Architektura drewniana Ziemi Krakowskiej

Dedykacja

Pani Hannie Kosińskiej

z wyrazami serdecznego

podziękowania

autorzy

Rysunki powstały w okresie 1957-1995 podczas kilkunastu podróży studialnych autora „w południową Polskę”. Z tego obszaru wyodrębniono prace rysowane na Ziemi Krakowskiej , bardzo bogatej w dzieła sztuki architektonicznej – tu wyodrębniono przykłady przede wszystkim ludowej sztuki budowlanej. Z uwagi na ich wielkie walory plastyczne nazywamy je także często dziełami architektury. Zespoły domów mieszkalnych, pojedyncze domy i dworki, zagrody góralskie, małe formy jak: ogrodzenia, bramki, a przede wszystkim obiekty sakralne: kaplice i kościoły z dzwonnicami – tworzą wspaniałe kompozycje we wspaniałym krajobrazie podkrakowskim, jakże często odwiedzane, rysowane, fotografowane przez rzesze wędrowców i nie tylko profesjonalistów tj. historyków sztuki i architektów. Drewno i kamień – te tradycyjne materiały stosowane odwiecznie przez artystów-budowniczych i bezimiennych architektów złożyły się na znakomite dzieła, oglądanie których dostarcza nam niezapomnianych wrażeń różnorodnością swych form.

Marek Natusiewicz

Spis ilustracji

• 1. Plakat o wystawie rysunków architekta Ryszarda Natusiewicza

MĘTKÓW

• 2. Kościółek drewniany z Niegowici (1771) p.w. Matki Boskiej Częstochowskiej i wnętrze
• 3. Dzwonnica

MODLNICA

• 4. Kościół parafialny (1553, przebud. 2 poł. XVII w.), jego fragment i dzwonnica

SKAŁA

• 9. Dzwonnica kościoła (2 poł. XIV w., przebud. XVIII w., 1948-1949 – część zachodnia),, widok ogólny

RACŁAWICE

• 10. Dzwonnica (XVIII w.) kościoła z 1778 r., widok ogólny brak
• 11. Kapliczka wotywna wzniesiona w 1863 r. po likwidacji mogił powstańczych
• 12. Dwór z gankiem (pocz. XIX w.), widok ogólny

KRAKÓW

• 13. Dzwonnica (XV w.) przy kościele św. Katarzyny (2 poł. XIV w.), widok ogólny

NAD RZEKĄ DŁUBNIĄ

• 14. Iwanowice, kościół parafialny (1745), widok ogólny l
• 15. Iwanowice, kościół parafialny (1745), widok ogólny lI
• 16. Iwanowice, kościół parafialny (1745), widok ogólny lIl
• 17. Więcławice, kościół parafialny i jego wnętrze (1748) I
• 18. Więcławice, kościół parafialny i jego wnętrze (1748) II
• 19. Więcławice, kościół parafialny, wnętrze (1748) I
• 20. Więcławice, kościół parafialny, wnętrze (1748) II
• 21. Sieciechowice, brama-dzwonnica kościoła
• 22. Raciborowice, dzwonnica, dolna część murowana (XV w.), górna drewniana (1466, przebudowana po 1587 r.), widok ogólny

KRAKÓW

• 23. Mogiła (Nowa Huta), kościół parafialny (1466, przebudowany po 1587 i przed 1761), widok ogólny I ,\li>
• 24. Mogiła (Nowa Huta), kościół parafialny (1466, przebudowany po 1587 i przed 1761), widok ogólny II
• 25. Mogiła, brama-dzwonnica, widok od kościoła
• 26. Mogiła, szczegół ogrodzenia (z poł. XX w.)
• 27. Tyniec, dziedziniec klasztorny, kołowrotkowa studnia z zadaszeniem
• 28. Tyniec, lamus, widok ogólny
• 29. Tyniec, zagroda wiejska, widok ogólny

NIEGOWIĆ

• 30,31. Brama-dzwonnica (ok. 1771), widok ogólny I, II

KĘTY

• 32,33. Parterowe domy mieszkalne, widok ogólny I, II

ORAWKA

• 34,35. Kościół parafialny (ok. 1650, wieża XX w.), widok ogólny i fragment

ZUBRZYCA GÓRNA

• 36. Dwór Moniaków „z wyżką” (1784, rozbudowany 1813 r.), przykład budownictwa orawskiego

PODTATRZE

• 37. Poronin Nr 33, zagroda góralska, fragment
• 38. Zakopane-Koziniec „Dom pod Jedlami” – dzieło St.Witkiewicza (1896), widok ogólny
• 39. Zakopane-Harenda, kościół parafialny pw. św. Jana Apostata Ewangelisty (XVIII w.) przeniesiony z Zakrzowa i konsekrowany w 1950 r.
• 40. Bukowina Tatrzańska, stary kościół, fragment
• 41. Tatry, Wiktorówki, kościół p.w. Matki Boskiej Jasnogórskiej, fragment
• 42. Tatry, Kalatówki, schronisko wysokogórskie, autor J.Jaworski (1938), wnętrze

NOWY TARG

• 43. Ołtarz polowy z uroczystości spotkania z papieżem Janem Pawłem II,autor Tadeusz Jędrysko (1979)

HARKLOWA

• 44,45. Kościół parafialny (XV/XVI w., przebud. 2 poł. XIX w.) I, II

DĘBNO NOWOTARSKIE

• 46,47. Kościół parafialny (2 poł. XV w., wieża 1601) fragment (XVI w.) i wnętrze

SROMOWCE

• 48. Kościół parafialny, widok od prezbiterium

GRYWAŁD

• 49-50. Kościół parafialny (XV/XVI w.) I-II
• 51. Kościół parafialny (XV/XVI w.) III brak

KROŚCIENKO

• 52,54. Zespól zabytkowych domów mieszkalnych l-IIl

TYLMANOWA

• 55. Kościół parafialny (1756), widok ogólny

STARY SĄCZ

• 56. Rynek, fragment pierzei południowej (koniec XVIII w.), w głębi wieża klasztorna (pocz. XVII w.)
• 57. Rynek, pierzeja południowa (koniec XVIII w.), w głębi wieża kościoła famego (kościółek 1200 r., wieża 1644)

POWROŹNIK

• 58. Cerkiew (1643) od r. 1956 kościół, cenny zabytek ludowego budownictwa łemkowskiego

TYLICZ

• 59. Kościół, fragment
• 60. Drewniany dom mieszkalny na podmurówce