Teka 147 – Świdnica

Świdnica

Dedykacja

brak

Od Wydawcy

Świdnica, miasto położone nad rzeką Bystrzycą Świdnicką. Duży ośrodek administracyjny, przemysłowy, handlowo-usługowy i kulturalny regionu. Leży na historycznym, podsudeckim trakcie handlowym z Niemiec na Ruś przez Kraków. W czasach przedhistorycznych powstała tu osada słowiańska, w XII w. kasztelania piastowska, jako miasto występuje w 1267 r.. Od r. 1164 należała do księstwa wrocławskiego, w latach 1291-1391 stało się stolicą samodzielnego księstwa świdnicko-jaworskiego. Prawa miejskie nadał Bolko II (1363). Pod opieką Piastów następuje rozwój miasta. Na początku XIV w. było zamożnym i trzecim co do liczby ludności – po Wrocławiu i Legnicy – miastem śląskim – liczyło ok. 10 tyś. mk. W r. 1392 po śmierci Agnieszki, wdowy po ks. Bolku II przeszło w posiadanie Korony Czeskiej. W wiekach późniejszych następuje wspaniały rozkwit miasta, powstają inwestycje komunalne (wodociągi), poczta konna, rozwija się ruch budowlany. Wojna trzydziestoletnia (1618-1648) przyniosła znaczne zniszczenia. Po niej następuje szybka odbudowa miasta, przerwana w XVIII w. wojnami śląskimi, w wyniku których miasto dostało się pod panowanie pruskie. Rząd pruski rozbudował Świdnicę jako twierdzę, później wielokrotnie obleganą. Zajęcie miasta przez wojska napoleońskie spowodowało likwidację fortyfikacji miejskich a ostateczne rozebranie resztek murów miejskich w 1867 r. przyspieszyło rozwój przestrzenny miasta. Częściowo zniszczona w 1945 r. szybko została odbudowana i nadal intensywnie rozwija się jako duży ośrodek przemysłu.

Ośrodek staromiejski zachował układ urbanistyczny z XIV w. z rozległym Rynkiem, Ratuszem, z kamienicami mieszczańskimi (w większości przebudowanymi w XIX/XXw.) z licznymi wspaniałymi portalami z XVI/XVII w. Nad miastem góruje monumentalna kamienno-ceglana bazylika z XIV-XVI w. Godne uwagi są inne liczne dzieła architektoniczne jak np. jeden z dwóch zachowanych na Dolnym Śląsku Kościół Pokoju (1652-1654) zbudowany poza obrębem dawnych murów miejskich zgodnie z Traktatem Westfalskim kończącym wojnę trzydziestoletnią.

Marek Natusiewicz

Spis ilustracji

  • 1,2. Kościół parafialny pw. ŚŚ. Stanisława i Wacława (XIV-XVII w.) I, II
  • 3. Kościół parafialny, portal główny
  • 4,5. Kościół parafialny, wnętrze i ołtarz główny
  • 6. Kościół parafialny, ambona
  • 7,8. Kościół parafialny, wnętrze, fragment I, II
  • 9. Świdnicki zaułek, stan z r. 1953
  • 10,11. Świdnickie ulice z widokiem na wieżę kościoła parafialnego I, II
  • 12,13. Rynek, Ratusz, widok od północy, stan z r. 1959 I, II
  • 14,15. Ratusz, szczegóły architektoniczne i rzeźbiarskie – św. Florian I, II
  • 16,17. Ratusz, balkonowy portal zachodni (1720) I, II
  • 18.
    Rynek, Studnia z Neptunem (1732), dzieło znakomitego świdnickiego
    rzeźbiarza Leonarda Webera i kolumna z grupą  Św. Trójcy (1693)
  • 19. Widok z Rynku na zaułek Świętokrzyski
  • 20,21. Kościół i klasztor SS. Urszulanek (1754-1772) I, II
  • 22,23. Zabytkowy dom mieszkalny i portal
  • 24-26. Uporządkowany fragment Starego Miasta I-III
  • 27-32. Świdnickie portale (XV-XVIII w.) I-VI
  • 33-36.
    Ewangelicki Kościół Pokoju (od 1656), późniejsze wyposażenie wnętrza
    jak ołtarz główny (1752), empory, loża Hochbergów, organy wielkie
    (1669), organy małe (1695)

Okładka: Kościół parafialny pw. ŚŚ Stanisława i Wacława, portal główny
Plakat: Ewangelicki Kościół Pokoju (po 1656), widok od południa

Stan: przygotowana ikonografia
ISBN:

Rok:
Pozycja wydawnicza:
Numer: 147
Typ: Teka
01 *02 ***03 *04 *05 *06 *07 *08 **09 *10 *11 *16 *18 *19 *20 *21 *22 *23 *24 *26 *27 *28 *29 *30 *31 *32 *34 *35 *60 *ok *