Zárai béke

Z Europa Środkowa
(Przekierowano z Traktat z Zadaru)
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Traktaty: Coa Hungary Country History Venczel (1301-1305).svg Coa Hungary Country History Otto (1305-1307).svg Coa Hungary Country History Charles I (1310-1342).svg Blason Louis Ier de Hongrie.svg Armoiries André Hongrie.svg Dynastii Andegawenów Sigismund Arms.svg Armoiries Albert II de Habsbourg.svg Coa Hungary Country History Vladislaus I (1440–1444).svg Wappen Habsburg-Lothringen Schild.svg Coa Hungary Country History Mathias Corvinus 3(1458-1490).svg Coa Hungary Country History Vladislas II (1490–1516).jpg Królów elekcyjnych

Treaty of Bruck (1328)  ♦  Treaty of Enns (1336)  ♦  Hungarian–Lithuanian Treaty (1351)  ♦  Hungarian–Neapolitan Treaty (1352)  ♦  Traktat z Zadaru (1358)  ♦  Treaty of Brunn (1364)  ♦  Treaty of Torino (1381)  ♦  Treaty of Iglo (1397)  ♦  Lubowla (1412)  ♦  Truce of Eger (1437)  ♦  Pokój w Szeged (1444)  ♦  Truce of Radkersburg (1447)  ♦  Hunyadi–Frederick pact (1450)  ♦  Traktat pokojowy z Wiener Neustadt (1463)  ♦  Treaty of Ófalu (1474)  ♦  Treaty of Korneoburg-Gmunden (1477)  ♦  Treaty of Brno (1478)  ♦  Treaty of Piotrków (1479)  ♦  Pokój w Ołomuńcu (1479)  ♦  Pozsonyi béke (1491)  ♦  I Kongers Wiedeński (1515)  ♦  Układ w Wielkim Waradynie (1538)  ♦  Traktat w Spirze (1570)

Notka

Zárai béke (pol. Traktat z Zadaru, znany również jako traktat zarański, it. Pace di Zara), był traktatem pokojowym podpisanym w Zadarze w Dalmacji w dniu 18 lutego 1358 r., na mocy którego Republika Wenecka straciła wpływ na swoje terytoria Dalmacji. Traktat zadarski zakończył działania wojenne między Ludwikiem Węgierskim jako królem Chorwacji a Republiką Wenecką, które kwestionowały kontrolę nad szeregiem terytoriów wzdłuż wschodniego wybrzeża Adriatyku we współczesnej Chorwacji.

Tło

W 1301 r. dynastia Arpadów wygasła i po krótkiej przerwie została na Węgrzech i w Chorwacji zastąpiona dynastią Andegaweńską. Pierwszym królem z nowej dynastii był Karol Robert, który rządził od 1312 do 1342 roku. Jednak banem Chorwacji był nadal Pavao I. Šubić Bribirski, który uprzednio otrzymał wiele uprawnień monarchy, w tym bicie monet, nadawanie miastom praw i nakładanie na nie rocznych podatków.

Pokój w Zadarze 1358 Street.

Działania bana Pawła doprowadziły do buntu wśród chorwackiej szlachty, która z powodzeniem skontaktowała się z królem Karolem, aby pomógł im usunąć go. W zamian za pomoc chorwacka szlachta została jednak zmuszona do zadeklarowania swojej bezpośredniej przynależności do monarchii węgierskiej, przygotowując grunt pod próby wydalenia Republiki Weneckiej z chorwackiego wybrzeża[1]. Podczas gdy inne miasta w regionie Dalmacji cierpiały z powodu przeciągania wojny między Wenecjanami a Węgrami i Chorwatami, Dubrownik, który był utrzymywany przez Wenecję, stał się potęgą gospodarczą, wykorzystując swoją pozycję między zachodem a bogatymi w minerały królestwami Serbii i Bośni, a także dzięki położeniu między Europą a Lewantem.[2]

W latach pięćdziesiątych XIV wieku król Ludwik I był w stanie zgromadzić armię 50 000 ludzi, łącząc swoje siły ze posiłkami wysłanymi przez księcia Austrii, hrabiów Gorycji, władcy Padwy, [Francesco I da Carrara] i patriarchatu Akwilei - państwa w obrębie Świętego Cesarstwa Rzymskiego. W 1356 r. koalicja obległa Wenecjan pod Asolo, Conegliano, Cenedą i twierdzą Treviso. W tym samym czasie wzdłuż wybrzeża Dalmacji armia zaatakowała chorwackie miasta Zadar, Trogir, Split i Dubrownik, a także inne mniejsze miasta, które poddały się dość szybko.

Złamani serią odwrotów wojskowych na terytorium pod ich kontrolą Wenecjanie pogodzili się z niesprzyjającymi warunkami określonymi w traktacie zadarskim, który został podpisany w tytułowym mieście 18 lutego 1358 r.

Konsekwencje

Traktat został podpisany w klasztorze św. Franciszka i zgodnie z warunkami umowy region Dubrownik i Zadar znalazły się pod panowaniem króla Węgier[3] i Chorwacji. Oznaczało to powstanie Republiki Ragusa jako niepodległego i odnoszącego sukcesy państwa. Tego samego nie można powiedzieć o Zadarze, ponieważ Władysław Neapolitański sprzedał go później Wenecji[4].

W wyniku traktatu pokojowego Wenecja musiała oddać cały swój majątek w Dalmacji królowi, od [zatoki Kvarner do Zatoki Kotorskiej, ale mogła zachować wybrzeże Istrii i region Treviso. Został również zmuszony do zniesienia, w tytule swojego doży, jakiegokolwiek odniesienia do Dalmacji. Jednak traktat zachował przewagę marynarki wojennej Wenecji na Morzu Adriatyckim, ponieważ król Ludwik zgodził się nie budować własnej floty.

Ludwik i jego armia triumfalnie wkroczyli do Zadaru w 1358 r., udzielając rozległych przywilejów szlachcie w Zadarze i wznosząc stolicę Dalmacji.

Zobacz także

Przypisy

  1. Goldstein, I:" Croatia; A History", s. 27. Hurst & Company,London,1999.
  2. Tanner, M: "Croatia; A nation forged in war", str 25. Yale University Press, 1997.
  3. Louis I w Britannica Encyclopedia
  4. Ayton, Andrew (2005), The Realm of St. Stephen. A History of Medieval Hungary, 895 – 1526, ss. 162-163, London: Tauris, ISBN 1-85043-977-X.

Linki zewnętrzne

  • Zadarski list Kako je i zašto Ladislav prodao Dalmaciju (po chorwacku), [dostęp:2008-06-07].
Zárai béke
Traktat z Zadaru
Pace di Zara (wł.)
Powód Wojna wenecko-węgierska z 1356 r
Rodzaj traktat pokojowy
Data 18 lutego 1358
Miejsce Zadar
Warunki Narodziny Republiki Raguzy.
Utrata części posiadłości weneckich w Dalmacji
Strony Big Coa of Kingdom of Hungary.jpg Królestwo Węgier
w unii z Królestwem Chorwacji

Flag of Republic of Venice (1659-1675).svg Republika Wenecka

Język łacina