Teka 006 – Kościoły Wrocławia 17 + 6

Kościoły Wrocławia

Dedykacja
Pamięci Włodzimierza Strasburgera

Miłośnika Polskich Starożytności

poświęcamy

Od Wydawcy

Wkrótce po przyjęciu chrztu przez Mieszka I w 966 r. pojawiły się na ziemiach polskich pierwsze kościoły. Miało to miejsce także i w osadzie nad Odrą, zwanej Wrocławiem.

Zapewne jednym z pierwszych był tu kościół pw. św.Wojciecha, którego kult rozpoczął się po Jego kanonizacji (999 r.). W 1000 r. ustanowione zostało biskupstwo wrocławskie. W połowie XII w. Włostowicowie ufundowali na Wyspie Piaskowej dla Augustianów klasztor z kościołem romańskim. W XIV w. świątynia ta pod wezwaniem Najświętszej Panny Marii została przebudowana i w tej postaci trwa do dziś jako monument gotycki. Jego ogromna sylweta wraz z bryłami sąsiadujących świątyń – archikatedry pw. św. Jana Chrzciciela i kościoła pw. św.Krzyża (1288) stanowi unikalny zespół architektury gotyckiej powiązanej z malowniczym pejzażem odrzańskim (il. 1- 10).

W latach 1120-1128 palatyn Bolesława Krzywoustego – Piotr Włostowic ufundował na Ołbinie koło ówczesnego Wrocławia wspaniałe opactwo romańskie dla Benedyktynów z Tyńca pod Krakowem. Przetrwały relikt z tego opactwa – przebogaty rzeźbiarsko portal wkomponowany został w 1546 r. w południową fasadę kościoła pw. św. Marii Magdaleny (il. 11).

Po powstaniu lewobrzeżnego Wrocławia tj. miasta wokół Rynku, po r. 1242 wymieniane są kościoły pw.: św. Wojciecha, św. Marii Magdaleny, św. Elżbiety i św. Macieja oraz kościoły – mauzolea Piastów: św. Jakuba i św. Klary – oba przy placu Bp. Nankiera (il. 13-24).

W pejzażu wrocławskim i zabudowie staromiejskiej dominują strzeliste wieże oraz czerwień murów gotyckich i połaci dachowych kościołów, gdyż w przeszłości gotyk pozostawił tu najwięcej budowli sakralnych (il. 25-31).

Tekę zamykają prace ukazujące dzieła okresu baroku (il. 32-40), który we Wrocławiu pełniej jednak wypowiedział się w realizacjach świeckich.

