Dunántúl
| Strona | Autorzy | Nota |
| [1] | [2] | Ten artykuł pochodzi z Wikipedii w języku polskim. Treści pochodzące z Wikipedii w języku polskim są oparte na licencji Creative Commons 3.0 – Uznanie Autorstwa – Na tych samych warunkach. Kopiując je lub tłumacząc, należy podać ich autorów i udostępnić na tych samych warunkach. |
Dunántúl (pol. Kraj Zadunajski lub Zadunaje, chor. Prekodunavlje[1] lub Zadunavlje, słow. Zadunajsko, cz. Zadunají, niem. Transdanubien) – jeden z trzech głównych regionów geograficznych, obok Małej (Kisalföld) i Wielkiej Niziny Węgierskiej (Alföld), wyróżnianych w obrębie Kotliny Panońskiej przez geografię węgierską.
Dunántúl obejmuje regiony geograficzne leżące na zachód od południkowego odcinka Dunaju, między Małą Niziną Węgierską na północnym zachodzie, przedgórzem Alp (Alpokalja) na południowym zachodzie i doliną Drawy na południu. Kraj Zadunajski jest różnorodny pod względem form ukształtowania powierzchni – w jego skład obok pasm gór i wzgórz wchodzą również równiny i kotliny.
O odmienności ukształtowania Kraju Zadunajskiego od Wielkiej i Małej Niziny Węgierskiej zadecydowała tektonika – podłoże Kraju Zadunajskiego w czwartorzędzie nie uległo procesowi intensywnego zapadania, który dotknął obie Niziny, lecz pozostało na tej samej wysokości, a nawet zostało gdzieniegdzie wypiętrzone. W efekcie powierzchnia Kraju Zadunajskiego nie jest płaska, lecz zróżnicowana wysokościowo.
Przez środek Kraju Zadunajskiego, w przybliżeniu wzdłuż osi jeziora Balaton, biegnie uskok tektoniczny, który dzieli region na dwie główne części:
- na północy Średniogórze Zadunajskie (Dunántúli-középhegység) – pas gór zrębowych, średnich i niskich, zbudowanych głównie z mezozoicznych skał osadowych, z najwyższym i najrozleglejszym Lasem Bakońskim,
- na południu Kotlina Zadunajska (Dunántúli-dombság) – kotliny, równiny i obszary pagórkowate ograniczone na południowym skraju pasmem gór wyspowych Mecsek.
Regionalizacja fizycznogeograficzna według UKD nie wyróżnia Kraju Zadunajskiego jako odrębnego regionu, lecz w jego miejscu lokuje dwie mniejsze jednostki – Średniogórze Zadunajskie i Wysoczyzny Zadunajskie. Odmiennie też określa granice regionu, między innymi równinę Mezőföld zalicza już do Wielkiej Niziny Węgierskiej.
Zobacz też
Bibliografia
- Przemysław Burchard Węgry, PW „Wiedza Powszechna”, Warszawa 1988, ISBN 83-214-0554-1.
- Midzio J., Krajobrazy węgierskie, Warszawa: WSiP, 1988, ISBN 83-02-03732-X, OCLC 749352013.
- Rusin W., Węgry, Bielsko-Biała: Wydawnictwo Pascal, 2005, ISBN 83-7304-416-7, OCLC 69312478.
- Magyarország. Domborzata és vizei, 1:800 000, Topográf Kft 2002
Przypis
- ↑ Filozofski fakultet u Zagrebu Mira Kolar-Dimitrijević – Hrvoje Petrić: Triplex Confinium Sub-Project: What is Podravina multiple-bordered region? (po angielsku).