Polomka

Strona	Autorzy	Nota
[1]	[2]	Ten artykuł został przetłumaczony z Wikipedii w języku słowackim. Treści pochodzące z Wikipedii w języku słowackim są oparte na licencji Creative Commons 3.0 – Uznanie Autorstwa – Na tych samych warunkach. Kopiując je lub tłumacząc, należy podać ich autorów i udostępnić na tych samych warunkach.

Strona	Autorzy	Nota
[3]	[4]	Ten artykuł pochodzi z Wikipedii w języku polskim. Treści pochodzące z Wikipedii w języku polskim są oparte na licencji Creative Commons 3.0 – Uznanie Autorstwa – Na tych samych warunkach. Kopiując je lub tłumacząc, należy podać ich autorów i udostępnić na tych samych warunkach.

Polomka (pol. Polomka, węg. Garamszécs) – duża wieś (obec) w powiecie Brezno w kraju bańskobystrzyckim w historycznym regionie Horehronie na Słowacji. Topografia Polomka leży w dolinie Hronu, ograniczona łańcuchem Niżnych Tatr od północy i pasmem Rudaw Słowackich od południa. Wieś znajduje się w otulinie Parku Narodowego Tatry Niskie, a lewobrzeżny w otulinie Parku Narodowego Muránska planina. Wysokość n.p.m. obszaru katastralnego wsi zmienia się od ok. 600 m w dolinie Hronu do 1439 na południu (szczyt Fabova hoľa) i 1665 m na północy (szczyt Homôľka w Niżnych Tatrach). Centrum wsi leży na wysokości 628 m n.p.m. Przez centrum wsi przebiega droga I/66 z Brezna do Červenej Skaly, a przez południowy kraniec wsi przebiega linia kolejowa Banská Bystrica − Červená Skala. Wieś leży około 20 km na wschód od Brezna. Historia Polomka została założona najprawdopodobniej już w XIV wieku jako wieś na prawie niemieckim. Zapewne na przełomie XIV i XV w., gdy dotarła tu fala wędrownych pasterzy ze wschodu Karpat, została przeniesiona na prawo wołoskie. Pierwsza pisemna wzmianka o miejscowości pochodzi z 1525 roku: zanotowano wówczas, że mieszkaniec Polomki, niejaki Alex, nie chciał sprzedać sera Konôpce z Brezna za monetę zaniżonej wagi. Więcej informacji o wsi zachowało się z czasów od połowy XVI w. Jej mieszkańcy trudnili się głównie pracą na roli i pasterstwem. W 1551 r. wieś liczyła 9 gospodarstw, ale w 1605 r. już 37. W tym czasie na jej terenie poszukiwano złota i srebra, działały prymitywne kopalnie rudy żelaza (miejsc. banie) oraz kuźnice (miejsc. hamry), w których z wytopionej surówki uzyskiwano wyroby żelazne (wkrótce zanikłe). W XVI w. istniał już we wsi drewniany kościół, który w 1669 r. został zastąpiony murowaną, istniejącą do dziś budowlą. Naprzeciwko „fary” (budynku probostwa) powstała drewniana, dwuizbowa szkoła – pierwsza wzmianka o prowadzącym ją nauczycielu pochodzi z 1701 r. Pieczęć wsi jest znana z odcisku od roku 1737. Posiadała ona łaciński napis Sigilium pagi Polonka iuxta Gron (Pieczęć wsi Polomka nad Hronem). Dzieje wsi związane były ściśle z zamkiem Murań i z murańskim „państwem” feudalnym, które w dolinie Hronu sięgało aż po Brezno. Polomka była w tym organizmie wsią o największym areale ziemi ornej, co przekładało się na liczbę mieszkańców i dobytku. Hodowano głównie owce, wypasane na górskich halach, nieco krów i koni. Z uwagi na chłodny i wilgotny klimat ze zbóż uprawiano tylko owies, żyto i nieco jęczmienia, a oprócz tego rośliny strączkowe (groch, fasola i bób), które z biegiem XIX w. zostały częściowo zastąpione przez ziemniaki. Powszechna była uprawa lnu i konopi jako surowców