V wyprawa krzyżowa

Z Europa Środkowa
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Walki o Damiettę

V wyprawa krzyżowa – wyprawa wojenna podjęta w 1217 roku[1]. Wydarzenia towarzyszące czwartej wyprawie krzyżowej nie zraziły papieża Innocentego III do idei krucjat[2] i w 1215 roku proklamował on nową krucjatę na IV soborze laterańskim[3]. Udział w niej wzięło rycerstwo francuskie, włoskie, węgierskie, niemieckie. Tym razem na wezwanie papieża odpowiedziało wielu możnych. Nowa wyprawa miała zostać skierowana do Egiptu.

Okoliczności

Piąta krucjata

A: krzyżowcy, B: Ajubidi; C: Seldżucy;
1. Akra; 2. Jerozolima; 3. Damietta; 4. Kair.

W 1215 roku krzyż przyjął przyszły cesarz Fryderyk II Hohenstauf. Do wyprawy przyłączyło się też wielu francuskich możnych, chociaż konflikt zbrojny z Anglią spowodował pewne opóźnienie ich wyjazdu. Pod koniec lata 1217 roku w Akce zaczęły się gromadzić pierwsze oddziały krzyżowców. W listopadzie znaczące siły krzyżowców pod wodzą króla Węgier Andrzeja II, księcia Antiochii Boemunda IV Jednookiego oraz króla Cypru Hugona I Cypryjskiego podjęły działania na terenie Zajordanii. Muzułmanie wycofali się do Damaszku. W tej sytuacji krzyżowcy zdecydowali się również na odwrót, nie przystępując zimą do oblężenia miasta.

Rozczarowany przebiegiem dotychczasowych działań król węgierski postanowił wracać do domu. Jego nagły wyjazd wywołał konsternację wśród baronów Outremer. Sytuację poprawiło jednak w pewnym stopniu przybycie do Akki w kwietniu 1218 roku nowych oddziałów krzyżowców francuskich i niemieckich. Niemniej sam cesarz pozostawał nadal w Europie.

W maju 1218 roku silna flota krzyżowców, pozostawiając w Ziemi Świętej kontyngent niemiecki, wypłynęła z Akki w kierunku Damietty. Dowodzone przez króla jerozolimskiego Jana z Brienne wojska krzyżowców zdobyły położoną w pobliżu Damietty twierdzę i przystąpiły do oblężenia miasta. W imieniu papieża dowództwo nad wyprawą sprawował jego legat, kardynał Pelagio Galvani.

Wśród oblegających Damiettę krzyżowców zaczęły się wkrótce szerzyć choroby. Muzułmanie gotowi byli na podjęcie z krzyżowcami rokowań pokojowych. W zamian za wycofanie się z Egiptu zaproponowali im zwrot Jerozolimy i relikwii Krzyża Świętego. Pelagio Galvani odrzucił jednak tę propozycję. Prawdopodobnie papież i kupcy włoscy przekonali go, iż prawdziwym celem wyprawy jest podbój Egiptu.

W listopadzie 1219 roku krzyżowcom udało się w końcu zdobyć Damiettę. Droga do Kairu stanęła przed nimi otworem.

W lipcu 1220 roku wojska krzyżowe zaczęły posuwać się w górę Nilu. Opieszałość krzyżowców pozwoliła jednak Al-Kamilowi na przygotowanie się do obrony. Wojska egipskie okrążyły armię krzyżowców, a jednocześnie flota sułtana odcięła ich od Damietty. Kardynałowi Galvaniemu udało się wyrwać z oblężenia, jednak większość armii zmuszona została do kapitulacji. W następnym roku krzyżowcy opuścili Damiettę i powrócili do Akki. Sny o łatwym podboju Egiptu się rozwiały.

Nawiązania w kulturze

Krucjata została opisana przez Zofię Kossak w powieści pt. Bez oręża.

Zobacz też

Przypisy

  1. The Fifth Crusade, historylearning.com [dostęp 2018-01-24] (ang.).
  2. The Fifth Crusade, „Encyclopedia Britannica” [dostęp 2018-01-24] (ang.).
  3. The Fifth Crusade, historylearning.com [dostęp 2018-01-24] (ang.).

Bibliografia

  • Steven Runciman: A History of the Crusaders, Volume III: The Kingdom of Acre and the later Crusaders. London: The Folio Society, 1994.
Piąta Krucjata
{{{nazwa_oryginalna}}}
wyprawy krzyżowe
Czas 1217–1221
Miejsce Lewant i Egipt
Wynik Zwycięstwo mahometan
  • Ośmioletni rozejm między Ayyubidami a krzyżowcami
Strony konfliktu
Blason Empire Latin de Constantinople.svg Cesarstwo Łacińskie

Royal banner of Janus of Cyprus.svg Królestwo Cypru
Royal Standard of the King of France.svg Królestwo Francji

Vexillum Regni Hierosolymae.svg Kr. Jerozolimskie
Kingdom of Sicily naval flag.svg Królestwo Sycylii
Flag of Hungary (11th c. - 1301).svg Królestwo Węgier

Flag of the Papal States (1808-1870).svg Państwo Papieskie
Banner of the Holy Roman Emperor (after 1400).svg Św. Ces. Rzymskie

Cross of the Knights Templar.svg Templariusze
German Cross.svg Zakon Krzyżacki
Cross of the Knights Hospitaller.svg Zakon Maltański

Flag of Ayyubid Dynasty.svg Sułtanat Ajjúbidów
Dowódcy
Jan z Brienne

Boemund IV
Hugo I Cypryjski
Kaykaus I
Fryderyk II Hohenstauf
Leopold VI
Albert IV
Ludwik I Bawarski]
Ludwik IV Święty
Otto I (książę Meranii)
Pierre de Montaigu
Hermann von Salza
Guerin de Montaigu
II. András, król Węgier
Wilhelm I (hrabia Holandii)
Filip II August
Henri Ier de Rodez
Pelagio Galvani

Sułtani:

Egiptu Al-Adil
Egiptu Al-Kamil
Damaszku Al-Mu'azzam
Emirowie:
Homs Al-Mujahid
Hamy Al-Muzaffar Mahmud
Aleppo Al-Aziz Muhammad
Baalbek Bahramshah

Siły
32.000 ludzi nieznane
Straty
nieznane nieznane
Flag of Croatia (Early 16th century–1526) (Border).svg Wojny Chorwatów

Oblężenie Zary (1202)  ♦  IV wyprawa krzyżowa  ♦  V wyprawa krzyżowa  ♦  Bitwa na równinie Mohi (1241)  ♦  Bitwa pod Bliską (1322)  ♦  Oblężenie Zary (1345–46)  ♦  Bitwa pod Samoborem (1441)  ♦  Bitwa pod Zlaticą (1443)  ♦  Bitwa pod Warną (1444)  ♦  Bitwa nad Uną (1483)  ♦  Bitwa w wąwozie Vrpile (1491)  ♦  Bitwa na Krbavskim Polu (1493)  ♦  Bitwa pod Dubicą (1513)  ♦  Bitwa o Jajce (1518)  ♦  Oblężenie Knina (1522)  ♦  Oblężenie Ostrovicy (1523)  ♦  Bitwa pod Mohaczem (1526)  ♦  Węgierska kampania (1527–38)