|
Od Wydawcy
Wkrótce po przyjęciu chrztu przez ks. Mieszka I w 966r. pojawiły się na ziemiach polskich pierwsze kościoły a potem zespoły sakralne. Miało to także miejsce w osadzie nad Odrą we Wrocławiu, pod Wrocławiem na Ołbinie, w Lubiążu, Trzebnicy i Henrykowie.
We Wrocławiu zapewne jednym z pierwszych był kościół p.w św. Wojciecha, którego kult rozpoczął się po jego kanonizacji w 999 r.. Zapewne była to świątynia drewniana zaś jego obecny kształt gotycki pochodzi wg przekazów źródłowych z XIII-XIV wieku. Wówczas to przybyli do Wrocławia krakowscy Dominikanie założyli tu wraz z rozbudowywaną świątynią klasztor zespół klasztorny. W połowie XII wieku osiadają na Ołbinie nad Odrą Benedyktyni a później następne zakony jak Franciszkanie, Klaryski, Szpitalnicy, Jezuici i inne. Te fundacje zakonne i ich fragmenty są ukazane w publikacji.
Poza Wrocławiem przedstawione są wspaniałe założenia sakralne zakonu Cystersów fundowane przez Piastów w Lubiążu (1163), Trzebnicy (1202), Henrykowie(l225) oraz fragmenty zespołów sakralnych na Legnickim Polu (XIII,1727-1731) w Legnicy (XIV, 1678, XVIII), w Krzeszowie (1292,1728, 1735) i w Nysie – Śląskim Rzymie (1239, XV-XVIII w.).
Marek Natusiewicz
Spis ilustracji
WROCŁAW
- I. Archikatedra pw. św. Jana Chrzciciela przed odbudową wież
- 2,3. Widok od zachodu na świątynie Ostrowa Tumskiego I, II
LUBI¡¯ – Opactwo Cystersów fund. 1163 przez ks. Bolesława I Wysokiego
- 4-11. Kościół klasztorny pw. NMP, widok od zachodu (fasada 1691-1700) I-VIII
- 12,13. Kościół klasztorny z kaplicami widok od wschodu oraz wnętrze Sali Książęcej I, II
TRZEBNICA – Opactwo Cystersek fund. 1202 przez ks. Henryka I Brodatego
- 14,15. Kościół bazylikowy pw. św. Bartłomieja (1203-1240), przebudowa XVII-XVIII, wieża 1785 I, II
- 16-19. Kościół bazylikowy, wnętrze I-IV
- 20-22. Kaplica pw. św Jadwigi, wnętrze (1269, przebudowa XVII-XVIII), Polska Ambona i portal wiodący do krypty I-III
- 23. Krypta, wnętrze
- 24,25. Portale: późnoromański (l219-1240) i barokowy – wejście do klasztoru I, II
HENRYKÓW – Opactwo Cystersów fund. 1225
- 26. Budynek z bramą wjazdową na dziedziniec klasztoru
- 27-30. Kościół klasztorny pw. Wniebowzięcia NMP i św. Jana Chrzciciela, elewacja zachodnia z kruchtą (1241-1260, XIV-XVIII) widok od zachodu I-IV
- 31. Kościół klasztorny fragment z wieżą północną, widok od wschodu
- 32-34. Kościół klasztorny, wnętrze, ołtarze główny i boczny, organy I-III
- 35. Budynek klasztorny, portal wejściowy (1681-1702)
- 36,37. Budynki bramne I, II
LEGNICKIE POLE – Opactwo Benedyktynów fund. 1727-1731
- 38-41. Kościół klasztorny pw. św. Jadwigi, portal wejściowy i wnętrze I-IV
- 42. Kościół pw. św. Trójcy i NMP fund. przez św. Jadwigę (XIII)
LEGNICA
- 43-45. Kościół OO. Jezuitów pw. św. Jana (XIV, 1714-1730) i mauzoleum Piastów Legnicko-Brzeskich (ok. 1678) I-III
- 46,47. Kolegium OO. Jezuitów (1700-1706) widok i portal wejściowy I, II
KRZESZÓW – Opactwo Cystersów fund. 1292
- 48-51. Kościół klasztorny obecnie parafialny pw. Matki Boskiej Łaskawej (1728-1735) widok od zachodu i portal wejściowy, rysował Krzysztof Natusiewicz (2003) i wnętrze z amboną I-IV
WROCŁAW
- 52-55. Kościół OO. Franciszkanów pw. św. Jakuba – św. Wincentego (1240-1270), kaplica Hochbergów (1723-1727) i kruchta I-IV
- 56,57. Kościół OO. Dominikanów pw. św. Wojciecha (XlII-XlV) widok od zachodu i kaplica bł. Czesława Odrowąża patrona m. Wrocławia (pocz.XVIII) I, II
- 58,59. Kościół Uniwersytecki OO. Jezuitów pw. Najświętszego Imienia Jezus (1689-1700) widoki I, II
NYSA – ŚL¡SKI RZYM
- 60,61. Kościół parafialny pw. św. Jakuba (XV-XVI), widok od zachodu i fragment wnętrza pod chórem I, II
- 62,63. Kościół pw. Wniebowzięcia NMP fund. królewicza biskupa K.F.Wazy – jest pierwszą jezuicką budowlą na Śląsku (1688-1692) widoki I, II
- 64-66. Kościół Bożogrobców pw. ŚŚ. Piotra i Pawła (1720-1727), klasztor pierwotny (1239) widoki I-III
I strona okładki: Wrocław zespół klasztorny OO. Bernardynów adaptowany na Muzeum Architektury (po 1960)
II,III strona okładki: Wrocław kościół pw. św. Macieja wystawa prac Ryszarda Natusiewicza (1990)
IV strona okładki: Wrocław, kościół p.w. Św. Macieja, widok
I strona tekstu: Plakat – Legnickie Pole kościół klasztorny pw. św. Jadwigi, widok
|
