Zrínyiújvár ostroma

Z Europa Środkowa
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Notka

Przedstawienie bitwy pod fortem Novi Zrin w 1663 roku, kiedy chorwaccy obrońcy skutecznie bronili fortu.
Obelisk pamiątkowy w miejscu, gdzie kiedyś stał zamek

Zrínyiújvár ostroma (tur.) Zerinvar Kuşatması, (chor.) Opsada Novog Zrina)


The siege of Novi Zrin (New Zrin Castle); chor. Utvrda Novi Zrin; węg. Új-Zrínyivár; tur. Zerinvar)


na przełomie czerwca i lipca 1664 roku miał miejsce ostatni z konfliktów zbrojnych pomiędzy siłami chorwackimi (wraz z sojusznikami) dowodzonymi przez Nikolę Zrinskiego, ban (wicekróla) Chorwacji, a armią osmańską dowodzoną przez wielkiego wezyra Köprülü Fazıla Ahmeda Paszę, zajmującą się zdobywaniem Novi Zamek Zrin, bronionego przez Chorwatów, położonego na brzegu i podmokłych wyspach rzeki Mura, w pobliżu granicy północnej Chorwacji z południowo-zachodnią częścią Węgier, w czasach okupowanych przez Turków. Bitwa zakończyła się zniszczeniem zamku[1] i odwrotem chorwackiej załogi, która zmuszona była wycofać się na bezpieczniejsze terytorium śródlądowej Chorwacji.

Tło

Pomimo lokalnych potyczek i bitew na granicy osmańskiej z Chorwacją, Węgrami i Transylwanią na początku lat sześćdziesiątych XVII wieku nastąpił okres niestabilnego i niepewnego (milczące założenie) tymczasowego pokoju między monarchią Habsburgów a Imperium Osmańskim. Wydawało się, że obie strony chciały go zachować; jednakże Leopold I Habsburg, dwudziestoletni niedoświadczony cesarz, pod silnym wpływem swoich doradców, obawiał się kampanii osmańskiej pod Wiedniem i możliwym oblężeniem stolicy Austrii, dlatego większość swoich sił zbrojnych trzymał blisko Wiednia.

W tym samym czasie Nikola Zrinski, chorwacki ban oraz znany w całej Europie odważny i zręczny wojownik, zażądał od dworu wiedeńskiego wsparcia w utrwaleniu i wzmocnieniu linii granicznej w północnej Chorwacji poprzez budowę nowych fortyfikacji, które miałyby odeprzeć i zneutralizować ataki Zagrożenie osmańskie ze strony ejaletu Kanije na okupowanych południowo-zachodnich Węgrzech, ale bez powodzenia. W 1661 roku Zrinski rozpoczął samodzielnie budowę nowej twierdzy - zamku Novi Zrin, u zbiegu rzek Mury z Drawą, kończąc ją w 1662 roku. Od tego czasu zamek był kilkakrotnie atakowany przez Turków, zwłaszcza w 1663 roku, ale jego obrona była solidna i skuteczna.

Oblężenie

Na początku czerwca 1664 roku duża armia osmańska, licząca do 100 000 ludzi (niektóre źródła podają nawet znacznie więcej), składająca się z około 40 000 bojowników osmańskich i 30 000 tatarskich, dowodzona osobiście przez wielkiego wezyra Köprülü, przemieszczała się z Konstantynopola na północny zachód i zbliżając się do fortu Novi Zrin (później walczył w bitwie pod Szentgotthárd 1 sierpnia 1664). Obrońcy fortu składali się głównie z żołnierzy chorwackich i niemieckich (w sumie około 3 000 ludzi), podczas gdy większość armii Habsburgów (30 000 ludzi), obozującej w pobliżu Saint Gotthard, czekała na wynik bitwy o Novi Zrin. W trakcie oblężenia Nowego Zrinu Tatarzy krymscy dowodzeni przez syna Kahna Ahmeda Giraya najechali chorwacką wieś, co według Seyahatnâme Evliya'ego Çelebiego doprowadziło do splądrowania Krapiny.[2]

5 czerwca 1664 Köprülü zarządził oblężenie i ciągłe ataki na zamek. Po kilku tygodniach walk, gdy wyczerpani obrońcy otrzymali jedynie nieznaczne posiłki z kwatery głównej cesarza, Osmanom udało się wykopać lagum, czyli tunele pod bastionami i podpalić proch, aby je wysadzić. 7 lipca 1664 r. silne eksplozje zniszczyły część murów, tworząc duże dziury. W rezultacie agresorzy rzucili się i przedostali do zamku.

Pozostali przy życiu chorwaccy obrońcy z ogromną przewagą liczebną zostali zmuszeni do wycofania się z zamku i opuszczenia obszaru rzeki Mury. Dowódcy osmańscy wydali swoim żołnierzom rozkaz całkowitego zniszczenia Novi Zrin, a następnie pomaszerowali swoją armię na północ, najpierw w kierunku Kanije, a następnie w kierunku Szentgotthárd.

Następstwa

Zniszczenie zamku Novi Zrin, a także nieco później (10 sierpnia 1664 r.) podpisany pokój w Vasvárze, który wielu magnatów chorwackich i węgierskich, takich jak Zrinski, uznał za niekorzystny i haniebny. Ich napięcie z rządem Habsburgów doprowadziło do spisku Zrinskiego – Frankopana. Później w tym samym roku Zrinski zmarł, rzekomo zabity przez dzika, lecz reszta magnatów kontynuowała spisek, który zakończył się tragicznie w 1671 roku.