                    Marek Natusiewicz

Rejestr zapisu graficznego

  •   1. Ostrów Piaskowy, kościół NMP, widok od północy (XIV w.)
  •   2. Ostrów Piaskowy, kościół NMP, fragment (XIV w.)
  •   3. Ostrów Piaskowy, romański tympanon erekcyjny z kościoła NMP na Piasku (XII w.)
  •   4. Ostrów Tumski, Archikatedra Wrocławska pw. św. Jana Chrzciciela, widok od zachodu (XIV-XX w.) – S.Bartela brak
  •   5. Ostrów Tumski, Archikatedra Wrocławska pw. św. Jana Chrzciciela, widok od wschodu (XIV-XX w.) – Kinga Lubczyńska brak
  •   6. Ostrów Tumski, Archikatedra Wrocławska pw. św. Jana Chrzciciela, fragment, widok od południa (XIV-XX w.) brak
  •   7. Ostrów Tumski, Archikatedra Wrocławska pw. św. Jana Chrzciciela, widok od wschodu (XIV-XX w.)
  •   8. Ostrów Tumski, romański kościółek pw. św. Idziego, widok od wschodu (ok. 1220)
  •   9. Ostrów Tumski, Kaplica Zamkowa pw. św. Marcina (XIII w.)
  • 10. Ostrów Tumski, dwupoziomowy kościół pw. św. Krzyża i św. Bartłomieja, widok północno-zachodni (XIII-XIV w.)
  • 11. Późnoromański portal z kościoła pw. św. Wincentego na Ołbinie (XII w.), obecnie w południowej fasadzie kościoła pw. św. Marii Magdaleny brak
  • 12. Pseudogotycki kościół pw. św. Michała na historycznym Ołbinie, widok od południa (1862-1871)
  • 13. Kościół pw. św. Wojciecha, widok od zachodu, (XIII-XIV w.)
  • 14. Kościół pw. św. Wojciecha, fragment, widok od południa, (XIII-pocz. XVIII w.)
  • 15. Kościół pw. św. Wojciecha z kaplicą bł. Czesława, widok od zachodu (XIII-pocz. XVIII w.) brak
  • 16. Kościół pw. św. Marii Magdaleny, widok od zachodu (XIII-XIV w.)
  • 17. Kościół pw. św. Marii Magdaleny, widok od południa (w południową fasadę wbudowano w XVI w. portal romański z kościoła pw. św. Wincentego na Ołbinie)
  • 18. Kościół pw. św. Elżbiety, widok z Rynku (XIII-XVI w.) brak
  • 19. Kościół pw. św. Elżbiety, fragment, widok od południa (XIII-XIV w.)
  • 20. Kościół pw. św. Macieja, widok od południa (XIII w.) brak
  • 21. Kościół pw. św. Macieja (XIII w.) z zakrystią "Maciejówką" (XVII w.), widok od południa
  • 22. Kościół pw. św. Jakuba (św. Wincentego), widok od zachodu (1240-1270)
  • 23. Kościół pw. św. Jakuba (św. Wincentego), fragment, widok od południa (XIII-XVII w.)
  • 24. Kościół pw. św. Klary i św. Jadwigi – Mauzoleum Piastów Śląskich, widok od południa (XIII-XVII w.)
  • 25. Kościół pw. św. Doroty, św. Stanisława i św. Wacława, widok od zachodu (XIV w.)
  • 26. Kościół pobernardyński, adaptowany na Muzeum Architektury, fragment, widok od północnego-zachodu (XV w.)
  • 27. Kościół dla Joanitów Sandomierskich pw. Bożego Ciała, widok od zachodu (XIV w.)
  • 28. Kościół pw. św. Barbary, widok od południowego-zachodu (XV-XVI w.)
  • 29. Kościół pw. św. Krzysztofa, widok od zachodu (XV-XVII w.) brak
  • 30. Kościół pw. św. Maurycego (o bogatym rodowodzie historycznym), widok od południa
  • 31. Kościół pw. św. Maurycego, fragment, widok od południa
  • 32. Kościół pw. św. Anny, widok od wschodu (1686-1690)
  • 33. Kościół pw. św. Antoniego, widok od północy (1685-1692)
  • 34. Kościół Uniwersytecki pw. Najświętszego Imienia Jezus, widok od wschodu (1689-1700)
  • 35. Kościół Uniwersytecki pw. Najświętszego Imienia Jezus, widok od południa (1689-1700) brak
  • 36. Kościół pw. św. Trójcy, widok od zachodu (1714-1722)
  • 37. Kościół pw. św. Jakuba, kruchta i kaplica (1723-1727), widok od zachodu I
  • 38. Kościół pw. św. Jakuba, kruchta i kaplica (1723-1727), widok od zachodu II
  • 39. Kościół pw. św. Wojciecha, kaplica bł. Czesława Odrowąża – patrona Wrocławia, widok od południa (pocz. XVII w.) brak
  • 40. Kościół pw. św. Wojciecha, kaplica bł. Czesława, wnętrze, sarkofag brak
  • 41. Kościół pw. św. Michała Archanioła na dawnym Ołbinie o bogatym rodowodzie historycznym, dzieło arch. A. Langnera, widok od zachodu (1862-1871)
  • 42. Kościół pw. św. Michała Archanioła na dawnym Ołbinie, widok od południa (1862-1871)
  • 43. Kościół pw. św. Michała Archanioła, kaplica I
  • 44. Kościół pw. św. Michała Archanioła, kaplica II
  • 45. Kościół pw. św. Michała Archanioła, neogotyckie wnętrze
