Rysunki z Libanu i Syrii **

Bez dedykacji

Był to pierwszy nasz wyjazd nad Morze Śródziemne i zapoznanie się z architekturą antyczną zwłaszcza dziełami urbanistyki i architektury. W Libanie w Dolinie w Baalbeku (Heliopolis) Rzymianie wznieśli ogromny zespół świątyni ku czci Boga Słońca o ogromnej skali – dzieła wprost gigantów. Ich przebogaty detal architektoniczny – portale, kolumny z bogatymi korynckimi głowicami itp. zachwycają – (rysunki 13–17).

Palmyra (Syria – arabskie Tadmur) zwana „Narzeczoną Pustyni” – stolica królestwa Zenobii również należy do najwspanialszych zabytków świata antycznego na bliskim wschodzie. Cesarz rzymski Hadrian w 129 r. nadaje oazie – miastu nazwę Hadrianopolis i status wolnego miasta. Od II wieku Palmyra staje się ważną  metropolią wschodu jako centrum handlu karawanowego między Azją a Morzem Śródziemnym. Następuje dynamiczna rozbudowa miasta, powstają agora, świątynie, budynki użyteczności publicznej, nekropolia tzw. Dolina Grobów i inne (rysunki 25–37).

Damaszek to najstarsze miasto świata. Tu miało miejsce nawrócenie św. Pawła i Jego działalność apostolska. W 635 roku zajęty przez Arabów a pod rządami dynastii Omajadów (661-750) przeżywa okres rozkwitu jako siedziba kalifatu i stolica imperium arabskiego. Wówczas i później powstają wybitne dzieła sztuki muzułmańskiej (rysunki 40–51).

Tyle krótkiego opisu do rysunków powstałych podczas objazdu autokarem od Bejrutu wzdłuż wybrzeża Morza Śródziemnego następnie przez Tartus, Homs, Palmyrę, Maalulę do Damaszku i z powrotem nad morze do Bejrutu. Te prace – zapis graficzny – powstawały w ostrym „arabskim słońcu”, które doskonale podkreślało elementy rzeźbiarskie rysowanej architektury i urodę wspaniałych palm.

Marek Natusiewicz

Spis rysunków

• 1,2. Informacje o wystawie rysunków Ryszarda Natusiewicza w Muzeum Architektury we Wrocławiu ( 1972 ) I,II

LIBAN

• 3-5. Tyr, łuk triumfalny, widok I-III
• 6. Sydon, świątynia chrześcijańska, widok
• 7,8. Bejrut, wnętrze świątyni chrześcijańskiej I, II
• 9,10. Byblos, świątynia chrześcijańska ( krzyżowców ) i wnętrze I, II
• 11,12. Byblos, meczet widok I, II
• 13-17. Baalbek( Heliopolis ), gigantyczna świątynia Bachusa nazywana też świątynią Wenus wzniesiona przez Rzymian w II w. ne. – naroże świątyni wejście, wnętrze i widok I-V
• 18-22. Palmy I-V

SYRIA

• 23. Wysepka Arwad na Morzu Śródziemnym, widok miasta Arwad
• 24. Homs,meczet Ben-el-Walid ( VII ) widok
• 25,26. Palmyra ( Tadmur ), świątynia Bela ( I w. ne. ) elewacja i wejście główne I, II
• 27. Palmyra, Tetrapylon, widok
• 28. Palmyra, kolumnada bazyliki ( II w. ne. ) widok
• 29-31. Palmyra, świątynia Baalszamina ( pocz. II w. ne. ), widoki I-III
• 32. Palmyra, kapitele korynckie świątyni Baalszamina
• 33,34. Palmyra, wielka kolumnada i w głębi zamek arabski I, II
• 35,36. Palmyra, wieża grobowa Elahbela i wejście do podziemnego grobowca I, II
• 37. Palmyra, teatr – widownia i scena ( połowa II w. ne. )
• 38. Wieś k/Palmiry, kopułowy, gliniany dom mieszkalno – gospodarczy, widok
• 39. Maalula k/Damaszku, widok
• 40-43. Damaszek, meczet Omajjadów ( VII, VIII ) wzniesiony na miejscu d. bazyliki pw. św. Jana Chrzciciela, dziedziniec, widoki I-IV
• 44. Damaszek, meczet Omajjadów wnętrze, grób św. Jana chrzciciela
• 45-49. Damaszek, Mauzoleum Saladyna – Salah-ad-Dina ( 1193 ), elewacje, minarety, loggia – kruchta, widoki I-V
• 50,51. Damaszek, meczety, widok I, II
• 52-55. Damaszek, Stare Miasto, uliczki I-IV
• 56. Damaszek, kaplica w. Pawła zbudowana w miejscu, gdzie wg Nowego Testamentu św. Paweł został spuszczony w koszu przez okno w murze uciekając przed swoimi prześladowcami

I strona okładki:Liban, Baalbek ( Heliopolis ), świątynia Bachusa, portal wejściowy (II w. ne.) widok
IV strona okładki:Syria, Damaszek, meczet Omajjadów, dziedziniec (VII,VIII) widok