Ratusze Dolnego Śląska

Dedykacja

Panu Redaktorowi

Michałowi ¯ywieniowi

dedykują

autorzy

Niniejsza publikacja poświęcona jest niektórym ratuszom Dolnego Śląska. Autor zamieszczonych tu rysunków w latach 1952-1984 odbywał systematyczne wędrówki po ziemi dolnośląskiej, gdzie już w końcu XII i na początku XIII wieku istniało wiele miast, które rozbudowywały się w okresach następnych. Należą one do wielkiej rodziny miast o urbanistyce środkowoeuropejskiej. W takich to miastach ratusz był siedzibą władzy skupiającej w swych rękach ustawodawstwo, administrację i sądownictwo – władzy decydującej o losie mieszkańców.

W ratuszu, budynku-symbolu urzędowała Rada Miejska (rajcowie, ławnicy) z obieralnym zwierzchnikiem – burmistrzem.

Ratusze stawiano w centralnym punkcie miasta – na rynku lub w jednej z pierzei. Wieża ratuszowa pełniła funkcję strażnicy; wokół ratusza skupiały się kramy i sukiennice.

Niektóre rysunki ratuszy były sukcesywnie publikowane w latach 1954-1968 w dzienniku „Słowo Polskie" w rubrykach „Piękno Dolnośląskich miast i miasteczek", „Historia utrwalona w kamieniu i cegle", „Dolny Śląsk w rysunku". Te właśnie reprodukcje prasowe oraz prace późniejsze (do roku 1996) złożyły się na niniejszą publikację.

Aby ułatwić orientację w przedstawionym materiale rysunkowym ilustracje zostały umieszczone w porządku alfabetycznym miast, w których narysowano ratusze.

Marek Natusiewicz

Spis ilustracji

• 1. Bolesławiec, ratusz (XV-XVIII w.), widok ogólny I
• 2. Bolesławiec, ratusz (XV-XVIII w.), widok ogólny II
• 3. Bolesławiec, portal wejściowy (ok.1530)
• 4. Brzeg, ratusz (1570-73 i później), widok ogólny
• 5. Brzeg, ratusz (1570-73 i później), fragment I
• 6. Brzeg, ratusz (1570-73 i później), fragment II
• 7. Dzierżoniów, ratusz (XIV, XVI, XIX w.), widok ogólny brak
• 8. Jawor, ratusz (XVI, XVII, XIX w.), widok ogólny I
• 9. Jawor, ratusz (XVI, XVII, XIX w.), widok ogólny II brak
• 10. Jelenia Góra, ratusz (1744-49)
• 11. Jelenia Góra, ratusz (1744-49), fragment
• 12. Kłodzko, panorama miasta z wieżą ratuszową (wieża XVI, XVII, XIX w.) brak
• 13. Kłodzko, wieża ratusza
• 14. Legnica, ratusz (1737-41, hełm wieży 1928) I
• 15. Legnica, ratusz (1737-41), fragment ze schodami
• 16. Legnica, ratusz (1737-41, hełm wieży 1928) II
• 17. Legnica, ratusz (1737-41, hełm wieży 1928) I
• 18. Legnica, rynek, w głębi ratusz (1737-41, hełm wieży 1928)
• 19. Lubań Śląski, ratusz (1539-61), portal wejściowy (1543)
• 20. Lubomierz, fragment Rynku z ratuszem (1688 oraz po 1803)
• 21. Lwówek Śląski, uliczka XXX , w głębi ratusz (XIV, przebudowa 1522-24, XIX, XX w.)
• 22. Lwówek Śląski, wieża ratusz (XIV, przebudowa 1522-24, XIX, XX w.)
• 23. Lwówek Śląski, ratusz (XIV, przebudowa 1522-24, XIX, XX w.), widok ogólny I
• 24. Lwówek Śląski, ratusz (XIV, przebudowa 1522-24, XIX, XX w.), widok ogólny II
• 25. Lwówek Śląski, fontanna przed ratuszem (XIV, przebudowa 1522-24, XIX, XX w.)
• 26. Lwówek Śląski, ratusz (XIV, przebudowa 1522-24, XIX, XX w.), widok ogólny III
• 27. Lwówek Śląski, ratusz (XIV, przebudowa 1522-24, XIX, XX w.), wnętrze sali
• 28. Lwówek Śląski, ratusz (XIV, przebudowa 1522-24, XIX, XX w.), szczegół architektoniczny okna
• 29. Lwówek Śląski, ratusz (XIV, przebudowa 1522-24, XIX, XX w.), szczegóły kamieniarskie
• 30. Lwówek Śląski, ratusz (XIV, przebudowa 1522-24, XIX, XX w.), szczegóły kamieniarskie i architektoniczne
• 31. Lewin Kłodzki, fragment Rynku z ratuszem
• 32. Oleśnica, panoram z ratuszem (XV-XIX, wieża XV, rekonstrukcja XX w.)
• 33. Oleśnica, ratusz (XV-XIX, wieża XV, rekonstrukcja XX w.), widok ogólny I brak
• 34. Oleśnica, ratusz (XV-XIX, wieża XV, rekonstrukcja XX w.), widok ogólny II
• 35. Oleśnica, ratusz (XV-XIX, wieża XV, rekonstrukcja XX w.), widok ogólny III brak
• 36. Oława, ratusz (XVI-XVII w., 1823), widok ogólny I
• 37. Oława, ratusz (XVI-XVII w., 1823), widok ogólny II
• 38. Oława, ratusz (XVI-XVII w., 1823), widok ogólny III
• 39. Oława, ratusz (XVI-XVII w., 1823), widok ogólny IV
• 40. Otmuchów, fragmenty ratusza (ok.1538) z otoczeniem I
• 41. Otmuchów, fragmenty ratusza (ok.1538) z otoczeniem II
• 42. Radków, ratusz (XVI, XVII, XIX w.), widok ogólny
• 43. Radków, ratusz (XVI, XVII, XIX w.), portal wejściowy (ok. 1609)
• 44. Środa Śląska, ratusz (XIV, XVI, XIX w.), fragment I
• 45. Środa Śląska, ratusz (XIV, XVI, XIX w.), fragment II
• 46. Środa Śląska, ratusz (XIV, XVI, XIX w.), fragment III
• 47. Środa Śląska, ratusz (XIV, XVI, XIX w.), fragment IV
• 48. Świdnica, ratusz (1336, XVI, przebudowa 1717-26), fragment I
• 49. Świdnica, ratusz (1336, XVI, przebudowa 1717-26), fragment II
• 50. Świdnica, ratusz (1336, XVI, przebudowa 1717-26), fragment III
• 51. Świdnica, ratusz (1336, XVI, przebudowa 1717-26), portal wejściowy
• 52. Wołów, ratusz (XV, XVIII w., rekonstrukcja 1958-62), fragment
• 53. Wrocław, ratusz (XIII-XVI w.), fasada wschdnia brak
• 54. Wrocław, ratusz (XIII-XVI w.), widok ogólny brak
• 55. Wrocław, ratusz (XIII-XVI w.), fragment I
• 56. Wrocław, ratusz (XIII-XVI w.), fragment I
• 57. Wrocław, ratusz (XIII-XVI w.), fasada zachodnia, fragment
• 58. Wrocław, ratusz (XIII-XVI w.), fasada zachodnia
• 59. Wrocław, ratusz (XIII-XVI w.), portal wejściowy
• 60. Wrocław, ratusz (XIII-XVI w.), wnętrze, portal w sali radnych