki będzie językiem urzędowym w szkołach i ogólnie w życiu publicznym (na Słowacji).
4. Państwo czesko-słowackie będzie republiką, a jego konstytucja demokratyczna.
5. Organizacja współpracy Czechów i Słowaków w Stanach Zjednoczonych zostanie wzmocniona i dostosowana do potrzeb i zmieniającej się sytuacji, w drodze wzajemnego porozumienia.
6 . Szczegółowe zasady dotyczące organizacji państwa czesko-słowackiego pozostawiono wyzwolonym Czechom i Słowakom oraz ich przedstawicielom prawnym (do ustalenia).[8]

[...]

Przypisy

  1. ↑ Martin Votruba: Pittsburgh Agreement. University of Pittsburgh: Slovak Studies Program. (ang.)
  2. ↑ 2,0 2,1 Votruba M. "Pittsburgh Agreement" University of Pittsburgh, Slovak Studies Program. [dostęp:2013-10-28].
  3. ↑ Stevenson, D. "Cataclysm: The First World War As Political Tragedy", New York: Basic Books (2004) s. 380, ISBN 0-465-08184-3, OCLC 54001282.
  4. ↑ Sabo G. "Slovaks - The Encyclopedia of Cleveland History" Case Western Reserve University. [dostęp:2013-11-03].
  5. ↑ Mahoney, W. "The history of the Czech Republic and Slovakia." The Greenwood Histories of the Modern Nations. 2011. Google Books. In English. Accessed 30 October 2013
  6. ↑ "Slovak League of America Collection" University of Illinois at Chicago, Special Collections. [dostęp:2013-10-28].
  7. ↑ "Slovak League of America Collection" University of Illinois at Chicago, Special Collections. [dostęp:2013-10-28].
  8. ↑ 8,0 8,1 Grinnel D. "The Pittsburgh Agreement" [Zarchiwizowano 2013-11-02 na Wayback Machine Penn State University. Western Pennsylvania History. [dostęp:2013-10-28].
  9. ↑ "The Pittsburgh Agreement" Brookline local history website. [dostęp:2013-10-28].
  10. ↑ [potrzebne wyjaśnienie]

Zobacz także
Źródło: „https://natusiewicz.pl/europa/index.php?title=Pittsburská_dohoda&oldid=41213”