Szikszói csata
Strona | Autorzy | Nota |
[1] | [2] | Ten artykuł został przetłumaczony z Wikipedii w języku węgierskim. Treści pochodzące z Wikipedii w języku węgierskim są oparte na licencji Creative Commons 3.0 – Uznanie Autorstwa – Na tych samych warunkach. Kopiując je lub tłumacząc, należy podać ich autorów i udostępnić na tych samych warunkach. |
Notka
W czasie okupacji tureckiej w pobliżu miasteczka targowego Szikszó w komitacie Abaúj doszło do kilku bitew. Choć Szikszó oficjalnie należał do Królewskich Węgier, pasza budyński wielokrotnie zmuszał go do płacenia podatków. Kiedy stało się to trudne, pojawiały się wojska tureckie.
Bitwy
Pierwsza bitwa
13 października 1558 roku bej Velicán z Fülek splądrował i podpalił miasto, a jego wojska wycofujące się z łupami zostały następnego dnia dogonione pod Sajókaza przez węgierską armię Végváru dowodzoną przez Györgyego Bebeka i Imrego Telekessyego i pokonały wroga.[1]
Szikszó musiał płacić Turkom podatki już w 1564 roku, mimo to zagrożenie nie ustało.
Druga bitwa
W niedzielę 10 listopada 1577 roku bej z Fülek, Ferhát, ponownie zaatakował miasto. Atak zbiegł się w czasie z jarmarkami narodowymi; wojska osmańskie zbliżyły się w nocy i dotarły do Szikszó w samą porę na niedzielne poranne kazanie. Dotarli nawet za płot świątyni, ale samej świątyni nie udało im się zdobyć; walki i rabunki trwały do godzin wieczornych przy świetle słynnej komety z 1577 roku. Następnego wieczoru żołnierze Szendrő, dowodzeni przez kapitana Claudiusa a Roussela i Zsigmonda Rákócziego, dogonili powracających najeźdźców przy brodzie Sajó (według innego źródła w Sajószentpéter), a następnie wsparci przez przybyłych z Kassy Ferenca Gesztiego i Bálinta Prépostváryego z Kassa. Mamy różne dane co do liczebności armii, pewne jest, że Osmanowie mieli przewagę liczebną.[2]
Trzecia bitwa
W 1588 roku pasza Budy Szinán[3] i jego żołnierze wymaszerowali na Szikszó, które należało do królewskich Węgier i odmówili płacenia Porcie podatków. 8 października żołnierze osmańscy byli już w miasteczku targowym i plądrowali, kiedy przybyła armia pomocy z zamku Vég dowodzona przez kapitana zamku w Egerze Zsigmonda Rákócziego. Przeciwko 11-tysięcznej armii osmańskiej siły węgiersko-niemieckie mogły liczyć 2400–2500 ludzi. Mimo przewagi liczebnej ten ostatni odniósł zwycięstwo. W starciu zginęło ponad dwa tysiące Osmanów oraz około 400-500 Węgrów i Niemców. W wyniku tego zdarzenia sąd habsburski w Pradze zawiesił wypłatę corocznego „uczciwego daru” w wysokości 30 000 sztuk złota przewidzianego w traktacie drinápolskim, w odpowiedzi na co Porta zagroziła wojną.[4]
Referencje
Artykuł powstał w oparciu o następujące badania:
- SZABÓ András: „Az 1588-as szikszói csata és propagandája” = Hadtörténelmi Közlemények. 1999/4 [dostęp:2008-01-06].
Przypisy
- ↑ (po łacinie:) FORGÁCH Ferenc magyar históriája 1540-1572. Közli Majer Fidél. Pest, 1866, ss. 174-175. (Magyar történelmi emlékek. 2. oszt. Írók XVI.); (po węgiersku:) FORGÁCH Ferenc: Emlékirat Magyarország állapotáról Ferdinánd, János, Miksa királysága és II. János erdélyi fejedelemsége alatt. Vál., szöveggond., magy. és utószó: KULCSÁR Péter. Ford.: BORZSÁK István. Bp. 1982, Szépirodalmi strony nieznane ISBN 9631519457
- ↑ (po łacinie:) SZAMOSKÖZY István történeti maradványai 1566-1603. Kiadta SZILÁGYI Sándor. Bp. 1876. I. k. ss. 196-197; (po węgiersku:) Magyar nyelvű kortársi feljegyzések Erdély múltjából. Szamosközy István történetíró kézirata. XVII. század eleje. Közzét. és jegyz.: E. ABAFFY Erzsébet és KOZOCSA Sándor. Bp. 1991, M. Nyelvtud. Társ. strony nieznane. ISBN 9637501991
TAKÁTS Sándor: „Prépostvári Bálint főkapitány.” = Uő.: Régi magyar kapitányok és generálisok. 2., bőv. kiad. Bp. é.n. [1928], Genius ss. 345-347. - ↑ Szinán 1587 márciusa és 1588. november 28. között másodszor volt budai pasa. Ld. A budai basák magyar nyelvű levelezése. I. köt. 1553-1589. Szerk.: TAKÁTS Sándor - ECKHART Ferencz - SZEKFŰ Gyula. Bp. 1915, Akad. s. 376.
- ↑ TÓTH Sándor László: „A tizenöt éves háború.” = Nagy képes millenniumi hadtörténet. 1000 év a hadak útján. Szerk.: RÁCZ Árpád. Bp. 2000, Rubicon-Aquila-könyvek. ss. 120-125. ISBN 9636790868