Novi Zrin nigdy nie został odbudowany.[1] Dziś w miejscu dawnego zamku stoi jedynie pamiątkowy obelisk.

Zobacz także

Źródło

Linki zewnętrzne

Oblężenie Zrínyiújvár (pol.)
Zrínyiújvár ostroma (węg.)
Zerinvar Kuşatması (1664) (tur.)
Opsada Novog Zrina (chor.)
wojny chorwacko-osmańskie
i wojny osmańsko-habsburskie
ilustracja
Novi Zrin Zamek, położony na prawym brzegu rzeki Mura River (Muhr flus), w 1664 r., zanim został zniszczony.
Czas 5 czerwca7 lipca 1664
Miejsce Novi Zrin Castle (Új-Zrínyivár), Međimurje County, północna Chorwacja (na granicy z Węgrami)
Wynik zwycięstwo Osmanów
  • Zniszczenie Novi Zrin
Strony konfliktu
 Habsburg Monarchy
 Imperium Osmańskie
Dowódcy
Nicholas Zrinski crop.jpg
Królestwo Chorwacji Nikola Zrinski, ban Chorwacja
Wolfgang Julius Graf von Hohenlohe-Neuenstein-Neuenstein (1622-1698).jpg
Banner of the Holy Roman Emperor (after 1400).svg General Wolfgang Julius, hrabia Hohenlohe

Banner of the Holy Roman Emperor (after 1400).svg, generał hrabia Peter Strozzi 

Köprülü Fazıl Ahmed.jpg
 Imperium Osmańskie Köprülü Fazıl Ahmed Paşa, wielki wezyr
Izmail pasa.jpg
 Imperium Osmańskie Ismail Paşa Bosniak

 Imperium Osmańskie Evliya Çelebi

Siły
Obrońcy:

na otwartych polach wokół zamku 27.000

nieznane
Straty
15.000 zabitych[3] nieznane
Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg Wojny osmańsko-habsburskie Generic Arms of the Holy Roman Emperor (after 1433).svg

Węgry i Bałkany  ♦  Mohács (1526)  ♦  Hungarian campaign (1527–28)  ♦  Croatia (1527-1593)  ♦  Hungary (1529)  ♦  Vienna (1529)  ♦  Little War in Hungary (1530–1552)  ♦  Klis (1536–37)  ♦  Valpovo (1543)  ♦  Temesvár (1552)  ♦  Eger (1552)  ♦  Szentandras (1552)  ♦  Szigetvár (1566)  ♦  Long War (1593–1606)  ♦  Bocskai uprising (1604–1606)  ♦  Austro-Turkish War (1663–64)  ♦  Great Turkish War (1683–1699)  ♦  Austro-Turkish War (1716–1718)  ♦  Russo-Turkish War (1735–1739)  ♦  Austro-Turkish War (1788–91)

Morze Śródziemne  ♦  Cephalonia (1500)  ♦  Balearics (1501)  ♦  1st Algiers (1516)  ♦  Tlemcen (1518)  ♦  2nd Algiers (1519)  ♦  3rd Algiers (1529)  ♦  Formentera (1529)  ♦  Cherchell (1531)  ♦  Coron (1532-1534)  ♦  1st Tunis (1534)  ♦  2nd Tunis (1535)  ♦  Mahón (1535)  ♦  Preveza (1538)  ♦  Castelnuovo (1539)  ♦  Girolata (1540)  ♦  Alborán (1540)  ♦  4th Algiers (1541)  ♦  Nice (1543)  ♦  1st Mostaganem (1543)  ♦  Naples (1544)  ♦  2st Mostaganem (1547)  ♦  Cullera (1550)  ♦  Mahdia (1550)  ♦  Gozo (1551)  ♦  Tripoli (1551)  ♦  Ponza (1552)  ♦  Corsica (1553-1559)  ♦  Béjaïa (1555)  ♦  Oran (1556)  ♦  Balearics (1558)  ♦  3rd Mostaganem (1558)  ♦  Djerba (1560)  ♦  Orán and Mers-el-Kébir (1563)  ♦  Granada (1563)  ♦  Malta (1565)  ♦  3rd Tunis (1569)  ♦  Lepanto (1571)  ♦  Navarino (1572)  ♦  4th Tunis (1574)  ♦  Canary Islands (1585)  ♦  Chios (1599)  ♦  Hammamet (1605)  ♦  Cape Corvo (1613)  ♦  Malta (1614)  ♦  Cape Celidonia (1616)

Hungary Arms.svg Wojna austriacko-turecka (1663–1664) Emblem of Turkey.svg

 ♦  Köbölkút  ♦  Zrínyiújvár 01  ♦  Oblężenie Érsekújvár  ♦  Vízvár  ♦  Zrínyiújvár 02  ♦  Winter Campaign ??  ♦  Oblężenie Kanizsa  ♦  Oblężenie Zrínyiújvár  ♦  Oblężenie Nitry  ♦  Zsarnóca  ♦  Nagyvárad  ♦  Oblężenie Léva  ♦  Garamszentbenedek  ♦  Körmend  ♦  Szentgotthárd

Przypisy

  1. 1,0 1,1 Feletar 2011 ↓, s. 81
  2. Evliya Putopis: odlomci o jugoslavenskim zemljama. (po bośniacku) Sarajevo: wyd. Sarajevo - Publishing. (1996) ss. 503–509.
  3. Vincent Mignot, 1787