  • 46. Kościół pw. Opieki św.Józefa przy ul.Jedności Narodowej, dzieło K. F. Langhansa (Młodszego), widok od zachodu (1820- 1823)
  • 47. Kościół pw. św. Henryka, ul.Gliniana, dzieło arch. J. Ebersa, widok od południowego-zachodu (1891-1893)
  • 48. Kościół pw. św. Henryka, ul.Gliniana, widok od południa
  • 49. Kościół pw. św. Antoniego, al.Kasprowicza, dzieło arch. J. Ebersa, widok od południa (1900-1901)
  • 50. Kościół pw. św. Augustyna, ul.Sudecka, dzieło arch. arch. Böttchera i Gazego, widok od zachodu, (1909)
  • 51. Kościół pw. św. Augustyna, ul.Sudecka, widok od południowego zachodu
  • 52. Kościół pw. św. Augustyna, ul.Sudecka, widok od południa
  • 53. Kościół pw. św. Karola Boromeusza u zbiegu ulic Gajowickiej, Kruczej i Grochowej, dzieło arch. J. Maasa, widok od południa (1911-1913)
  • 54. Kościół pw. św. Karola Boromeusza u zbiegu ulic Gajowickiej, Kruczej i Grochowej, widok od południowego wschodu
  • 55. Kościół pw. św. Karola Boromeusza u zbiegu ulic Gajowickiej, Kruczej i Grochowej, widok od południowego zachodu
  • 56. Kościółek drewniany pw. św. Jana Nepomucena (XVI w.) ze Starego Koźla, ustawiony w 1913r. w Parku Szczytnickim w pobliżu al.Dębowej, widok od zachodu
  • 57. Kościół pw.Świętej Rodziny, ul.Monte Cassino, dzieło arch K. Langera, widok od zachodu (1928-1930)
  • 58. Kościół pw.Świętej Rodziny, ul.Monte Cassino, widok od południa (1928-1930)
  • 59. Kościół pw. św. Matki Boskiej Częstochowskiej przy al.Kochanowskiego, dzieło arch. K. Langera, widok od zachodu (1926-1932)
  • 60. Kościół pw. św. Józefa Rzemieślnika, dzieło arch. von Ohlena (1932-1933) rozbudowa: dzieło arch. arch. W. Kamockiego i K. Lewczuka (ok.1989) przy ul.Krakowskiej, widok od południa
  • 61. Pomnik papieża Jana XXIII na placu koło kościoła pw.św Marcina, dzieło I. Nitschowej, fragment (1968)
  • 62. Kościół pw. Świętego Ducha, ul. Bardzka, dzieło arch.arch. W. Wawrzyniaka, J. Wojnarowicza i T. Zipsera, widok od zachodu (pocz. realizacji 1973)
  • 63. Kościół pw. Świętego Ducha, ul. Bardzka, widok od południowego-zachodu
  • 64. Kościół pw. św. Wawrzyńca, ul.Bujwida, dzieło arch. Z. Prętczyńskiego, widok od południowego-zachodu (1977-1981)
  • 65. Kościół pw. św. Stefana na Tarnogaju, dzieło arch. Z. Nasterskiego, widok od południa (1980-1981)
  • 66. Kościół pw. Chrystusa Króla, czworobok ul. Zachodniej, Czarnieckiego, Młodych Techników i Inowrocławskiej, dzieło arch. W. Molickiego, widok od zachodu (1978-1991)
  • 67. Kościół pw. Chrystusa Króla, widok od południowego zachodu
  • 68. Kościół pw. Chrystusa Króla, widok od południa, fragment
  • 69. Kościół pw. św. Ignacego Loyoli, ul. Stysia, dzieło arch. Z. Nasterskiego, widok od północy (1981-1990)
  • 70. Kościół pw. św. Ignacego Loyoli, ul. Stysia, widok od północy (rys. 1988)
  • 71. Kościół pw. św. Ignacego Loyoli, ul. Stysia, widok od północnego-wschodu (rys. 1988)
  • 72. Kościół pw. Matki Bożej Królowej Pokoju, ul. Wejherowska, dzieło arch.arch. W. Jarząbka, W. Hryniewicza, J. Matkowskiego, widok od południa, fragment I (od 1982 – w realizacji)
  • 73. Kościół pw. Matki Bożej Królowej Pokoju, ul. Wejherowska, widok od południa, fragment II
  • 74. Kościół pw. Matki Bożej Królowej Pokoju, ul. Wejherowska, widok od południowego-wschodu, fragment III
  • 75. Kościół pw. Matki Bożej Królowej Pokoju, ul. Wejherowska, widok od południowego-zachodu, fragment IV
  • 76. Kościół Pomnik 1000-lecia Diecezji Wrocławskiej we Wrocławiu na Polance, projekt, konkurs SARP, dzieło arch. arch. Marka i Ryszarda Natusiewiczów, aksonometria (1989)
  • 77. Kościół Pomnik 1000-lecia Diecezji Wrocławskiej we Wrocławiu na Polance, projekt, widok z Mostu Osobowickiego (1989)
  • 78. Kościół Pomnik 1000-lecia Diecezji Wrocławskiej we Wrocławiu na Polance, projekt, widok z ul. Na Polance (1989)
  • 79. Kościół Pomnik 1000-lecia Diecezji Wrocławskiej we Wrocławiu na Polance, projekt, perspektywa wnętrza (1989)

Stan: nakład wyczerpany
ISBN: 83-86533-17-X

Rok: 1995
Pozycja wydawnicza: 59
Numer: 6
Typ: Teka
01 *04 **05 *06 **08 **09 *09 *10 *****11 *12 ***13 ****14 **15 **16 *17 *18 **19 *20n *21 *22 **23 *24 *25 **26 *27 **28 *29 ***30 *31 *32 **33 *34 *35 *36 *37 *38 *39 **40 **