do produkcji płótna i powrozów. W ciągu XIX w. gwałtownie wzrosło zapotrzebowanie na drewno budowlane, a rozwijające się w dolinie Hronu hutnictwo żelaza stworzyło zapotrzebowanie na znaczne ilości węgla drzewnego. Wielu mieszkańców wsi znalazło pracę w lasach wielkiej zwierzchności, inni zajmowali się furmanką, spławianiem drewna Hronem czy produkcją gontów i innych wyrobów z drewna. W tym czasie we wsi działały młyn i tartak napędzane kołami wodnymi, a także niewielki browar. Przeludnienie wsi i upadek wielu rzemiosł, spowodowany konkurencją tańszych wyrobów fabrycznych wywołały na początku XX w. falę emigracji zarobkowej do Francji, Ameryki, a nawet Australii. Światowy kryzys ekonomiczny początku lat 30. XX w. odbił się echem również w Polomce, gdzie 14 listopada 1932 r. mieszkańcy zbiorowo zaprotestowali przeciwko okrutnym egzekucjom podatkowym, które wiele rodzin pozbawiły dachu nad głową (tzw. Polomská vzbura). W czasie słowackiego powstania narodowego znaczna część mieszkańców walczyła w oddziałach powstańczych lub aktywnie wspierała powstanie. Wyzwolenie od niemieckiej okupacji przyniosły Polomce wojska czechosłowackie i rumuńskie 30 stycznia 1945 r. Mieszkańcy Narodowości Według spisu ludności z 2001 roku mieszkało tu 3250 osób, z czego 3185 Słowaków (98% mieszkańców). Narodowość Liczba osób słowacka 3185 ukraińska 22 romska 18 węgierska 9 czeska 7 rosyjska 2 polska 1 nieustalona 6 Według spisu ludności z 21.05.2011 mieszkało w niej 3038 osób. Kultura i atrakcje Pomniki Rzymskokatolicki kościół farny pw. św. Jana Chrzciciela. Pierwszy, drewniany kościół powstał we wsi już w XVI w. Nowy, murowany jednonawowy kościół z wielobocznym zakończeniem prezbiterium i wieżą z pierwszej połowy XVII wieku. rozpoczął wznosić w roku 1666 Franciszek Wesselényi, ówczesny palatyn Węgier i władca „państwa” murańskiego. Kościół został poświęcony w 1669 r. W latach 1712-1715 świątynia została przebudowana w duchu barokowym. Wyposażenie wnętrza (ołtarz główny, ambona, organy, chrzcielnica) z XVII i XVIII w., barokowe. jednonawowa budowla Kościół jest częścią obszaru warownego, wejście zaprojektowano jako drewnianą dzwonnicę, będącą częścią muru obronnego. Budynek kościoła ma gładkie elewacje z narożnikami. Wieża jest zakończona hełmem w kształcie dzwonu. Kaplica św. Ján Nepomucký z 1828 r. Nad kaplicą dominuje charakterystyczna wieża podzielona polami lizen, zakończona dzwonowym hełmem. Osobowości wioski Tubylcy Mikuláš Ferjenčík (* 1904, † 1988), lekarz weterynarii i generał, jeden z organizatorów SNP Katarína Máliková (* 1990), kompozytorka i piosenkarka Miasta partnerskie Pustá Polom, Česko Linki zewnętrzne Oficiálna stránka obce Najkrajší kraj- turistické atrakcie v obci

Polomka wieś Kaplnka sv. Jána Nepomuckého Państwo Słowacja Kraj Banskobystrický kraj Okres Brezno Region Horehronie Vodný tok Hron Powierzchnia  km² ( ha) Populacja 2 959 (31. 12. 2020) Gęstość 31,47 os./km² Pierwsza pisemna wzmianka 1525 Starosta Ján Lihan (SKS) PSČ 976 66 ŠÚJ 508900 EČV BR Tel. kierunkowy +421-48 Adres siedziby urzędu Osloboditeľov 12 Adres e-mail [email protected] Telefón 6193 102 Fax 6193 103 Położenie gminy na Słowacji Położenie gminy w granicach Banskobystrického kraja Strona: polomka.sk Portal mapowy GKU: mapa katastralna 48°51′09″S 19°51′15″V