Od Wydawcy |
Od Wydawcy
Na Wyspach Odrzańskich, które są kolebką Wrocławia pojawiły się już w XI w. kościoły. Zapewne jednym z pierwszych byt kościół katedralny pw. św. Jana Chrzciciela.
()prócz skromnych kaplic zamkowych wzniesiono szereg okazałych kościołów, których sylwety – łącznie z archikatedrą – dominują w krajobrazie Wysp Odrzańskich, chlubnie świadcząc o wyobraźni plastycznej ich fundatorów.
W 1000 roku za panowania Bolesław Chrobrego ustanowione zostało biskupstwo wrocławskie. Romańskie cechy XII-wiecznej katedry (drugiej z kolei) pw. św. Jana Chrzciciela idą potwierdziły dopiero znaleziska dokonane podczas odbudowy świątyni po ostatniej wojnie w latach czterdziestych i dziewięćdziesiątych XX wieku.
Z XIII w. pochodzą prezbiterium i wieże; budowa korpusu świątyni przypada na XIV w. (działalność biskupów Nankiera i Przecława z Pogorzeli). W XV i XVI w. nadbudowano węże, których hełmy kilkakrotnie ulegały spaleniu. Kaplice naw bocznych i w części wschodniej pochodzą z XVII-XVIII w. Katedrę rujnowały pożary w latach: 1540, 1633, 1759 i najbardziej niszczący w 1945 roku, kiedy to spłonęło wyposażenie wnętrza. W latach 1946-51 odbudową świątyni kierował architekt Marcin Bukowski. W ostatnich latach zrealizowano zwieńczenie wież zachodnich wg projektu profesora Edmunda Małachowicza.
Rysunki zostały wykonane w latach 1952-99 a niniejsza publikacja została wydana na rocznicę 1000-lecia Architektury na Wyspach Odrzańskich czego ewidentnym obrazem jest świadectwo fundacji świątyni katedralnej.
Marek Natusiewicz
|
Spis ilustracji |
Spis rysunków
1. Plakat informujący o wystawie poświęconej kościołom wrocławskim (1983)
2-9. Archikatedra w krajobrazie nadodrzańskim I-VIII
10-13. Archikatedra, lata siedemdziesiąte, widok i budowa hehnów wież I-V
14 17. Archikatedra, widok od zachodu I-IV
18-25. Archikatedra, portal główny i jego szczegóły rzeźbiarskie I-VIII
26-33. Archikatedra, kaplice nawy północnej, widoki I-VIII
34-37. Kaplica Bożego Ciała zwana też Kaplicą Elektorska (1716-1724), widok z ul. Kanonia I-IV
38. Widok z ul. Kanonia na wieże archikatedry
39. Kaplica Bożego Ciała zwana też Kaplicą Elektorska, widok z pl. Katedralnego
40-43. Widok na prezbiterium i kaplice z pl. Katedralnego I-IV
44,45. Kaplica św. Elżbiety (1680-1700), widok od południa I, II
46,47. Widok na archikatedrę od wschodu, lata osiemdziesiąte I, II
48,49. Widok na archikatedrę z odbudowanymi hełmami wież I, II
50,51. Elewacja południowa, Kaplica Najświętszego Sakramentu (1672), widok I, II
52. Archikatedra, widok od południowego zachodu
53. Statua św. Jana Chrzciciela, patrona Świątyni (ok. 1175-1180)
54. Nagrobek biskupa Jana Turzona (1537)
55. Portal wiodący do Wielkiej Zakrystii (1517)
56-58. Nawa główna, ambona i jej fragmenty I-III (1723)
59. Kaplica św. Elżbiety (1680-1700), fragment pomnika (1682)
60. Prezbiterium, balustrada koło ołtarza, figura św. Hieronima (1726)
|