Slawonia

Z Europa Środkowa
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania


Slawonia i Srem
Pięć krain Slawonii:
  Żupanat Brod-Posavina
  Żupanat Osijek-Baranja
  Żupanat Požega-Slavonia
  Żupanat Virovitica-Podravina
  Żupanat Vukovar-Srijem
     Slawonia (z zachodnim Sremem) i      Baranya na mapie Republiki Chorwacji
Obszar Slawonii zaznaczony na mapie Chorwacji
Historyczny herb Slawonii

Slawonia (chor. Slavonija[1]) – historyczna kraina we wschodniej Chorwacji, położona w międzyrzeczu Sawy i Drawy. Często zaliczany jest do niej także region Sremu.

Slawonia zajmuje południowy skraj Kotliny Panońskiej. W jej skład wchodzą szerokie doliny Sawy i Drawy – Posawie i Podrawie oraz leżąca między nimi równina, z której wyrastają wzniesienia panońskich gór wyspowych (najwyższe pasmo – góry Papuk, do 953 m n.p.m.).

Główne miasta i ośrodki przemysłowe: Osijek, Slavonski Brod, Vukovar (historyczny Srem), Borovo.

Urodzajny region rolniczy – uprawa: pszenicy, kukurydzy, buraków cukrowych, konopi, lnu, drzew owocowych, winorośli, warzyw; hodowla: bydła i trzody chlewnej.

Na początku IX wieku Slawonia tworzyła odrębne księstwo Chorwacji Panońskiej (Posawskiej) pod władzą księcia Ljudevita, sięgając na zachód do rzeki Kupy. Od X wieku w składzie Chorwacji. W XVII i XVIII wieku w składzie Pogranicza Wojskowego między habsburskimi Węgrami a imperium osmańskim. Po pokoju karłowickim odtworzona w granicach przesuniętych na wschód jako odrębne Królestwo Slawonii. Po ugodzie chorwacko-węgierskiej w 1868 połączona z Chorwacją jako część Trójjedynego Królestwa Chorwacji, Slawonii i Dalmacji. Po rozpadzie Jugosławii w 1991 roku zachodnie (okolice Okučani) i wschodnie, zaliczane do Sremu, (okolice Vukovaru) skraje Slawonii zostały przez miejscowych Serbów włączone do Republiki Serbskiej Krainy. Od czasu jej likwidacji w 1995 pozostają w granicach Chorwacji.

Skład etniczny według županiji

Zgodnie z wynikami ostatniego spisu ludności z 2011 r. we wschodniej Chorwacji mieszkało łącznie 806 192 mieszkańców, czyli 19,8% całej populacji Chorwacji. W porównaniu do 1991 r. (977 391 mieszkańców) odnotowano całkowite wyludnienie lub spadek ogólnej liczby mieszkańców o 13,5% (bezwzględnie dla 171.199 osób). [2]

Struktura administracyjna

Obszar Slawonii jest obecnie administrowany przez županije (powiaty):

Flaga Herb Chorwacka nazwa
(Županija)
Niemiecka nazwa Mapa Powierzchnia (km²) Liczba mieszk. (2001) Stolica adm. położenie geograficzne
Flag of Virovitica-Podravina County.png Plik:Virovitica and Podravina County.png Virovitičko-podravska županija Gespanschaft Virovitica-Podravina Virovitičko-podravska županija in Croatia.svg 2.021 93.389 Virovitica wzdłuż Drava na granicy z Węgrami
Zastava Osječko-baranjske županije.png Plik:Osijek and Baranya County.svg Osječko-baranjska županija Gespanschaft Osijek-Baranja Osječko-baranjska županija in Croatia.svg 4.149 330.506 Osijek obejmuje północno-wschodnią Slawonię wokół miasta Osijek i chorwacką część Baranja (na północ od Drava)
Flag of Požega-Slavonia County.png Plik:Gespanschaft Požega-Slawonien.png Požeško-slavonska županija Gespanschaft Požega-Slawonien Požeško-slavonska županija in Croatia.svg 1.821 85.831 Požega w środkowej Slawonii między okręgami Virovitica-Podravina i okręg brod-posavina
Flag of Brod-Posavina County.svg Plik:Gespanschaft Brod-Posavina.svg Brodsko-posavska županija Gespanschaft Brod-Posavina Brodsko-posavska županija in Croatia.svg 2.027 176.765 Slavonski Brod wzdłuż Sava na granicy z Bośnia i Hercegowina
Flag of Vukovar-Syrmia County.svg Coat of Arms of Vukovar-Syrmia County.svg Vukovarsko-srijemska županija Gespanschaft Vukovar-Syrmien Vukovarsko-srijemska županija in Croatia.svg 2.448 204.768 Vukovar obejmuje najbardziej wysuniętą na wschód część Slawonii wokół Vukovar na granicy z Serbia

Miasta w Slawonii liczące ponad 20 000 mieszkańców (2011.)

