Osztrák–magyar háború (1477–1488)
| Strona | Autorzy | Nota |
| [1] | [2] | Ten artykuł został przetłumaczony z Wikipedii w języku angielskim. Treści pochodzące z Wikipedii w języku angielskim są oparte na licencji Creative Commons 3.0 – Uznanie Autorstwa – Na tych samych warunkach. Kopiując je lub tłumacząc, należy podać ich autorów i udostępnić na tych samych warunkach. |
|
Wojna austriacko-węgierska była konfliktem zbrojnym między Królestwem Węgier pod rządami Macieja Korwina a arcyksięstwem austriackim Habsburgów pod panowaniem Fryderyka V (również cesarz rzymski jako Fryderyk III). Wojna trwała od 1477 do 1488 roku i przyniosła Maciejowi znaczne zyski, które upokorzyły Fryderyka, ale które zostały odwrócone po nagłej śmierci Macieja w 1490 roku. KonfliktMaciej i Fryderyk III/V byli rywalami sięgającymi aż do sukcesji Macieja jako króla Węgier w 1458 roku po wczesnej śmierci Fryderyka Habsburga, kuzyna króla Władysława Pogrobowca. W tym czasie Fryderyk posiadał Świętą Koronę Węgier i sam był kandydatem na króla Węgier.[1] Maciej, wspierany przez czeskiego króla Jerzego z Podiebradów, którego córkę Katarzynę (1449–1464) poślubił w 1461 r., ostatecznie zwyciężył: obaj rywale rozstrzygnęli spory w 1463 r. na mocy traktatu z Wiener Neustadt, w którym Fryderyk uznał Macieja faktycznym królem Węgier i zwrócił mu Świętą Koronę za ciężki okup. Za zgodą papieża Pawła II w 1468 roku Maciej najechał Morawy, pod pretekstem ochrony katolicyzmu przed ruchem husyckim, wszczynając wojnę czeską ze swoim byłym sojusznikiem teściem Jerzym. Witany przez niemiecką szlachtę na Śląsku i Łużycach oraz katolickich Czechów na Morawach[2] Maciej przejął te ziemie dla siebie i w 1469 r. w Ołomuńcu ogłosił się królem czeskim. Nigdy jednak nie udało się zdobyć stolicy Pragi, jednak wojna Macieja ciągnęła się z następcą Podiebrada, polskim księciem Władysławem Jagiellończykiem, dopóki ten ostatni nie uznał zdobyczy Macieja w traktacie brneńskim z 1478 roku. Cesarz Fryderyk, tkwiąc jednocześnie w rywalizacji francusko-habsburskiej o sukcesję burgundzką z królem Francji Ludwikiem XI, początkowo wspierał Macieja przeciwko husytom w wojnie czeskiej. Jednak niewiele wnosząc, Fryderyk wkrótce odwrócił swoje postępowanie i zawarł sojusz z następcą Poděbrada Władysławem, którego związał z Królestwem Czech w 1477 roku. Rozgniewany tym działaniem i przypominając poprzednie uderzenia, Maciej przystąpił do nalegania na pokój z Władysławem i najechał austriackie ziemie Fryderyka. BitwyZawierając porozumienie pokojowe z królem Władysławem w 1478 roku, Maciej mógł skoncentrować się na swojej austriackiej kampanii przeciwko Fryderykowi. Niektóre z najbardziej znaczących bitew wojny austriacko-węgierskiej obejmują:
Cesarzowi Fryderykowi nie udało się uzyskać pomocy od elektorów i państw cesarskich. W 1483 roku musiał opuścić swoją rezydencję Hofburg w Wiedniu i uciekł do Wiener Neustadt, gdzie również był oblegany przez wojska Macieja przez 18 miesięcy, aż do zdobycia twierdzy w 1487 roku. Upokorzony Fryderyk uciekł do Grazu, a później do Linzu w Górnej Austria. Habsburgowie − choć potężna siła dotycząca polityki małżeńskiej − byli stosunkowo słabi, jeśli chodzi o sprawy wojenne. Mieli niewiele zasobów, które mogliby wykorzystać w walce z węgierską Czarną Armią, wczesną siłą najemną pod dowództwem zdolnych dowódców, takich jak Báthori V. István czy Újlaki V. Miklós, która podbiła teraz tereny Dolnej Austrii. Po zajęciu Wiednia i innych miast wojna zakończyła się zawieszeniem broni w 1488 r., chociaż Habsburgowie wstrząsnęli pokojem. W 1490 r. nieoczekiwana śmierć Macieja doprowadziła do odwrócenia jego zdobyczy, a syn Macieja Jan był zbyt młody, by odnieść sukces, a szlachta węgierska zbyt samolubna, by chronić monarchię.[3] Następstwa Herb osobisty króla Macieja, Thuróczi János, 1488 Gdy król Maciej zmarł na skutek udaru 6 kwietnia 1490 r., Fryderyk mógł odzyskać ziemie austriackie. Nie mógł jednak wyegzekwować sukcesji Habsburgów na tronie węgierskim i w 1491 roku jego syn król Maksymilian I podpisał pokój w Pozsony z Władysławem Jagiellończykiem, który został wybrany następcą Macieja na Węgrzech. Traktat przewidywał powrót zdobyczy Macieja i porozumienie, że Maksymilian zastąpi Władysława, jeśli nie będzie miał spadkobiercy. Tak się nie stało, ponieważ syn Władysława, Ludwik II, urodził się w 1506 r., ale Habsburgowie wywarli znaczną presję na Jagiellończyków na Pierwszy kongres wiedeński|pierwszym kongresie wiedeńskim w 1515 r., na którym zaaranżowali dwa królewskie śluby: córki Władysława Anny z wnukiem Maksymiliana Ferdynandem i wnuczką Maksymiliana Marią z Ludwikiem II. Podwójny ślub, który odbył się w katedrze św. Stefana, zdecydowanie przyspieszył porządek sukcesji Habsburgów. Podczas swojego panowania na Węgrzech nowy polski król cofnął wiele ustaleń Macieja, pozbawiając państwo zreformowanego systemu podatkowego, stałej armii i scentralizowanej władzy monarchy. Szlachta węgierska zaakceptowała te działania, przyczyniając się do osłabienia kraju do 1526 r., kiedy to Węgry zostały pokonane przez Imperium Osmańskie w bitwie pod Mohaczem, w której zginął król Ludwik II. Habsburski arcyksiążę Austrii Ferdynand przez małżeństwo z Anną zażądał sukcesji Czech i Węgier, został przejęty przez królestwo czeskie przez swojego starszego brata cesarza Karola V, a także uzyskał zgodę węgierskich magnatów. Został koronowany na króla w Pozsony (Bratysława) 24 lutego 1527 r., kładąc podwaliny pod ponadnarodową monarchię habsburską. |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.png)
_big.svg){kind=small}
.svg){kind=small}