Zjazd wiedeński

Strona	Autorzy	Nota
[1]	[2]	Ten artykuł pochodzi z Wikipedii w języku polskim. Treści pochodzące z Wikipedii w języku polskim są oparte na licencji Creative Commons 3.0 – Uznanie Autorstwa – Na tych samych warunkach. Kopiując je lub tłumacząc, należy podać ich autorów i udostępnić na tych samych warunkach.

Traktaty: Dynastii Andegawenów Królów elekcyjnych

Treaty of Bruck (1328)  ♦  Treaty of Enns (1336)  ♦  Hungarian–Lithuanian Treaty (1351)  ♦  Hungarian–Neapolitan Treaty (1352)  ♦  Traktat z Zadaru (1358)  ♦  Treaty of Brunn (1364)  ♦  Treaty of Torino (1381)  ♦  Treaty of Iglo (1397)  ♦  Lubowla (1412)  ♦  Truce of Eger (1437)  ♦  Pokój w Szeged (1444)  ♦  Truce of Radkersburg (1447)  ♦  Hunyadi–Frederick pact (1450)  ♦  Traktat pokojowy z Wiener Neustadt (1463)  ♦  Treaty of Ófalu (1474)  ♦  Treaty of Korneoburg-Gmunden (1477)  ♦  Treaty of Brno (1478)  ♦  Treaty of Piotrków (1479)  ♦  Pokój w Ołomuńcu (1479)  ♦  Pozsonyi béke (1491)  ♦  I Kongers Wiedeński (1515)  ♦  Układ w Wielkim Waradynie (1538)  ♦  Traktat w Spirze (1570)

Notka Habsburg–Jagelló házassági szerződés (pol. Zjazd wiedeński, cz. Vídeňský kongres) – spotkanie trzech monarchów w Wiedniu w dniach 15-26 lipca 1515. Historia W spotkaniu wzięli udział: Zygmunt I Stary – król Polski i wielki książę Litwy, Władysław II Jagiellończyk – król Czech i Węgier, brat Zygmunta I Starego Maksymilian I Habsburg – cesarz rzymski (dziadek Karola V). Zjazd królów Jagiellonów z cesarzem Maksymilianem pod Wiedniem, obraz Jana Matejki W latach poprzedzających zjazd doszło do sojuszu Habsburgów, Niemiec, Krzyżaków i Moskwy, groźnego dla państw jagiellońskich. Wobec takiej sytuacji Zygmunt Stary zdecydował się na kompromis z Habsburgami. Po wstępnych rozmowach w Bratysławie Jagiellonowie otrzymali zaproszenie do Wiednia. Głównymi tematami pertraktacji były: rozbicie sojuszu zaczepno-odpornego z lutego 1514, zawartego pomiędzy cesarzem Maksymilianem I Habsburgiem, a wielkim księciem moskiewskim Wasylem III walka o niezależność wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego Albrechta Hohenzollerna, który od 1511 odmawiał złożenia hołdu lennego królowi Polski Zygmuntowi I Staremu trwająca od 1512 roku wojna litewsko-moskiewska, podczas której Moskwa zdobyła w 1514 roku strategicznie położony Smoleńsk dążenia Habsburgów do sukcesji na Węgrzech i w Czechach. Jagiellonowie panujący w bloku państw: Polski, Litwy, Węgier i Czech, zagrożeni okrążającym ich sojuszem Cesarstwa, Moskwy i Zakonu krzyżackiego postanowili pójść na ustępstwa wobec Habsburgów i sojusz ten rozerwać. Traktat wiedeński składał się z pięciu dokumentów. Trzy dotyczyły małżeństw pomiędzy Jagiellonami i Habsburgami. Czwarty zawierał zobowiązanie Maksymiliana, że zakaże sądom Rzeszy wzywać miasta pruskie przed swe oblicze i ściągnie banicję z Elbląga i Gdańska. Dodatkowo cesarz miał nie powstrzymywać mistrza Zakonu Krzyżackiego, Albrechta od złożenia przysięgi wierności królowi polskiemu. Drzeworyt Albrechta Dürera. Od lewej Maksymilian I, jego wnuczka Maria Austriaczka, Ludwik II, Władysław II, Anna, Zygmunt I Stary Cesarz Maksymilian przyrzekł zerwać swe stosunki z wielkim mistrzem Albrechtem i wielkim księciem moskiewskim Wasylem, a Zygmunt Stary uznał pewne umowy spadkowe i małżeńskie. Na zjeździe zapadła decyzja podwójnego małżeństwa: Ludwika II Jagiellończyka, królewicza Czech i Węgier, z arcyksiężniczką Marią, wnuczką cesarza oraz ślub Anny Jagiellonki, królewny Węgier i Czech, z arcyksięciem Ferdynandem albo jego bratem Karolem V. Ogłoszone w Wiedniu związki matrymonialne zwiększały pozycję dynastii habsburskiej, ale tylko na wypadek wygaśnięcia linii męskiej Władysława II Jagiellończyka. Piąty dokument dotyczył adopcji przez cesarza Maksymiliana Ludwika II Jagiellończyka i mianowanie go swoim następcą (do czego nie doszło, gdyż Ludwik zginął potem bezpotomnie pod Mohaczem). Król Czech Władysław II Jagiellończyk zmarł w 1516, a jego syn Ludwik II w 1526 poległ w bitwie pod Mohaczem. Wtedy to Węgry Zachodnie i Czechy zostały przejęte przez Habsburgów na następne 392 lata. Turcy w wyniku wojny z Austrią uzyskali środkową część i wschodnią w postaci lenna – Siedmiogrodu w 1541 r. Całość Węgier, Austria uzyskała na podstawie pokoju z Karłowic, a potem w 1739. Najważniejszym dla Maksymiliana Habsburga zyskiem z kongresu, niebezpiecznym dla państwa polsko-litewskiego było zawiązanie "partii" habsburskiej (trwałej od tego momentu w Krakowie i Wilnie), złożonej z dygnitarzy: kanclerza Szydłowieckiego, podkanclerza Piotra Tomickiego oraz kanclerza litewskiego Mikołaja (syna Mikołaja) Radziwiłła. Cesarz Maksymilian miał pośredniczyć w negocjacjach pokojowych króla Zygmunta z Wasylem(Wasyl był "otwarty na propozycje, ale pod warunkiem, że nie odda Smoleńska Litwie), a król Zygmunt miał poprzeć krucjatę antyturecką (ogłoszoną na soborze laterańskim). Zobacz też układ wiedeński Przypisy Bibliografia Krzysztof Baczkowski, Zjazd wiedeński 1515. Geneza, przebieg i znaczenie, PWN, Warszawa 1975, stron 264.