Vilâyet-i Kiral

Strona	Autorzy	Nota
[1]	[2]	Ten artykuł został przetłumaczony z Wikipedii w języku chorwackim. Treści pochodzące z Wikipedii w języku chorwackim są oparte na licencji Creative Commons 3.0 – Uznanie Autorstwa – Na tych samych warunkach. Kopiując je lub tłumacząc, należy podać ich autorów i udostępnić na tych samych warunkach.

Vilayet-i Kiral (bos. Ziemia KrĂłlewska), to nazwa, ktĂłrą Turcy nadali posiadĹ‚ościom KotromanićaiĂłw po ich podbiciu, a później nazwa ta się rozprzestrzeniĹ‚a.^{[brakujące źródło]} Geograficznie obejmuje obszary w gĂłrnym biegu rzeki Bośni powyĹĽej Vranduk, na wschĂłd od Travnik i Maglaj. W przeszĹ‚ości większość obszaru nazywaĹ‚a się Vrhbosna, chociaĹĽ wschĂłd od Vrhbosna, z Ĺľupę Vrhbosna pod rządami szlachcicĂłw PavlovićiĂłw, nazywano Zemljom Pavlovićâ.

Osmanska vrela to pierwsza nazwa nadana tym częściom KrĂłlestwa Bośni, ktĂłre do 1463 roku znajdowaĹ‚y się pod bezpośrednim panowaniem dynastii KotromanićĂłw, a ktĂłre po wojnie toczącej się w latach 1463-64 przeszĹ‚a pod panowanie osmaĹ„skie. Nazwa ta rozprzestrzeniĹ‚a się później na części peryferyjne, ktĂłre Turcy zdobyli pod koniec XV wieku.

Ta część franciszkaĹ„skiej prowincji Bosne Srebrene cierpiaĹ‚a jeszcze przed podbojami osmaĹ„skimi i w pierwszych latach po podboju (od 1463 do 1467) cierpiaĹ‚ takĹĽe klasztor. Jednak dzięki dyplomatycznej mądrości franjevacĂłw przez następne pięćdziesiąt lat katolicy w Bośni mieli spokojniejszy okres.^{[brakujące źródło]}

Nową rzeczywistość polityczną jako pierwszy zrozumiaĹ‚ franciszkaĹ„ski kustosz fr. AnÄ‘eo z Vrhbosna (później Zvizdović), ktĂłry tuĹĽ po egzekucji Stjepana Tomaševićia zwrĂłciĹ‚ się do zwycięskiego suĹ‚tana i poprosiĹ‚ go, aby franciszkanie mogli swobodnie praktykować swoją wiarę. SuĹ‚tan Mehmed z zadowoleniem przyjąĹ‚ ten akt jako sposĂłb na uniknięcie ewentualnych buntĂłw, więc przychyliĹ‚ się do prośby i wydaĹ‚ Ahdnam.^{[brakujące źródło]}

Dzięki niej suĹ‚tan pozwoliĹ‚ na powrĂłt uciekinierĂłw, a franciszkanom (a tym samym katolikom) zapewniĹ‚ tolerancję wyznawania religii, wolność osobistą i bezpieczeĹ„stwo majątkowe. Następne pół wieku, do czasu mocniejszego zakorzenienia się TurkĂłw, czyli od 1463 do 1514 roku, byĹ‚o najspokojniejszym ze wszystkich, jakie franciszkanie spędzili pod panowaniem tureckim. Nie odnotowano w tym czasie większych prześladowaĹ„ i uciskĂłw, Turcy nie uciskali katolikĂłw zbytnio, a katolicy nie wszczynali większych buntĂłw.^{[brakujące źródło]}

NawrĂłcenia na islam byĹ‚y nieliczne. Jednak od tamtych czasĂłw obszar wokół gĂłrnego biegu rzeki Bośni ulega stopniowym zmianom etnicznym.^{[brakujące źródło]} PodbĂłj daĹ‚ się rĂłwnieĹĽ we znaki w postaci przymusowego wysiedlenia katolikĂłw: wielu z nich zostaĹ‚o zniewolonych i wziętych jako niewolnicy. Podobnie okoĹ‚o 1475 roku część prawosĹ‚awnych WoĹ‚ochĂłw przybyĹ‚a na te tereny ze wschodniej Hercegowiny i osiedliĹ‚a się w północnej i północno-wschodniej Bośni, a kolejna grupa, licząca okoĹ‚o 800 rodzin woĹ‚oskich, osiedliĹ‚a się w okolicach Maglaja, na gĂłrze Ozren.

PosiadĹ‚ości feudalne KotromanićiĂłw i KosačĂłw zostaĹ‚y rozgraniczone w XV wieku na gĂłrach wzdĹ‚uĹĽ rzeki Neretwy, od granic Ĺľupy Koma do granic Ĺľupy Rama. Po północnej stronie Iwana Sedla znajdowaĹ‚ się majątek KotromanićiĂłw, Kraljevina,^{[brakujące źródło]}, a po poĹ‚udniowej stronie gĂłry znajdowaĹ‚ się majątek KosačĂłw, stary Hum i Zahumlje, z ktĂłrych pod nimi powstaĹ‚a Hercegowina.