Grb Grad Županija Površina (km²) Stanovništvo
(Popis 2011.)
Coat of arms of Osijek.svg Osijek 23px Osječko-baranjska 171 km² 108.048
Slavonski Brod (grb).gif Slavonski Brod Flag of Brod-Posavina County.svg Brodsko-posavska 50,27 km² 59.141
Plik:Vinkovci (grb).gif Vinkovci Flag of Vukovar-Syrmia County.svg Vukovarsko-srijemska 94,21 km² 32.029
Đakovo (grb).gif Đakovo 23px Osječko-baranjska 170 km² 30.092
Plik:Vukovar (grb).gif Vukovar Flag of Vukovar-Syrmia County.svg Vukovarsko-srijemska 100,26 km² 27.683
Plik:Požega (grb).gif Požega Plik:Zastava pozesko slavonske zupanije.gif Požeško-slavonska 133,91 km² 26.248
Plik:Virovitica (grb).gif Virovitica Plik:Zastava viroviticko podravske zupanije.gif Virovitičko-podravska 178,49 km² 21.291

Miasta w Slawonii liczące mniej niż 20 000 mieszkańców (2011.)

Grb Grad Županija Površina (km²) Stanovništvo
(Popis 2011.)
Plik:Našice (grb).gif Našice 23px Osječko-baranjska 205,54 km² 16.224
Plik:Nova Gradiška (grb).gif Nova Gradiška Flag of Brod-Posavina County.svg Brodsko-posavska 49,58 km² 15.833
Plik:Slatina (grb).gif Slatina Plik:Zastava viroviticko podravske zupanije.gif Virovitičko-podravska 156 km² 14.819
Plik:Valpovo (grb).gif Valpovo 23px Osječko-baranjska 141,67 km² 12.327
Plik:Županja (grb).gif Županja Flag of Vukovar-Syrmia County.svg Vukovarsko-srijemska 88,94 km² 12.090
Plik:Pleternica (grb).gif Pleternica Plik:Zastava pozesko slavonske zupanije.gif Požeško-slavonska 198,13 km² 11.323
Plik:Beli Manastir (grb).gif Beli Manastir 23px Osječko-baranjska 55 km² 10.986
Plik:Belišće (grb).gif Belišće 23px Osječko-baranjska 69 km² 10.825
Plik:Donji Miholjac (grb).gif Donji Miholjac 23px Osječko-baranjska 134,6 km² 9.491
Plik:Pakrac (grb).gif Pakrac Plik:Zastava pozesko slavonske zupanije.gif Požeško-slavonska 358,82 km² 8.460
Plik:Ilok (grb).gif Ilok Flag of Vukovar-Syrmia County.svg Vukovarsko-srijemska 129,46 km² 6.767
Plik:Otok (grad) (grb).gif Otok Flag of Vukovar-Syrmia County.svg Vukovarsko-srijemska 136,15 km² 6.343
Plik:Kutjevo (grb).gif Kutjevo Plik:Zastava pozesko slavonske zupanije.gif Požeško-slavonska 173,61 km² 6.247
Plik:Lipik (grb).gif Lipik Plik:Zastava pozesko slavonske zupanije.gif Požeško-slavonska 212 km² 6.170
Plik:Orahovica (grb).gif Orahovica Plik:Zastava viroviticko podravske zupanije.gif Virovitičko-podravska 123,9 km² 5.304

Przypisy

  1. "Sławonia: Sklawonija (: łac. Sclavonia, wł. Schiavonia) w: Polska a Europa w świetle nazw geograficznych. Karol Zierhoffer, Zofia Zierhoffer, 2007 s. 141
  2. Demografski ratni gubici kao determinanta razvoja stanovništva Istočne Hrvatske u razdoblju 1991.–2001.